استان مرکزی در حوزه آب صاحب چراغ راه می‌شود

18 سپتامبر مقارن با 28 شهریورماه روز جهانی نظارت بر آب است، آبی که در طول یک دهه اخیر کمبود آن زمین را تشنه نگهداشت و همین تشنه‌ بودن، دست اندازی به آب‌های زیرزمینی را افزایش داد.
طی دو سه سال اخیر به دلیل بارندگی‌های مطلوبی که در گوشه‌ و کنار کشور دریافت شد و حتی در برهه‌ای سیل را تجربه کردیم، زمین تشنه سیراب شد، اما این سیرابی نشانی برای رفع تشنگی همیشگی نیست، برداشت‌ها از آب‌های زیرزمینی به قدری بوده است که سال‌های سال باید بگذرد و بارندگی‌های خوب دریافت شود تا بلکه تشنگی زمین برطرف شود.
در سال‌های گذشته میزان برداشت از سفره‌های آب زیرزمینی در کشور به حدی بالا بوده است که طی یک سال اخیر وزارت نیرو برای کاهش فشار مضاعف به دشت‌ها و سفره‌های آب‌زیرزمینی سند سازگاری با کم آبی را در استان‌های کشور در دستور کار قرار داده است تا بلکه از این طریق بتواند برداشت‌ها را تحت کنترل درآورد.
استان مرکزی نیز از این قاعده مسثتنی نیست و با توجه به بحرانی بودن وضعیت برخی از دشت‌ها مانند دشت اراک و ساوه که با وجود بارندگی‌های دو سال اخیر هنوز ممنوعه هستند، تدوین سند در دستور کار قرار دارد تا بتوان از طریق این سند برداشت و مدیریت آب را هدفمند کرد و قطعا این سند می‌تواند دروازه‌ای برای نظارت بر منابع آب باشد.
در همین راستا مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان مرکزی از تصویب سند سازگاری با کم آبی استان، در سطح ملی خبر داد.
عزت‌الله آمره در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به کسری مخازن آب‌های زیرزمینی در استان مرکزی، اظهار کرد: در طول 40 سال اخیر، حدود 5 میلیارد مترمکعب از مخازن سفره‌های آب زیرزمینی برداشت شده است که در واقع درگیر این حجم کسری هستیم.
وی تصریح کرد: به جهت کنترل و مدیریت وضعیت منابع آبی استان، وزارت نیرو در کل کشور سند سازگاری با کم آبی را مدنظر قرار داده است که در استان مرکزی نیز این سند تهیه شده و فردا در سطح ملی تصویب خواهد شد که این سند در واقع چراغ راه مدیریت منابع آب استان خواهد بود.
آمره به برنامه‌های مفصل دیده شده در این سند اشاره کرد و هدف اصلی این سند را مدیریت منابع آب به شکلی دانست که دشت‌ها وضعیت کسری و بحرانی را نداشته باشند و طی یک برنامه به تعادل برسد.
وی افزود: این سند در بخش‌های کشاورزی، شرب، فضای سبز شهرداری‌ها، صنعت و خدمات تعریف شده است و براساس آن و تا پایان برنامه هفتم توسعه، باید حدود 700 میلیون مترمکعب برداشت از سطح منابع آب زیرزمینی در استان کاهش یابد که عمده این کاهش برداشت به حوزه کشاورزی استان بازمی‌گردد.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان مرکزی با بیان اینکه برای کاهش این میزان برداشت برنامه‌های مختلفی در نظر گرفته شده است، گفت: نصب کنتور بر روی چاه‌های غیرمجاز، کنترل چاه‌های غیرمجاز، اصلاح شبکه‌های آبرسانی در بخش شرب، بازچرخانی آب در صنعت و استفاده از پساب، استفاده از پساب به جای آب شرب در آبیاری فضای سبز، اصلاح شیوه‌های آبیاری فضای سبز، جلوگیری از کشت محصولات آب‌بر و گونه‌های نیازمند آب مانند چمن و ... در واقع برنامه‌هایی است که ذیل این سند دیده شده است که با اجرای آن می‌توان برداشت از سطح آب‌های زیرزمینی را کاهش داد.
آمره در خصوص تلاش‌های جهاد کشاورزی در راستای این سند و کاهش برداشت از سطح آب‌های زیرزمینی توسط این بخش اظهار کرد: سازمان جهاد کشاورزی در این حوزه پروژه جایگزینی را مدنظر قرار داده است، با تصویب و اجرای این سند در واقع بخشی از آب حوزه کشاورزی حذف می‌شود، اما این حذف نباید منجر به کاهش تولید و سطح زیر کشت شود بر همین اساس برنامه‌های جایگزینی تعریف شده است که شامل اجرای سیستم‌های نوین ابیاری، اصلاح الگوی کشت، احداث گلخانه و ... می‌شود و در واقع برنامه‌های جهاد کشاورزی مکمل سند خواهد بود.