انقلاب اسلامی ایران با آرمان حمایت از محرومین و فقرزدایی پیش رفت و برای همین اغلب طرفداران انقلاب را افرادی از قشرهای پایین و متوسط جامعه تشکیل میدانند.
به گزارظ سیاست روز هر چند حلبیآبادهای پایتخت جمع شد و ظاهرا برخی شهرهای بزرگ سر و سامانی گرفته است اما در طول ۴۰ سالی که از انقلاب اسلامی میگذرد هنوز هم در حاشیههای شهرهای بزرگ و گاها در خود استانهای محروم نشانی از فقر مطلق مردم دیده میشود، فقری که گاهی به قیمت سر راه گذاشتن فرزند، یا حتی کشتن او تمام میشود. هر چند که در مسیری که از انقلاب تا امروز طی شده بسیاری از محلههایی که به نام زورآباد و حلبیآباد شهرت داشتند جمع شده است اما با توجه به آرمان انقلاب و توان بالقوه کشور در اداره جمعیت ۱۵۰ میلیونی بدون داشتن فقیر، انتظارات افکار عمومی از دولتها برآورده نشده است.
تصویر خانه محدثه
بهانه گزارش تصویر خانه محدثه دانشآموز هرمزگانی که در تصادف اخیر دست و پایش را از دست داده و عمهای که درباره امید این خانواده به ادامه تحصیل او و کسب درآمد در شبکههای مجازی با چاشنی تهدید خبرنگار روزنامه ایران منتشر شد،است. که ما را یاد روزهای نخست انتخابات دوره یازدهم و شعار چرخیدن چرخ زندگی مردم در کنار گردش سانتیریفیوژ میانداخت. شعاری که حجتالاسلام روحانی با افتخار آن را با صدای بلند بیان میکرد و همین شعار راه بزرگی را در مسیر رای اعتماد گرفتن از مردم برایش ایجاد کرد.
یاد روزهای شلوغ انتخاباتی و وعدههای کاندیداها برای یافتن کلید مشکلات مردم، یاد وعده یارانه بالاتر کاندیدای رقیب و... اما در همه این شعارها جای سوختگی روی دست کودکان شینآباد و همسر استخدام نشده معلم بلوچی که برای نجات دانشآموزانش حائل آوار دیوار شد، وعده ریشهکنی فقر مطلق و جمع شدن مدارس کپری و فیلمهایی که از مشکلات معیشتی مردم در شبکههای مجازی دست به دست میشود، همچنان خالی است.
انگار قرار است این افراد هر چهار سال یکبار از ویترین تبلیغاتی کاندیداها خارج شده و دوباره به زندگی معمولی خود بازگردند، کسی هم حق ندارد سوال کند که آن وعده پیگیری خونهای آلوده، وعده اشتغال بچههای شینآباد، وعده استخدام همسر معلم بلوچ و امثالهم به کجا انجامید و چرا کسی صدای حاشیهنشینها، کولهبران و زاغهنشینهایی که با بدبختی زندگی میگذرانند را نمیشنود؟! چرا کسی برای قربانی شدن ۱۲ کودک حادثه هرمزگان استعفا نمیدهد؟ چرا کسی به فریاد قربانیان بالقوه نمیرسد؟!
فقرزدایی در انقلاب اسلامی
فقرزدایی در ابتدای انقلاب اسلامی آرمانی واحد و همهگیر بود به طوری که حتی در این مسیر افراد زیادی از مسئولان مملکتی تصمیم به پس دادن اضافه حقوقی که مورد نیازشان نبود به خزانه کشور شدند تا این پول برای نیازمندان هزینه شود، اما این رویه درست، که در ابتدای انقلاب همه مردم را متحد کرده و باعث شده بود جنگ، نداری و شهادت عزیزانشان را یکجا تاب بیاورند و در کنار آن حتی برای تهیه شیرخشک فرزندشان ساعتها صف بکشند و در شناسنامهشان مُهر بخورد را پذیرفته و پیش بروند از جایی نادرست شد.
از یک جایی به بعد، شاید از آنجا که اغلب مسئولان خدوم ترور شدند و یا از زمانی که مسئولان روی عافیت دیده و پایشان به اروپا و امریکا باز شد تا از روی تشکچههای معمولی طعم شیرین نشستن بر صندلی نرم و خاص برند مشهور را بچشند کمکم دنیا وسوسهشان کرد.
شاید هم از آنجا که تصمیم گرفتیم حیات خانهمان را خراب کرده و جایش آپارتمانهای بلند بسازیم تا جلوی دیدمان به آسمان را بگیریم اینطور شد. دولت هاشمیرفسنجانی برج ساختن و تجمل و بادیگاردهای زیاد را به مردم یاد داد و دولت خاتمی زندگی غربی را ترویج کرد و دولت احمدینژاد محرومانی را که امیدوار بودند؛ با کارهای نسنجیده و غیرسیستماتیک ناامید ساخت تا همه دستی بر آتش افزایش فقر و یاس داشته باشند.
البته در این مسیر نمیتوان همه چیز را سیاه مطلق دید و مناطق آباد شده و جادههای ساخته شده و جادههای آسفالت شده و مدارس نوساز را ندید اما انتظارمان از مسئولان جمهوری اسلامی که آرمان اصلی آن توجه به محرومان و فقرزدایی بود خیلی بیش از اینهاست. توقع رهبر انقلاب هم از مسئولان جمهوری اسلامی بالاتر از این است که میفرمایند باید به معیشت مردم توجه کرد و به دولت دوازدهم در ابتدای فعالیتش تذکری درباره توجه به این امر میدهند.
فقر مطلق ریشهکن میشود؟
دولت دوازدهم در ابتدای فعالیتش قول داد که فقر مطلق را در طول چهار سال ریشهکن کند، نوبخت به عنوان سخنگوی دولت این سخن رئیسجمهور را دوبار در نشستهای خبری متفاوت تَکرار کرد. هر چند همه امیدمان این است که چنینی اتفاقی رخ دهد اما وقتی کتابچه اولویتهای دولت دوازدهم را که در نخستین نشست خبری سخنگوی دولت تدوین شده بود میخوانیم و برنامهای مدون برای برداشتن فقر مطلق نمیبینیم، وقتی چهار سال قبل عملکرد دولت را در اولویتهای عجیب و غریبی چون توجه به دوچرخهسواری بانوان، لغو یک درصدی کنسرتها و آزادی محصورین و... به جای توجه به معیشت مردم دیدیم.
وقتی مشاهده کردیم که علیرغم وعده دولت به گشایش معیشت با امضا شدن برجام اتفاقی در این مسیر رخ نمیدهد و ترامپ بهانه میشود. خب باید به برنامهای که با یک انتخاب مردمی در یک کشور دیگر بهم میریزد شک کنیم و خوشبین نباشیم و بنویسیم که دولت هنوز کلید مشکلات معیشتی مردم را پیدا نکرده است هر چند که از ته دل امیدواریم حرف ما غلط درآید چون هم انقلاب روسفید میشود و هم مردم محروم خشنود میماند. پس آرزو میکنیم تحلیل ما اشتباه باشد و کلید معیشت مردم دست روحانی بوده و قفل زندگیشان را در دوره جدید بگشاید.
آرمان انقلاب توجه به پابرهنگان و مستضعفان و فقرا است و کمک به رشد همه مردم کشور در کنار یکدیگر. قرار است در جامعهای که به واسطه انقلاب مردمی اسلامی ایجاد میشود ثروت جایی انباشته نشود که دلمان نلرزد از فقیری که در مساحت گسترده کشور باید پیدایش کنیم.
هر چند که تقریبا همه دولتها در جمهوری اسلامی ایران تلاشهای گستردهای برای فقرزدایی انجام دادند اما انتظاری که آرمانهای متعالی انقلاب بواسطه بنیانگذار کبیر و رهبر معظم انقلاب ایجاد کرده است بسیار بیشتر از این حد توجه مسئولان را میطلبد. ما کشوری هستیم که نباید فراموش کنیم توجه به مستضعفین را در قانون اساسیمان با حق تامین مسکن، حق تحصیل رایگان و حق اشتغال و.. به گردن دولت گذاشته است.
ما کشوری هستیم که وقتی چنین توجه والایی به مستضعفان دارد نباید کارهایی در این زمینه را که مسئولان قصد انجامش دارند به حرکتهای پوپولیستی تعبیر کرده و با همین واژه افرادی را که میخواهند در مسیر فقرزدایی و خدمت به مستضعف حرکت کنند بترسانیم. باید تلاش کنیم تا علاوه بر طی مسیر فقرزدایی الگویی را برای جهانیان در مسیر تحقق آرمانهای اسلامی که برگرفته از حقوق اولیه انسانی است ایجاد کرده و در این مسیر به عنوان کشور پیشگام حرکت کنیم.
صدور انقلاب به کشورهای دیگر به جز توجه به این مسیر ممکن نخواهد بود. اگر میخواهیم انقلاب اسلامی سرآمد و الگوی کشورهای دیگر باشد باید عملیاتی آرمانهای محقق شده انقلاب را به جهانیان نشان بدهیم. برای همین است که آرزو کردیم پیشبینیمان از محقق نشدن ریشهکنی فقر مطلق در دولت دوازدهم غلط از آب دربیاید چراکه اگر این پیشبینی غلط باشد و دولت بتواند در مسیر ریشهکنی فقر حرکت و قفل آن را بشکند این رفتار پیش از اینکه به نام دولت دوازدهم و روحانی ثبت شود به نام انقلاب مردمی و جمهوری اسلامی ثبت خواهد شد و بر عکس اگر دولت نتواند وعدههایش را محقق کند همانطور که رهبری فرمودند این ناکامی پیش از ثبت شدن به نام دولت به نام جمهوری اسلامی ثبت خواهد شد که این ظلم به جمهوری اسلامی است.
* مائده شیرپور