"خانه مادری" در میان کوچه های دروازه غار

اینجا دروازه غار است. در میان کوچه های تنگ و فرسوده، خانه ای وجود دارد که هیچ شباهتی به خانه های دیگر این منطقه ندارد. حوض آبی وسط حیاط، دار و درختان و بازی رنگ روی دیوارهای آجری حس خانه مادری را در خاطره زنده می کند.
به گزارش خبرنگار اجتماعی ایرنا، خانه. محل امنی است که نه به خاطر دیوارهایش که به خاطر آرامشی که دارد هر روز با شور و حال به آنجا برمی گردیم تا خستگی یک روز سخت را پشت در بگذاریم و آرامش را در کنار خانواده مان مزه کنیم.
خانه ای که با هدف حمایت عاطفی و روحی از کودکان و زنان آسیب دیده از کارتن خوابی و اعتیاد، تاسیس شده است.
برای خیلی از ما خانه نقطه شروع و پایان هر روز است اما برای عده ای خانه معنایی ندارد. کودکانی هستند که چهارچوب و دیوار خانه شان کارتن است. یا باید آن را هر روز با خودشان به این طرف و آن طرف بکشند یا خانه شان را لای پرچین های پارک مخفی کنند. در این میان عده ای هم هستند که خانه دارند اما آرامشی ندارند. اعتیاد و فقر اساس زندگی شان است و با محبت غریبه اند.
برای کودکی که کارتن خواب است، اعتیاد دارد یا زندگیش با اعتیاد و فقر گره خورده، خانه مادری بی شباهت به بهشت نیست.
خانه مادری، یکی از مراکز جمعیت طلوع بی نشان ها است و با هدف حمایت روحی و عاطفی از مادران و کودکان آسیب دیده از اعتیاد با تخریب بالا، شکل گرفته است.
حمام، لباس تمیز، غذای گرم، حمایت و عشق و... همه آن چیزی است که عده ای از مادران و کودکان دروازه غار را به خانه مادری کشانده است. آنها به حمایت نیاز دارند و در خانه مادری از این مادران و کودکان حمایت عاطفی و روحی می شود.

* چرا خانه مادری؟
سمانه نایینی، مدیر روابط عمومی جمعیت طلوع می گوید: خیلی از مادران و کودکان آسیب دیده از طرف پدرانشان آسیب دیده اند. شاید اگر آنها از سوی پدر، همسر یا برادر خود حمایت می شدند زندگی بهتری داشتند. به همین دلیل ما برای این مرکز عنوان خانه مادری را انتخاب کردیم. چون خانه مادری همیشه نماد عشق و آرامش بوده است. در واقع خدماتی که ما در این خانه به بچه ها و مادرهایشان می دهیم شبیه به خانه مادری است. مثل غذای گرم، لباس تمیز، حمام و...

* زنگ کودکی
صدای خنده بچه های قد و نیم قد به دیوارهای این خانه قدیمی جان داده است. آنها که زندگی شان با اعتیاد و آسیب گره خورده، در این خانه می توانند حتی برای ساعاتی دور از غم و اندوه، شادی را تجربه کنند. این خانه پناهگاه کودکانی است که همگی شان گرفتار آسیب و اعتیاد هستند اما از زمان ورودشان به این خانه کودکی را تمرین می کنند.
محمد 10 سال دارد. حدود 5 روز است که با خانه مادری آشنا شده و به این مرکز می آید. محمد عاشق درس خواندن است. دلش می خواهد در آینده زندگی بهتری داشته باشد. وقتی درباره خانه مادری از او می پرسم با بغض می گوید: اینجا را خیلی دوست دارم چون به من درس یاد می دهند.
محمد از صبح تا عصر برای یادگیری درس و بازی با دوستانش به خانه مادری می آید، برای ساعاتی اینجا کودکی می کند اما پس از آن باید مثل مردی بزرگ سر کار برود. زیاد علاقه ای ندارد درباره کارش حرف بزند. فقط می گوید: کارتن جمع می کنم. بعد کارتن ها را می فروشم.
وقتی از کار حرف می زند نگاهش را به زمین می دوزد. انگار فکر کردن درباره کار هم روی شانه هایش سنگینی می کند.
سیاوش یکی دیگر از بچه های خانه مادری است. او و خواهرش آسیب دیده از اعتیاد والدین خود هستند. مادر سیاوش پس از آشنایی با خانه مادری اول پسرش را به اینجا آورد و کمی بعد هم دخترش را.
سیاوش هم مثل خیلی از بچه های خانه مادری، به این مرکز وابسته شده است. با لحن کودکانه ای می گوید: دلم تفنگ می خواهد. بعد دست هایش را شبیه تفنگ و شلیک می کند.
بچه ها در این خانه با خیالی آسوده از 10صبح تا 7 شب آرامش را با همه وجودشان احساس می کنند. دور هم نقاشی می کشند، درس می خوانند و بازی می کنند. کسی از آنها نمی خواهد کار کنند، شاهد مصرف مواد نیستند و اتفاقی آنها را مضطرب نمی کند.

* زمانی برای حمایت عاطفی
افراد زیادی به صورت جدی در منطقه دروازه غار گرفتار افیون هستند، به همین دلیل خانه مادری اینجا شکل گرفت. چون بچه های کارتن خواب به پدیده ای جدی تبدیل شده اند و در قاموس این بچه ها چیزی به عنوان خانه امن، غذای گرم، امنیت و... تعریفی ندارد.
خیلی از بچه ها در این منطقه، در خانواده هایی به دنیا می آیند که معمولا گرفتار آسیب و اعتیاد با تخریب بالا هستند و برای داشتن زندگی خوب هیچ انتخابی ندارند.
به گفته مدیر روابط عمومی جمعیت طلوع ، مهمترین کار در خانه مادری، حمایت روحی و عاطفی از زنان باردار و گرفتار آسیب و اعتیاد و بچه های کارتن خواب و...است.
«زمان زیادی از تاسیس خانه مادری نمی گذرد. حدود 25 کودک جذب این مرکز شده اند اما امیدواریم که در آینده مادرهای گرفتار آسیب را نیز جذب و از آنها حمایت کنیم».
به گفته نایینی، خانه مادر در حال حاضر به بچه ها خدماتی را می دهد که خانه مادری دارد. «اینجا شاید جرقه ای شود که مادرهای گرفتار اعتیاد به فکر ترک اعتیاد بیفتند و ما آنها را به دیگر مراکزی که به ترک اعتیاد آنها کمک می کند، معرفی خواهیم کرد. درمان اعتیاد کاری نیست که در خانه مادری انجام می دهیم. در واقع جایی است که از آنها حمایت می کنیم و همین موضوع می تواند بهانه ای برای ترک مواد والدین بچه ها شود».

* در خانه مادری باز است
خانه مادری کل هفته به جز جمعه ها فعالیت دارد اما روزهای یکشنبه درِ این خانه به سوی همه بچه های محل باز است و آنها می توانند وارد این خانه شده و از امکانات آن استفاده کنند.
پرسنل خانه مادری، افراد داوطلبی هستند که دوره های مددکاری و ارتباط با کودک را پشت سر گذاشته اند و به صورت شیفتی برای کمک به بچه ها و خانواده هایشان به این مرکز می آیند. نایینی می گوید: خانه مادری با همکاری موسسه آوند تاسیس شد. به همین دلیل داوطلبان این مرکز بخشی از آموزش های خود را در این موسسه و بخش دیگری را در موسسه طلوع بی نشان ها پشت سر می گذارند و سپس برای فعالیت در خانه مادری آماده می شوند.
اما خیلی از انجمن های دیگر نیز برای کمک به جذب مادران و کودکان آسیب دیده در خانه مادری پیش قدم شده اند. به گفته نایینی، خیلی از انجمن هایی که در حوزه آسیب فعالیت دارند، مادران و کودکان آسیب دیده از اعتیاد را به خانه مادری معرفی می کنند.
«جذب مادران و کودکان نیاز به زمان دارد. ما باید تلاش کنیم که اعتماد مادران را به این خانه جلب کنیم. از طرفی خیلی از مادران وقتی بچه هایشان را در شرایط بدی به این مرکز می آورند و هنگام عصر آنها را با شکم سیر، حمام شده و لباس های تمیز می بینند تمایل پیدا می کنند که بچه ها را بار دیگر به این خانه بیاورند. همین می تواند جرقه ای باشد که خودشان هم پا به این مرکز گذاشته و مشاوره شوند. ما اینجا با مشاوره به مادران، کمک می کنیم تا برای ترک اعتیاد و داشتن زندگی بهتر قدم بردارد».

* بازی و سوادآموزی
در خانه مادری کودکان تا 10 سال پذیرش می شوند. بچه های زیر 7 سال بیشتر بازی می کنند و پرسنل با بازی آموزش های لازم را به بچه ها منتقل می کنند. اما بچه های 7 تا 10 سال بیشتر برای درس خواندن به اینجا می آیند.
خیلی از بچه هایی که به خانه مادری می آیند، رفتارها و کارهای معمولی را آموزش ندیده اند. شاید انجام این رفتارها برای ما عجیب باشد اما برای این کودکان عادی است.
نایینی می گوید: یک روز از بچه ها خواستم به حیاط بیایند اما ناگهان همگی آنها به جای خروج از در از پنجره خودشان را به حیاط رساندند. یا اینجا بچه شت ساله ای می آمد که رنگ ها را تشخیص نمی داد. حتی کودکانی داریم که قاشق و چنگال را درست در دستانشان نمی گیرند. ما در خانه مادری همه اینها را به بچه ها یاد می دهیم. اینجا خدمات درمانی نیست بلکه حمایتی است. دلمان می خواهد در ساعاتی که بچه ها در خانه مادری وقت می گذرانند شاد باشند، درس بخوانند و لحظات خوشی را پشت سر بگذارند.

* کمک های مردمی
خانه مادری هم مثل دیگر مراکز جمعیت طلوع بی نشان ها با کمک های مردمی حمایت می شود. مردم کمک های نقدی و غیرنقدی خود را به این جمعیت ارسال کرده و آنها این کمک ها را با توجه به نیاز مراکز طلوع تقسیم بندی کرده و به دست آنها می رسانند. «مثلا غذای گرمی که ما اینجا به بچه ها می دهیم، همان غذای دست نخورده رستوران ها، تالارها و... است که از مرکز طلوع به دستمان می رسد. البته اینجا با توجه به سن رشد بچه ها به آنها غذا داده می شود. مثل شیر، میوه، غذاهای مقوی و...». از طرفی بخشی از کمک های مردمی نیز لباس، کفش، اسباب بازی و... است که در سایزهای مختلف از سوی خیران خریداری و به دست بچه ها در مراکز مختلف می رسد.