ولنتاین یا سپندارمذگان؛ کدام را باید جشن گرفت؟

طی سالهای اخیر مراکز خرید شهرهای کوچک و بزرگ کشورمان در نیمه دوم بهمن ماه حال و هوایی دیگر به خود می گیرد؛ چرا که روز ولنتاین یا همان روز عشق در کشور ما هم همانند بسیاری از کشورهای جهان مورد توجه قرار گرفته است.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، روز ۱۴ فوریه که همه ساله به غیر از سالهای کبیسه (مانند امسال) با ۲۵ بهمن مصادف است و امسال ۲۶ بهمن می باشد، روز ولنتاین یا روز عشق نام دارد. در حالیکه برخی در کشور ما از این روز به عنوان نمادی از تهاجم فرهنگی غرب یاد می کنند و خواهان عدم توجه به آن و پاک کردن مظاهر آن از شهرها و مراکز خرید هستند، برخی دیگر در شرایط امروز جهان که مردم دنیا بیش از هر زمان دیگری تحت تاثیر جهانی شدن قرار گرفته اند و جهان به شکل یک دهکده جهانی تصویر شده است، همگانی شدن روز ولنتاین بین اغلب مردم جهان در قاره های مختلف را نمادی از فرهنگ قالب قرن بیست و یکم می دانند. در این میان عده ای نیز در ایران، روز ولنتاین را نفی می کنند، نه از این جهت که به کل با آن مخالفند بلکه به این دلیل که روزی مشابه ولنتاین به نام سپندارمذگان از سالها پیش در فرهنگ ایران وجود داشته و به زعم این افراد، بهتر است این روز را به جای ولنتاین جشن گرفت. اما ولنتاین که این سالها بیش از گذشته در ایران مورد توجه جوانان قرار گرفته از چه زمانی شکل گرفته است؟
بازگشت به قرن سوم میلادی
در قرن سوم میلادی مطابق با اوایل امپراطوری ساسانی در ایران، در روم باستان فرمانروایی به نام کلودیوس دوم فرمانروایی می کرد که عقاید عجیبی داشت، از جمله اینکه سربازی خوب خواهد جنگید که مجرد باشد؛ از این رو ازدواج را برای سربازان امپراطوری روم ممنوع کرده بود. دستورات کلودیوس به قدری قاطع بود که هیچ کس جرات کمک به ازدواج سربازان نداشت. اما کشیشی به نام والنتیوس یا همان ولنتاین، مخفیانه عقد سربازان رومی را با دختران محبوبشان جاری می کرد. کلودیوس دوم که مخالف ازدواج جوانان سرباز بوداز این جریان خبردار می شود و دستور می دهد که ولنتاین را به زندان بیاندازند. سرانجام کشیش به جرم جاری کردن عقد عشاق با قلبی عاشق اعدام می شود و از آن زمان ولنتاین به عنوان نماد و سمبلی برای عشق شناخته می شود و از سالها پیش روز ولنتاین یا روز عشاق در جهان جشن گرفته می شود. با این وجود برخی در ایران مخالف توجه به روز ولنتاین هستند و به کل، با آنچه نمایان ساختن مظاهر عشق در جامعه باشد مخالفند. با این وجود برخی نیز از این جهت با روز ولنتاین مخالفت می کنند که در ایران می توان روز عشق ایرانی را جشن گرفت.
سپندارمذگان چیست؟
روز پنجم اسفند از سالها پیش در ایران روز عشق یا سپندارمذگان نام داشته است که البته 29 بهمن را هم سپندارمذگان می نامند. "سپندارمذ" در ایران باستان، لقب ملی زمین به معنای گستراننده، مقدس، فروتن بوده است. زمین در منظر ایرانیان همواره نماد عشق بوده است چون با فروتنی، تواضع و گذشت به همه عشق می‌‌ورزد، زشت و زیبا را به یک چشم می‌‌نگرد و همه را چون مادری در دامان پر مهر خود امان می‌‌دهد. به همین دلیل در فرهنگ ایران باستان "سپندارمذ" را به‌عنوان نماد عشق می‌‌پنداشتند. پسوند "گان" هم به معنی "جشن" است، و در نتیجه "سپندارمذگان" به معنی "جشن سپندارمذ" (جشن روز زن و زمین) است. در ایران باستان در هر ماه، یک بار، نام روز و ماه، یکی می‌‌شده است که در همان روز که نامش با نام ماه مقارن می‌‌شد، جشنی متناسب با نام آن روز و ماه ترتیب می‌‌دادند. مثلاً شانزدهمین روز هر ماه "مهر" نام داشت که در ماه مهر، «مهرگان» لقب می‌‌گرفت. همین طور روز پنجم هر ماه "سپندارمذ" یا "اسفندارمذ" نام داشت که در ماه دوازدهم سال که آن هم "اسفندارمذ" نام داشت، جشنی با همین عنوان می‌‌گرفتند. "سپندارمذگان" جشن زمین و گرامیداشت عشق است که هر دو در کنار هم معنا پیدا می‌‌کردند. در این روز زنان به شوهران خود با محبت هدیه می‌‌دادند. مردان نیز زنان و دختران را بر تخت شاهی نشانده، به آنها هدیه داده و از آنها اطاعت می‌‌کردند. جشن "سپندارمذگان" یا "اسفندگان"، روز گرامیداشت زنان در ایران باستان هم بوده است.
به نظر می رسد فراتر از اینکه جشن ولنتاین مهمتر اسن یا جشن سپندارمذگان، باید به دو نکته مهم توجه شود. نخست اینکه در شرایطی که جوانان در کشور ما تفریحات کمتری داشته و از نظر اجتماعی نیز با محدودیتهایی مواجه هستند، روز ولنتاین فرصتی برای نمایان ساختن بخشی از احساساتشان است که باید در مسیر صحیحی هدایت شود و طبعا این امر با نفی این روز امکانپذیر نیست. دوم اینکه تمایل یافتن بخشی از جوانان به بازگشت به فرهنگ ایرانی در مقابل فرهنگ غربی امری مثبت است که بهتر است از آن استقبال کرده و برای پاسخ دادن به نیازهای جوانان پاسخی در خور ارائه داد.