تراژدی 1984 ؛ کمدی صدا و سیما

 
صدا و سیما هر چند وقت یکبار که بنا به وظیفه اش ، برنامه ای درباره انتخابات ریاست جمهوری سال 1388 می سازد و پخش می کند ، روایتی تازه از اتفاقات آن سال دارد . نمونه آخرش ، برنامه «خارج از دید» است که بسیاری از اتفاقات و حرفهایی که در آن سال با افتخار از همین صداو سیما پخش می شد ، سانسور شد و به جایش حرفهای جدیدی زده شد ؛ گویی برای صدا و سیما ، هر سال بنا به مصلحت ، واقعیت تغییر می کند و ماجراهای سال 1388 شکل و شمایل تازه ای پیدا می کند ! ... و این وضعیت چقدر شبیه است به آنچه «جورج اورول» در شاهکارش آن را توصیف کرده است.
 
رمان شگفت انگیز «1984» درباره زندگی وینستون است ، مردی که در لندن زندگی می کند و به عنوان یکی از اعضای یک مجموعه بزرگ کارمندان حزب حاکم ، وظیفه دارد اسناد تاریخی را بر اساس مصالح زمان حال تغییر دهد . با این تغییرات ، نسخه های قدیمی روزنامه تایمز سوزانده می شود و نسخه جدیدی برای ارشیو تایمز ساخته می شود ؛ کتابهای قدیمی دوباره بازنویسی می شود و نسخه های قبلی سوزانده می شود و این تغییرات حتی برای آثار شکسپیر هم اعمال می شود! به این ترتیب گذشته همواره بر اساس حال بازنویسی می شود و اگر کسی یادش بیاید که در گذشته ، اتفاقات غیر از آنچه حزب می خواهد ، افتاده است ، هیچ سندی برای این موضوع وجود نخواهد داشت .
 
خواندن 1984 برای همه ما ، خواندن تراژدی غمباری است که خرد شدن انسان را شرح می دهد ؛ اما بعید نیست که برای سیاستگذاران صدا و سیما ، وضعیتی که در این رمان تشریح می شود ، جامعه ای آرمانی باشد که متاسفانه در روزگار ما با این همه گسترش رسانه ها امکان پذیر نیست ؛ والا چه بسا تا به حال اعلام شده بود که محمود احمدی نژاد در سال 1388 ، نامزد اصلاح طلبان بود و آنها توانستند او را در یک جنگ زرگری ساختگی به ریاست جمهوری برسانند و متاسفانه افشاگری های اصولگرایان علیه احمدی نژاد به جایی نرسید!
 
دریغ و درد که چنین چیزی امکان پذیر نیست و همین قدر تغییری که صداو سیما در نقل اتفاقات سال 1388 انجام می دهد ، جز اینکه بار دیگر واقعیت اصیل را به یاد مردم بیاورد و بهانه ای شود برای انتشار دوباره اسنادی که درباره اتفاقات آن سالها وجود دارد ، نتیجه ای ندارد . تراژدی 1984 در خیال جورج اورول شکل گرفت ؛ اما در واقعیت اگر بخواهیم به اندازه یک درصد آن را عمل کنیم چیزی غیر از «کمدی» عایدمان نمی شود ؛ اما لابد صدا و سیما چاره ای جز این ندارد که خود را این چنین مضحکه عام و خاص می کند.
 
محمدحسین روانبخش