تالشی‌ها؛ چاووشی‌خوانان نوروز و بهار

تالشی‌ها، از تیره‌های (قوم‌های) کهن ایرانی، را باید نگاهبانان پایدار فرهنگ و یادمان‌های دیرینه‌سال سرزمین‌مان دانست. آیین‌های ریشه‌دار آن‌ها، در کنار زیست‌بوم زندگی‌بخش آن گستره، از ستودنی‌های تمدن و فرهنگ ایرانی است. در این میان، بهار و سرزدن نوروز جان دیگری به تالش‌نشینان می‌بخشد و رخسارشان را از شادمانی نو شدن سال تازه‌تر می‌سازد. همین است که آن‌ها یک ماه مانده به آغاز سال به پیشواز نوروز می‌روند و ماه پایانی گردش زمان را «ماه نوروز» می‌نامند. از آن پس است که آیین‌های ریزودرشت نوروز و دگرگون شدن سال، یکی پس از دیگری ارمغانی از مِهر به زندگی و شادی به تالشی‌ها می‌بخشد. آن‌ها نیز با جهان نو می‌شوند و از سبزینگی طبیعت، بهره‌ای افزون‌تر می‌برند.
تالشی‌ها در شهرهای شمالی ایران پراکنده‌اند؛ از آستارا و ماسال و فومن گرفته تا شفت و نمین رودبار و صومعه‌سرا و دیگر شهرها. در این میان، «هشتپر» بزرگ‌ترین شهر تالش‌نشین و مرکز شهرستان توالش است؛ شهری با آیین‌های ماندگار و پویای زندگی. گرداگرد هشتپر را کوه‌ها و جلگه‌های سبزی فراگرفته است که بوی خوش طبیعتی بارآور را می‌پراکنند. دهستان ساحلی جوکندان شمال هشتپر را دل‌انگیز می‌سازد و کوه‌های تالش در باختر سر به آسمان ابری می‌سایند. جنوب هشتپر به بخش اسالم و زیبایی‌های دل‌ربایش و خاور آن به کشتزارهای جولندان می‌رسد. در آن‌سوی هشتپر نیز آب‌های خروشان دریای کاسپین تا انتهای افق، تا آنجا که چشم می‌بیند، دامن گسترده است.
بارش‌های بسیار و زمین جلگه‌ای و پهنه‌ور در دامنه‌ی رشته‌کوه تالش، شهر هشتپر را دیدنی و گاه پوشیده از مه می‌سازد. هشتپر گاه رخسار هوش‌رُبایش را در پس مه بامدادان و ابرهایی که تا زمین پایین آمده‌اند، می‌پوشاند و سپس با سربَرزدن خورشید و تابیدن پرتوهای روشنی بخشش، دل‌انگیزی‌های بی‌شمارَش را نمایان می‌سازد. طبیعت هشتپر بازی‌ها دارد، خواستنی و دل‌بُردنی!
اما حساب نوروز و نو شدن سال تالشی‌ها جداست؛ رنگ‌دررنگ است و شادی‌آور. آن‌ها باور دارند که از آن زمان که به پیشواز نوروز می‌روند، تا هنگامی که سیزدهمین روز از سال نو سپری می‌شود و مردمان تالشی کار و کوشش افزون‌تر را از سر می‌گیرند، باید هر اندیشه‌ی ناخوش و غم‌افزا را از ذهن دور کرد و جز به مِهر و شادورزی و امید به آینده‌ای خوش نیندیشید. جز این هم نباید باشد. مگر پیغام نوروز شادمان بودن و نیک‌تر ساختن جهان نیست؟
آنچه در بالا آمده است بخشی از نوشتاری‌ست با عنوان «تالشی‌ها؛ چاووشی‌خوانان نوروز و بهار» به قلم بامداد رستگار، که در تازه‌ترین شماره‌ی امرداد چاپ شده است.
متن کامل این نوشتار را در رویه‌ی هشتم (هشتی)  امرداد شماره‌ی 437 بخوانید.
شماره‌ی  437 هفته‌نامه‌ی امرداد (واپسین شماره‌ی هفته‌نامه در سال 1399 خورشیدی) به همراه «ویژه‌نامه‌ی نوروز » و «زرتشت‌نامه» از ‌‌دوشنبه هجدهم اسفندماه  1399 خورشیدی، در روزنامه‌فروشی‌ها و نمایندگی‌های امرداد در دسترس خوانندگان  قرار گرفته است.
خوانندگان می‌توانند برای دسترسی به هفته‌نامه‌ی امرداد افزون‌بر نمایندگی‌ها و روزنامه‌فروشی‌ها از راه‌های زیر نیز بهره ببرند.
فروش اینترنتی هفته‌نامه‌ی امرداد شماره‌ی 437
اشتراک ایمیلی هفته‌نامه‌ی امرداد