یک میلیون و 350هزار معتاد در ایران وجود دارد

عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه این هفته تهران گفت: موقعیت کشورمان در کنار کشوری مانند افغانستان است، که بیش از ۸۲ درصد مواد مخدر جهان را تأمین می‌کند، در سال ۲۰۱۲، ۱۵۴ هزار هکتار زمین در افغانستان زیر کشت مواد مخدر بود که ۳۷۰۰ تن تریاک تولید کردند و در سال ۲۰۱۳، ۲۱۰ هزار هکتار زمین زیر کشت بود که ۵۵۰۰ تن مواد مخدر تولید شد که یعنی ۴۹ درصد افزایش در تولید مواد مخدر بوده است.

وی افزود: سازمان ملل متحد اعلام کرده است که ۴۶۰ میلیارد دلار درآمد ناشی از جرایم سازمان‌ یافته است که نصف آن مربوط به مواد مخدر است؛ در ایران ۳ میلیارد دلار یعنی ۱۰ هزار میلیارد تومان مواد مخدر در سال چرخش مالی دارد.

وزیر کشور گفت: در دنیا ۵.۲ جمعیت بین ۱۵ تا ۶۴ سال یک بار مواد مخدر مصرف کرده‌اند. یعنی حدود ۲۴۰ میلیون نفر که این عدد در ایران حدود ۲.۶ درصد است یعنی با این عدد یک میلیون و ۳۵۰ هزار نفر معتاد داریم. البته به نسبت رقم جهانی ما نصف تعداد جهانی معتاد داریم و این از نظر مقایسه خوب است اما در جمهوری اسلامی با اعتقادات دینی این مسئله قابل پذیرش نیست. اگر هر فردی دچار اعتیاد شود کل جامعه در این زمینه مسئول است.

وی بیان کرد: هم‌ اکنون معتادان یک میلیون و ۳۵۰ هزار نفر از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند که اگر این رقم را در تعداد خانواده‌های آنان ضرب کنیم ۶ میلیون نفر به صورت مستقیم با موضوع مواد مخدر درگیر هستند.

رحمانی فضلی تاکید کرد: بر اساس نظرسنجی‌ها ۹۲ درصد جامعه نگران موضوع مواد مخدر هستند و این موضوع نشان می‌دهد باید به آسیب‌های مقوله اعتقاد توجه لازم را کرد. ۹۰.۷ درصد معتادان را مردان و ۹.۳ درصد را خانم‌ها تشکیل می‌دهند که رقم اعتیاد زنان در ۴ سال گذشته ۵.۲ درصد بود اما در چند سال اخیر رشد تعداد معتادان زن نزدیک به ۲ برابر شد که این موضوع یک زنگ خطر است چرا که مادر اساس یک خانواده را تشکیل می‌دهد.

وی با اشاره به اینکه ۵۲.۷ درصد معتادان شاغلند که این رقم معادل حدود ۷۰۰ هزار نفر است ، گفت: اگر این ۷۰۰ هزار نفر از مدار کار اقتصادی خارج شوند جامعه دچار زیان‌های زیادی می‌شود. ۴۷ درصد معتادان بیکار و ۶۳ درصد از آنان متاهل هستند اگر هر کدام از آن‌ها به طور متوسط دارای ۲ فرزند باشند حدود ۷۰۰ هزار نفر فرزند دارند که در یک خانواده معتاد با شرایط فرهنگی، اخلاقی خاص زندگی می‌کنندد و این فرزندان در مسیر ناهنجاری قرار دارند که اگر به آن‌ها به خوبی توجه نشود ممکن است مسیر والدین خود را ادامه دهند.

به گفته وی، ۵۵ درصد از طلاق‌ها در کشور به دلیل اعتیاد است. همچنین ۶۵ درصد از همسرآزاری‌ها، ۳۰ درصد از کودک‌آزاری‌ها، ۲۵ درصد از قتل‌ها، ۲۳ درصد از نزاع‌ها و خشونت‌ها و ۳۵ تا ۴۰ درصد از سرقت‌ها به دلیل اعتیاد است.

دبیر ستاد مبارزه با مواد مخدر با اشاره به اینکه بیش از ۶۵ درصد از زندانیان به صورت مستقیم و غیرمستقیم با مقوله اعتیاد و قاچاق سروکار دارند، گفت: از این رقم ۴۵.۵ درصد از افرادی که در زندان‌‌ها حضور دارند به صورت مستقیم با اعتیاد و مقوله قاچاق مواد مخدر درگیرند. همچنین تاکنون در حوزه مبارزه با مواد مخدر ۳ هزار و ۷۵۰ نفر شهید تقدیم شده است و ۱۲ هزار نفر نیز در این راه جانباز شده‌اند. با اقداماتی که بر روی این مسئله انجام شده تاکنون موفقیت داشته‌ایم اما معضل بسیار بسیار بزرگ همچنان وجود دارد.

وی اظهار داشت: امروز روزی ۸ نفر به خاطر استعمال مواد مسموم و غیراستاندارد می‌میرند یعنی حدود ۳ هزار نفر در سال، که بعد از تصادفات دومین عامل مرگ و میر در کشور است.

رحمانی‌فضلی با اشاره به اینکه۹۵ درصد از مواد مخدر دنیا در افغانستان تولید می‌شود گفت:اگر ایران این اقدامات مبارزاتی را نکند تمام دنیا مشکل پیدا می‌کند. یکی از چالش ها این است که در مقابل کمک ایران به آن کمک نمی‌شود و ما در حال پیگیری این موضوع در سازمان ملل متحد هستیم.

وی ادامه داد: در حوزه صیانت از خانواده معتادان که یک میلیون و ۳۵۰ هزار نفر صرفاً جمعیت معتادان است باید تلاش‌هایی کرد تا خانواده آن‌ها در شرایطی زندگی کنند که محل تولید ناهنجاری و نسل جدید بزهکاری نباشند.

به گفته وزیر کشور، در حوزه صیانت‌ها در ۲ عرصه فعالیت می‌کنیم. نخست جامعه‌پذیر کردن معتادان تا پس از ترک مجدد به جامعه بازگردند و برای این‌که این امر اتفاق بیفتد به رسانه‌ها تأکیدهای لازم را ارائه کرده‌ایم و معتادان را علاوه بر درمان‌های پزشکی تحت درمان‌های روان‌شناسی و مددکاری اجتماعی قرار می‌دهیم.

رحمانی فضلی با اشاره به قرارداد میان ستاد مبارزه با مواد مخدر با وزارت کار، سازمان تأمین اجتماعی، سازمان فنی و حرفه‌ای، کمیته امداد امام خمینی(ره) و بسیج سازندگی، گفت: به دنبال این هستیم تا شرایطی را ایجاد کنیم که خانواده‌های معتادان را با آموزش‌های مهارتی و شغلی آشنا کرده و با اختصاص منابع لازم برای آن‌ها اشتغال ایجاد کنیم چرا که اعتقاد ما بر این است که جامعه در برابر خانواده معتادان مسئول است و اگر آن‌ها را به حال خود رها کنیم چرخه تولید ناهنجاری تقویت می‌شود.

وی ادامه داد: رئیس‌جمهور به عنوان رئیس ستاد مبارزه با مواد مخدر به همه وزرا تأکید کردند که امکانات خود را در خصوص پیشگیری، درمان، مقابله و صیانت در برابر اعتیاد در اختیار ستاد مبارزه با مواد مخدر قرار دهند.

دبیر ستاد مبارزه با مواد مخدر گفت: تلاش ما این است که موضوع اعتیاد را اجتماعی کنیم تا مردم را در عرصه مقابله با اعتیاد وارد صحنه کنیم. از این رو جهت متشکل کردن سازمان‌های مردم‌نهاد در سال ۹۲ تلاش کردیم که بر این اساس سازمان‌های مردم‌نهاد ۵۳ درصد افزایش داشتند و هم‌اکنون به دنبال تشکیل خیریه‌ها هستیم. بنده جلساتی را با استانداران گذاشته و آن‌ها را دعوت کرده‌ام تا در عرصه حمایت از خانواده‌های معتادان و مبارزه با مواد مخدر فعالیت کنند.

وی گفت: دستگاه‌هایی که در این حوزه مداخله دارند با فعالیت بیش‌تر در لوای همکاری باید دغدغه مقام معظم رهبری که در سال ۸۵ تحت عنوان سیاست‌های کلی مبارزه با مواد مخدر اعلام کرده‌اند را رفع کنند تا در دنیا ثابت کنیم که کشوری پاک و مؤثر داریم و امیدواریم خداوند توفیق انجام این کار را به ما بدهد.

رحمانی فضلی با اشاره به اینکه امروز روز جهانی مبارزه با مواد مخدر است، گفت: اهمیتی که مبارزه با مواد مخدر و نقش آن در شرایط اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و امنیتی دارد نشان می‌دهد که این امر بسیار مهم و خطیر است و برای همین سازمان ملل متحد، معاونتی را در این خصوص برای مبارزه با مواد مخدر قرار داده و در تمام کشورها نیز موضوع مبارزه با مواد مخدر در حد وزارت، معاونت رئیس جمهور یا ستادهای مستقل است.

وزیر کشور گفت: در مقدمه سیاست‌ها ی کلی مبارزه با مواد مخدر مقام معظم رهبری فرمودند این نگرانی همچنان باقی است که دست‌اندرکاران، بلای بزرگ و تهدید عظیمی را که از این سو متوجه کشور است به درستی برآورد نکنند و مشکلات بر روی هم متراکم شود. لذا از آقایان یعنی سران قوا انتظار می‌رود که هر کدام سهم دستگاه خود را در اجرایی کردن این سیاست‌ها با سرعت، قاطعیت و بدون فوت وقت به عمل برسانند.

به گفته وی، نگرانی ایشان به عنوان بلای خانمانسوز تا حدی است که مبارزه با مواد مخدر را تا حد جهاد اعلام می‌کنند. برای مبارزه با مواد مخدر در ۴ مرحله اقدامات انجام می‌شود. مرحله اول پیشگیری است، هر چه درمان کنیم در خوشبینانه‌ترین حالت ۲۰ درصد از معتادان پاک می‌مانند و بقیه دوباره در مسیر اعتیاد می‌روند پس بهترین راه پیشگیری است.

وی اظهار داشت: دولت تدبیر و امید برای اینکه موضوع را به صورت اصلی انجام دهد موضوع پیشگیری با بحث سیاست اجتماعی کردن را مطرح کرده است این اصل یعنی تکیه ما به مردم باشد یعنی مردم حفاظت کنند، مانع شوند و خانواده‌ها مواظب فرزندان خود باشند. اگر این فرهنگ را در حوزه اجتماعی رواج دهیم یقیناً موفق خواهیم بود.

رحمانی فضلی گفت: در طول این ۳۶ سال هر کجا به عنوان عناصر اصلی وارد مبارزه شده و با دولت همکاری کرده‌اند موفق بوده‌ایم. در موضوع مبارزه با مواد مخدر نیز باید همین اتفاق بیفتد ما در این خصوص جلسات را با گروه‌های تاثیرگذار اجتماعی مثل هنرمندان، ورزشکاران، علما، ائمه جماعات و مداحان برگزار کردیم و در این زمینه مؤسسات خیریه و سازمان‌های مردم‌نهاد را افزایش می‌دهیم تا به وسیله مردم با این امر مبارزه کنیم.

به گفته وی، با استفاده از رسانه‌ها و صدا و سیما باید تلاش کنیم سطح آگاهی عمومی در مبارزه با مواد مخدر را افزایش دهیم. یکی از مشکلات این است که مردم اطلاع دقیقی از آثار مواد مخدر ندارند و خانواده‌ها تا خود درگیر این موضوع نشوند متوجه آثار آن نیستند. هر خانواده باید خود مواظب این موضوع باشد.

وزیر کشور به جلساتی که با روحانیون و ائمه جماعات داشته‌ است،اشاره کرد و گفت: به ایشان گفته‌ایم که توقع ما از شما این است که به مردم بگویید مواظب خانواده خود باشند. اگر فرزندی به هر بهانه‌ای می‌خواهد از ساعت ۸ شب به بعد بیرون از منزل باشد باید مواظب باشیم و دقت کنیم، اگر رصد و صیانت در خانواده بالا برود موضوع پیشگیری از اعتیاد محقق می‌شود.

وی در مورد درمان اعتیاد نیزگفت: مسئله بعدی درمان است. در این حوزه در سال ۱۳۹۲، ۷۶۴ هزار نفر معتاد را در ۶ هزار و ۳۴۱ مرکز درمانی پذیرش کردیم و حدود ۳۰ میلیارد تومان برای آن‌ها حق بیمه پرداخت شد اما متأسفانه بعد از درمان و‌ آزادی حدود ۲۰ درصد از آن‌ها پاک می‌مانند. همچنین حدود ۲۰ هزار و ۵۰۰ نفر معتاد توسط نیروی انتظامی از کف خیابان‌ها جمع شدند و در ۱۸ مرکز نگهداری درمان شدند. معتادانی که درمان می‌شوند دو دسته هستند؛ یک دسته معتادانی که توسط خانواده به مراکز آورده می‌شوند و حدود ۷۶۰ هزار نفر هستند و دسته دوم معتادانی که در کف خیابان هستند و متجاهرین هستند که ۲۰ هزار و ۵۰۰ نفر بوده و توسط نیروی انتظامی جمع‌آوری شده‌اند.

وی افزود: ۹۲ درصد معتادان در مراکزی هستند که مربوط به بخش خصوصی است و بخش خصوصی به صورت رایگان یا با کمک کمی از ستاد مبارزه با مواد مخدر این اقدامات را برای آن‌ها انجام می‌دهد. باید توجه کرد حوزه درمان باید مناسب و با اثرات ماندگار باشد.

به گفته وی ، حدود هزار و ۷۳۴ عملیات با باندها و گروه‌های مختلف مواد مخدر انجام شده که در نهایت ۵۷۳ تن مواد مخدر در سال ۹۲ کشف شد که البته به همین میزان هم در داخل مصرف می‌شود. این رقم از آن رقم ۵۵۰۰ تن مواد مخدر است که در افغانستان تولید می‌شود. در حال حاضر مرزها ۹۰ درصد تحت کنترل است و مواد مخدر بیشتر از مسیر آب‌ها حمل و نقل می‌شود و ما مسیر مبارزه را به مناطق مرزی کشاندیم که ۷۵ درصد درگیری و کشف مواد مخدر در حوزه مرزی بوده است.

رحمانی فضلی ادامه داد: ۳۹۵ کارگاه تولیدی مواد مخدر صنعتی که شیشه، کراک و دیگر مواد صنعتی را توزیع می‌کردند در سال ۹۲ منهدم شدند و حدود ۲۷۶ نفر بازداشت شده‌اند.