رسانه‌ها در بزم «آزادی مسئولانه»

از زمان تکیه حسین انتظامی بر کرسی معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد دولت یازدهم اهالی مطبوعات نگاه ویژه‌تری به این معاونت داشتند و حضور این چهره رسانه‌ای در جایگاه سیاست‌گذاری، انتظارات از این معاونت را افزون‌تر از قبل کرد.

همین نگاه و سطح انتظار هم احتمالاً سبب شد تا انتظامی و تیم همراهش تن به برگزاری فوری و همراه با تعجیل نمایشگاه بیستم مطبوعات در موعد مقرر و مطابق با قالب‌های قبل ندهند و برای نزدیک‌تر شدن به کیفیت ایده‌آلی که خود برای برگزاری این رویداد مهم رسانه‌ای در نظر داشتند، سخن از تأخیر در برگزاری به منظور اعمال پاره‌ای اصلاحات به میان بیاورند.

نشست خبری بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری ها

به همین دلیل نمایشگاه بیستم با چیزی نزدیک به یکسال تأخیر نسبت به موعد مقرر در حالی آغاز به کار می‌کند که تغییرات در برگزاری آن بیش از گذشته زیر ذره‌بین اهالی رسانه‌ خواهد بود.

اصلاحات کلیدی در نمایشگاه

حالا و در‌آستانه آغاز رسمی نمایشگاه و با مرور فرآیند انتشار فراخوان و ثبت نام متقاضیان، می‌توان اهم اصلاحات مدنظر مدیران تازه‌نفس معاونت مطبوعاتی را در چند شاخص کلیدی فهرست کرد. اهمیت به نقش رسانه‌ها در برگزاری نمایشگاه، حمایت از رسانه‌های بخش خصوصی در قیاس با رسانه‌های دولتی و شفاف‌سازی در راستای رفع سوءتفاهمات را می‌توان از اهم این اصلاحات دانست.

انتظامی که شعار بیستمین نمایشگاه مطبوعات را «آزادی مسئولانه» برگزیده، با همین نگاه نقش پررنگ‌تری برای اهالی مطبوعات و رسانه‌ای‌ها در زمینه سامان‌دهی اجرایی نمایشگاه در نظر گرفته‌است که پررنگ‌ترین وجه اجرایی این رویکرد را می‌توان در پروسه واگذاری غرفه‌ها مشاهده کرد.

در جشنواره بیستم برای نخستین‌بار ضمن طراحی سامانه جانمایی الکترونیکی غرفه‌ها در بخش‌های مختلف سالن برگزاری، رسانه‌های متقاضی بر اساس سرعت در فرآیند ثبت‌نام و تکمیل فرم حضور در نمایشگاه از این امکان بهره‌مند بودند که خود محل استقرار غرفه خود را تعیین کنند که این امکان تا حدود بسیار زیادی سوءتفاهم همیشگی درباره حمایت‌ ویژه معاونت مطبوعاتی از برخی رسانه‌های خاص را رفع خواهد کرد.

حمایت ویژه از خصوصی‌ها

نکته جالب اینکه در زمینه رفع این سوءتفاهم که بیشتر رسانه‌های دولتی موضوع آن بوده‌اند، این‌بار معاونت مطبوعاتی در اقدامی قابل تقدیر صراحتاً حمایت از رسانه‌های بخش خصوصی در قالب ارائه تخفیف تا سقف ۵۰ درصد برای واگذاری غرفه‌ها را در دستور کار قرار داده است.

هم‌زمان با اعلام سیاست حذف یارانه‌های حمایتی رسانه‌های دولتی هم بهترین مکمل برای رویکرد فوق بود تا سیاست معاونت مطبوعاتی در راستای حمایت از رسانه‌های بخش خصوصی بیش از پیش مشهود باشد.

انتظامی در نشست خبری نمایشگاه امسال درباره این رویکرد اینگونه توضیح داده بود: تعرفه‌گذاری رسانه‌های خصوصی با رسانه‌های غیرخصوصی متفاوت است. به این ترتیب رسانه‌هایی که دولتی یا متکی به درآمدهای عمومی باشند که تعداد آنها هم ۱۸۳ رسانه است، به میزان تقریبا دو برابر رسانه‌های بخش خصوصی با تعداد ۳۷۳ رسانه؛ هزینه اجاره غرفه پرداخت می‌کنند.

حرکت در مسیر کاهش تصدی‌گری دولت

«جهت‌گیری کلی ما این است که از تصدی‌گری خودمان بکاهیم.» این جمله کلیدی در اظهارات حسین انتظامی در نشست خبری نمایشگاه بیستم موید دیگر رویکرد اصلی معاونت مطبوعاتی در زمینه برگزاری صنفی نمایشگاه مطبوعات است.

انتظامی در این زمینه تصریح کرده بود: این جهت‌گیری در جشنواره مطبوعات اعمال شد و امسال هم در همان ابتدای امر با دوستانمان در شورای تشکل‌های صنفی هماهنگی‌هایی را انجام دادیم، اما به جهت اینکه آنها خودشان اعلام کردند که امسال آمادگی ندارند که مدیریت نمایشگاه را به طور کامل بپذیرند، ما هم پذیرفتیم که در بخشی از امور به خصوص در ابعاد حاکمیتی در کنار دوستان باشیم.

استمرار این رویکرد و نتایج آزمون‌ مقدماتی آن حین برگزاری همین دوره از نمایشگاه، می‌تواند دستاوردی مهم برای دوره‌های بعدی نمایشگاه مطبوعات محسوب شود.

شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی سریع

معاونت مطبوعاتی دولت یازدهم در زمینه شفاف‌سازی و اطلاع‌رسانی در فرآیند برگزاری این دوره از جشنواره هم تا به امروز عملکرد قابل دفاعی داشته‌است. انتشار شفاف جداول قیمت واگذاری غرفه‌های نمایشگاه و نیز سرعت در اطلاع‌رسانی آنلاین و پیامکی اخبار و تحولات مرتبط با برگزاری نمایشگاه از جمله وجوه تمایز این دوره از نمایشگاه به نسبت دوره‌های قبل است.

در این راستا معاونت مطبوعاتی از همان ابتدا و هم‌زمان با انتشار فراخوان، در اطلاعیه‌ای تعرفه واگذاری غرفه‌ها بر اساس متراژ برای رسانه‌های دولتی و خصوصی را به تفکیک اعلام کرد. این شفاف‌سازی در کنار طراحی و ارائه سامانه جانمایی الکترونیک که پیش‌تر به آن ارائه شد را هم می‌توان از نتایج رویکرد تازه معاونت مطبوعاتی در راستای صنفی‌سازی برگزاری نمایشگاه ارزیابی کرد.

پایگاه اینترنتی بیستمین نمایشگاه مطبوعات به آدرس pressexpo.ir اصلی‌ترین مرجع اطلاع‌رسانی معاونت مطبوعاتی در این زمینه است.

دسته‌بندی‌های موضوعی تازه

از دیگر تفاوت‌های نمایشگاه بیستم در حوزه مسائل اجرایی، بحث تفکیک موضوعی و گروه‌بندی تازه رسانه‌هاست. از نظر آماری و بنابر اعلام معاون مطبوعاتی در این دوره گروه روزنامه‌ها با ۳۸ عنوان، خبرگزاری‌ها با ۲۰ عنوان، رسانه‌های آموزشی و تخصصی با ۱۱۶ عنوان، تشکل‌های مطبوعاتی و تشکل‌های مرتبط با رسانه چهار عنوان، نشریات سیاسی و اقتصادی ۶۳ عنوان، رسانه‌های عمومی و خانواده ۷۷ عنوان، رسانه‌های غیرفارسی‌زبان هشت عنوان، رسانه‌های فرهنگی ۴۵ عنوان، رسانه‌های کودک و نوجوان ۱۰ عنوان، موسسات رسانه‌ای ۲۴ عنوان، نشریات استانی ۶۷ عنوان و رسانه‌های ورزشی با ۱۳ عنوان در نمایشگاه حضور خواهند داشت.

پوستر نمایشگاه مطبوعات

در همین راستا رسانه‌ها و نشریات دانشجویی و خارجی در رسته‌های تخصصی گروه‌بندی شده‌اند تا امکان دسترسی علاقمندان به آن آسان‌تر فراهم شود. طراحی بخش‌های تازه‌ای مانند بخش رسانه‌های دین و اندیشه و نیز بخش مختص روابط عمومی ها هم از ابتکارات معاونت مطبوعاتی برای این دوره از نمایشگاه است.

جالب‌ترین تصمیم در این زمینه هم در نظر گرفتن بخش ویژه‌ای از نمایشگاه برای کسب و کارهای مرتبط با رسانه‌ است. در همین دوره ۳۳ عنوان متقاضی حضور در این بخش بوده‌اند که می‌تواند از جذابیت‌های نمایشگاه بیستم برای علاقمندان و پیگیران رسانه‌ها باشد.

بیستمین نمایشگاه مطبوعات و خبرگزاری‌ها از ۱۷ آبان تا ۲۳ آبان‌ماه در مصلای تهران برگزار می‌شود و میزبان علاقمندان خواهد بود.