صفردرمانی اقتصاد

حذف صفر از واحد پولی ایران در برهه های مختلف مطرح ولی هیچ وقت به سرانجام نرسید تا اینکه اخیرا دولت آقای روحانی مصمم به حذف 4 صفر شده است. البته این عمل به صورت پروسه خواهد بود که می تواند دستِ آخر سرنوشت متفاوتی از آنچه دولت می‌خواهد، داشته باشد.
حذف صفر در کشورهای دیگر نیز سابقه داشته ولی هیچکدام به‌صورت یک سیاست مستقل اجرا نشده بلکه به موازات سیاست های اصلاحی دیگر در قالب یک پکیج اصلاحات اقتصادی انجام شده و ثمربخش بود.
در ایران و در محاسبات و واقعیت اقتصادی، نوعی تناقض میان واحدهای تومان و ریال وجود دارد، یعنی همه با واحد تومان محاسبه می‌کنند ولی به ریال نوشته می شود و عملا آنچه معیار هست، تومان است.
وقتی عملا ریال محلی از اعراب ندارد، چه الزامی به وجود آن هست؟ اما قصد فعلی دولت حل معضل تومان - ریال نیست، آنها به زعم خودشان برای مقابله با بحران نقدینگی، کاهش ارزش پول و کمک به اقتصاد ملی خواهان حذف 4صفر هستند. کاری که در شرایط فعلی جز افزودن بحرانی بر بحران‌های فزاینده ی اقتصاد، ایجاد هزینه چاپ اسکناس‌ها و ضرب سکه های جدید و احتمالا تورم مضاعف عایدات دیگری نخواهد داشت. بعلاوه چند صباحی موجب تداخلات حسابرسی ها و اتلاف وقت برای هماهنگی بخش خصوصی و دولتی با تغییرات جدید خواهد بود و باعث ابهام مردم در چگونگی محاسبه ی حذف صفرها در گزاره ی هزینه-درآمدشان خواهد شد.
مطابق معمول در شناخت دردِ اقتصاد دچار سوء تشخیص شده ایم، اقتصاد ایران از دردهای مزمنی رنج می برد که یکی از مهم ترین آنها وابستگی مطلق به نفت و دیگری عدم شفافیت و تأسی پذیری بیش از حد از فعل و انفعالات خارجی است.
با این اوصاف اقتصادی که از دردهای کهنه ای رنج می برد با عملی سطحی تحت عنوان حذف چهار صفر کجا به سامان خواهد رسید؟ این عمل دست زدن به راهی میانبر و پاک کردن صورت مسئله برای انجام اقدامی نمایشی خواهد بود و در رفع مشکلات عینی و اصلی اقتصاد فرجی حاصل نخواهد شد.  اگر دولت صرفاً برای رفع تناقض تومان-ریال اقدام به حذف یکی از صفرها کند بسیار بهینه تر از حذف چهار صفر خواهد بود.
حذف چهار صفر برای درمان عفونت های اقتصادی مانند برخورد با بیماری است که از رنج های مختلف قلبی-عروقی، کلیوی و غیره رنج می برد و پزشکان اولویت را در اقدام به عمل زیباییِ وی می بینند. این عمل در راستای بهبودی بیمار، همانقدر بیهوده است که حذف چهار صفر از پول ملی برای درمان اقتصاد رنجور ایران!
موتور اقتصاد ایران برای ممانعت از داغی بیش از حد نیازمند درمان اساسی است. تعویض ترموستات آن که بشدت از عواملی خارج از عرصه ی اقتصاد نشأت می گیرد، جراحی بهتری از حذف چهار صفر است که به جای درمان قاطع، به مثابه قطع سیم های آن و خلاصی موقت از آن است.