شفافیت مطالبه عمومی است

حاکمیت مردم زمانی معنا و مفهوم  دارد که انتخاب کنندگان از اوضاع و احوال انتخاب شوندگان و دولتمردان آگاهی کامل داشته باشند. انحراف و کژتابی حکومت ها نیز زمانی آغاز میشود که مردم از تعاملات و عملکرد نهاد های حکومت اطلاعی ندارند و بسیاری از امور در پس پرده و پنهانی رتق و فتق میشود و به سبب بی اطلاعی رسانه ها و نخبگان، نقد و اعتراض جدی نسبت به عملکرد افراد و نهاد ها وجود ندارد. در جوامعی که حکمرانان بیشترین اطلاع رسانی و پاسخگویی از عملکرد خود به مردم ارائه داده اند یا به نوعی در اطاق شیشه ای نشسته اند  در آن جامعه کمترین فساد و انحراف در نظام سیاسی و قضایی دیده می شود. به همین سبب در ارزیابی حکومتداری همیشه شفافیت و پاسخگویی از مولفه های اساسی و اولیه حکمرانی خوب است و تداوم شفافیت به طور خودکار متضمن پیشگیری از فساد و تباهی است.
در روزهای اخیر دو رخداد در جامعه مطرح شده است که با شفافیت رابطه مستقیم دارد. نخست طرح شفافیت آرای نمایندگان مجلس که در این روزها مجددا مورد بررسی نمایندگان ملت قرار گرفته است و دوم عکس العمل افکار عمومی در پی اعلام حکم اعدام سه جوان و موج مطالبه شفافیت در روند دادرسی این پرونده ها که در شبکه های اجتماعی به راه افتاده است.
موضوع شفافیت در آرای نمایندگان در مجلس دهم کلید خورد و چندین بار در صحن علنی مجلس مطرح شد و تاکنون به دلایل مختلفی رای نیاورده است ولی بخشی از نمایندگان جوان مجلس یازدهم به صورت جدی پیگیر قانونی کردن طرح شفافیت آرای نمایندگان هستند و بحث و تبادل نظر ادامه دارد. کسانی که از قانونی شدن شفافیت آرا نگران هستند از سه نیروی خارج از مجلس هراس دارند نخست خود مردم و انتخاب کنندگان هستند که ممکن است از رای و عقیده منتخب خود در رای گیری مصوبات ملی و محلی خشنود نباشند و احتمال کاهش محبوبیت و مقبولیت نمایندگان وجود دارد. دوم شورای نگهبان است که با رصد آرای نمایندگان و ارزیابی عقاید منتخبین در دوره های بعد ممکن است افراد را رد صلاحیت کند. در این باره اخیرا با توجه به اظهارات دبیر شورای نگهبان، هم اکنون این نهاد در پی نظارت همیشگی بر رفتار نمایندگان است تا جایی که تا پایان دوره نمایندگی حق نظارت داشته باشد و در صورت محرز شدن عدم صلاحیت، منتخبین را از مقام خود عزل کند. نیروی سوم دولت و وزرا هستند که در صورت عدم هماهنگی نمایندگان با قوه مجریه در تصویب طرحها و لوایح، ممکن است در حوزه انتخابیه خود با کارشکنی و بی مهری دولت روبرو شوند. لذا این نگرانی ها و فشارها به همراه موج سازی بعضی رسانه ها در داخل و خارج همیشه موجب شده صراحت و شجاعت در تصمیم گیری به محاق رفته و شفافیت در آرا با تردید و مصلحت اندیشی روبرو گردد. با این همه شفافیت بعنوان کیمیا و اکسیر فعالیت سیاسی است که سلامت و اعتماد متقابل را بین مردم و حاکمیت به همراه دارد.
در خصوص احکام اعدام سه جوان که متهم به شرکت در اغتشاش و تخریب اموال عمومی هستند اختلاف نظر متفاوتی در نزد حقوقدانان وجود دارد. مطالبه عمومی این است با توجه به اظهارات وکلای متهمان جرم این افراد اغتشاش و اقدام علیه امنیت ملی نیست بلکه اتهام این افراد در حد درگیری شخصی و ضرب و شتم یکدیگر است و چنانچه در اعتراضات گرانی بنزین شرکت کرده اند به صورت سازماندهی شده یا همکاری با معاندین نبوده است. یقینا هریک از این رفتارها و ارتکاب به جرم جزای متفاوتی دارد و در صدور حکم سنگین اعدام برای افرادی که در عنفوان جوانی هستند و درگیر سرکشی های جوانی هستند باید تجدید نظر شود.
نکته مهم و مطالبه جامعه در این ماجرا این است که فرایند دادرسی این جوانان همانند پرونده فساد اقتصادی اکبر طبری و دیگران به صورت علنی برگزار شود و افکار عمومی از اتهامات و روند دادرسی مطلع و آگاه شود و این شیوه به رویه اصلی پرونده های مهم و عمومی تبدیل گردد.
نمایندگان مردم با تصویب طرح شفافیت آرا می توانند با تصمیمی سخت و دشوار پیشگام حرکتی نو و فساد ستیز در کشور باشند و این آغاز در قوه مقننه می تواند به دیگر نهاد ها و قوای حاکمیتی سرایت کند و نوید بخش تغییر و تحول جدی در سلامت نظام سیاسی و قضایی گردد.