بوئينگ تابوي معامله با ايران را شکست

پيش‌از انعقاد قرارداد بوئينگ برخي مقامات آمريکايي تلاش مي‌کردند مانع شکل‌گيري اين معامله شوند. چراکه اين قرارداد به طور رسمي‌شکستن تابوي معامله با ايران بود. «زماني که بوئينگ با ايران قرارداد ببندد و تبديل به شريک بزرگ اين کشور اسلامي‌شود، آن وقت براي غرب و هر دولتي در آمريکا کار سختي است که به خاطر نقض توافق توسط ايران، توافق را بر هم بزند. به گزارش پایگاه خبری فریادگر، قرارداد بوئينگ موجب مي‌شود تا ايران بتواند در حوزه‌‌ جديدي دست به مماشات بزند.» اين بزرگترين نگراني آمريکايي‌ها درمورد قرارداد بوئينگ است که در نيويورک تايمز بازتاب داشت. اما با اين حال بوئينگ ماه گذشته اعلام کرد که دولت ايالات متحده به اين شرکت اجازه داده است تا با ايران بر سر فروش هواپيماهاي جديد مذاکره کند. نوسازي ناوگان صنعت هوايي يکي از اولويت‌هاي مهم ايران قبل از توافق بود، بنابراين بوئينگ مي‌تواند شريکي خوبي براي ايران باشد. اهميت ويژه اين بحث اين است که کنگره تحريم‌هاي ايالات متحده عليه ايران را لغو نکرده است. بنابراين در حالي که دولت‌هاي اروپايي و شرکت‌هايشان در حال استفاده از فرصتي طلايي هستند که پايان تحريم‌ها در اختيار آنها قرار داده است، آمريکايي‌ها در حاشيه قرار گرفته اند. با اجازه يافتن بوئينگ براي تجارت با ايران، دولت اوباما به دنبال ايجاد يک استثناي بزرگ است تا بتواند روابطي گرم با ايران داشته باشد. ساير شرکت‌ها که در معامله با ايران مردد بودند حالا مي‌توانند با خيال راحت با ايران تجارت کنند. علاه بر اين بخشي از اجرايي شدن برجام که ايجاد زمينه تجارت آزاد با ايران نيز بود به اين صورت محقق مي‌شود و اعتماد متقابل ميان ايران و آمريکا در زمينه اجراي برجام شکل مي‌گيرد. قرارداد بويينگ طول عمر توافق هسته‌اي را افزايش مي‌دهد يکي از تحليلگران وزارت دارايي آمريکا که سالها درباره تحريم‌هاي ايران مطالعه و فعاليت کرده است مي‌گويد:اگر ايران هواپيماهاي مورد نيازش را دريافت کند نتيجه توافق هسته‌اي خواهد بود بنابر اين همه چشم‌ها به سمت بوئينگ است که ببينند آيا راهي ابتکاري از بين اين بن بست‌هاي مالي پيدا خواهد کرد يا خير. به نقل از خبرگزاري ان‌پي‌آر، در حالي که هنوز ابهام‌هاي زيادي در خصوص مشکلات بالقوه در مورد توافق ايران و بوئينگ وجود دارد، به نظر مي‌رسد اين قرارداد به مسير خود ادامه مي‌دهد. شرکت ساخت هواپيماي بويينگ واقع در شيکاگو اولين کمپاني بزرگ آمريکايي بوده است که با ايران پس از لغو تحريم‌ها معامله کرده است. اليزابت روزنبرگ تحليلگر مسائل ايران در وزارت دارايي آمريکا که در ارتباط با تحريم‌هاي ايران در وزارت دارايي آمريکا سال‌ها فعاليت کرده است، به اين خبرگزاري گفته که اين توافق مي‌تواند در ايجاد اعتماد به نفس سرمايه‌گذاران بالقوه در ايران موثر واقع شود. بر اساس اين گزارش هواپيماهاي تجاري يکي از معدود کالاهايي است که کمپاني‌هاي آمريکايي مجاز به فروش آن‌ها به ايران هستند که اين معامله نيز از طريق سيستم مالي آمريکا و دلار صورت نمي‌گيرد. اين مي‌تواند براي کمپاني‌هاي بين‌المللي‌اي که قصد فروش کالا به ايران را دارند مشکل‌ساز شود. روزنبرگ همچنين گفته است که همه چشم‌ها به سمت بوئينگ است که ببينند آيا راهي ابتکاري از بين اين بن بست‌هاي مالي پيدا خواهد کرد يا خير. تحليلگران معتقدند گزينه‌هاي تامين مالي از جمله استفاده از يورو يا کانال موسسه‌هاي مالي آمريکايي وجود دارد. يکي از تحليلگران به خبرگزاري ان‌پي‌آر گفته است که دولت آمريکا کمپاني بويينگ را از بين هزاران مانع موجود راهنمايي خواهد کرد، چراکه بوئينگ يک شرکت عظيم است و براي دولت از لحاظ اقتصادي اهميت ويژه‌اي دارد. از طرفي بويينگ تعداد زيادي وکيل و حجم بالايي پول دارد که از اين طريق مي‌تواند دولت را مجبور به اتخاد تصميم‌هايي همسو با سياست‌هاي آن کند. از سوي ديگر بويينگ گفته است هر گونه معامله با ايران مشروط به مجوز وزارت دارايي آمريکاست. روزنبرگ در ادامه با بيان اينکه که اگر ايران هواپيماهاي مورد نيازش را دريافت کند نتيجه توافق هسته‌اي خواهد بود، گفته است که دليل اين وابستگي به توافق هسته‌اي اين است که هر گونه معامله با بويينگ مشروط به امضاي دولت اوباماست. او ادامه داد: اين حجم حمايت وزارت دارايي آمريکا از توافق هسته‌اي موجب افزايش طول عمر توافق هسته‌اي با ايران خواهد بود. از سويي اين ماجرا موجب نگراني مخالفان توافق هسته‌اي شده است، چراکه آنها مکررا مدعي شده‌اند که ايران قابل اعتماد نيست و قرار است از هواپيماهاي مسافربري استفاده نظامي‌کند. بويينگ گفته است انتظار مي‌روند اولين فروند هواپيما در سال 2017 به ايران‌اير تحويل داده شود.