کمیته اخلاق علمی در دانشگاه‌ها کیفیت تولیدات پژوهشی را بالا برده است

به گزارش مردم سالاری آنلاین، «پیمان صالحی» معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در گفت و گو با خبرنگار ایلنا در مورد کمیته اخلاق علمی در دانشگاه‌ها و میزان فعال بودن این کمیته‌ها توضیح داد: گاهی تغییرات در مدیریت‌های دانشگاه‌ها یا معاونت‌های پژوهشی ممکن است آشنایی با این کمیته‌ها را کمرنگ کرده باشد. 

صالحی در ادامه بیان کرد: البته اینطور نیست که کمیته اخلاق علمی به طور کلی در دانشگاهی کم کار و کمرنگ باشد. گاهی آشنایی کافی در خصوص وجود این کمیته‌ها و کارکرد آن‌ها وجود ندارد. یکی دیگر از دلایل کمرنگ به نظر رسیدن فعالیت این کمیته‌های اخلاق علمی شاید این نکته باشد که مشکلات اخلاق علمی در دانشگاه‌های ما زیاد نیست و به همین دلیل کمیته مربوط به آن نیز کم کار به نظر می‌رسد. 

معاون پژوهشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با تاکید بر اینکه اگر ما چندان اسمی از کمیته اخلاق علمی نمی‌شنویم دلیل بر نبودن چنین کمیته‌هایی در دانشگاه‌ها نیست، عنوان کرد: در کل ایران ۶۰۰ هزار دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد سرکلاس‌های درس می‌نشینند همچنین حدود ۱۶۰ هزار دانشجوی دکتری در دانشگاه‌ها مشغول تحصیل هستند؛ مواردی که پیرامون بی‌اخلاقی علمی یا مشکلاتی از این دست شنیده می‌شود، در نسبت با عدد کل دانشجویان تحصیلات تکمیلی بسیار ناچیز است. 

صالحی افزود: کمیته‌های اخلاق علمی در کل دانشگاه‌های کشور فعال هستند، اما گزارشات به ما نشان می‌دهد موارد بی‌اخلاقی علمی در دانشگاه وزارت علوم اندک است. 

صالحی با اشاره به اینکه مکانیزمی به نام همانندجو در شکل گیری تولیدات علمی حرفه‌ای کمک بسیار زیادی کرده اند، خاطرنشان کرد: سامانه همانندجو اصلا این اجازه را نمی‌دهد که کسی بتواند پژوهشی علمی یا پایان نامه‌ای خارج از چارچوب اخلاق علمی ارائه کند. یک زمانی برخی افراد مشکلات نرم افزاری ایجاد می‌کردند و می‌توانستند با تغییر روی متن، برای پایان نامه‌ها و رساله‌های خود مجوز بگیرند. امروز خوشبختانه آن مشکلات از طریق هوش مصنوعی و توسعه این علم، حل شده است. 

معاون پژوهشی وزارت علوم در پایان تاکید کرد: نرم‌افزار همانندجو را نمی‌توان گول زد؛ بنابراین در کنار مکانیزم مبتنی بر هوش مصنوعی آن، کمیته اخلاق علمی در دانشگاه‌ها نیز کیفیت تولیدات پژوهشی دانشگاه‌های وزارت علوم را بالا برده است. اخیرا طبق مصوبه هیات دولت، تمامی پایان نامه‌ها و رساله‌های در کل کشور باید در ایرانداک همانندجویی شود. یعنی هم دانشگاه‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، هم وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و هم دانشگاه آزاد اسلامی موظف هستند این کار را انجام دهند. 

صالحی اضافه کرد: البته ما معتقدیم دانشگاه‌های غیر وزارت علوم نیز مسائل اخلاق علمی را رعایت می‌کنند، اما مکانیزم‌ها و طرح‌ها تازه‌ای که در زمینه پژوهش علمی شکل گرفته، مشکلات را به حداقل می‌رساند.