افزایش گالری‌ها بیشتر با انگیزه مالی است

رزیتا شرف‌جهان مدیر گالری طراحان آزاد  درباره عملکرد فعالیت ۱۶۰ گالری در تهران گفت: بیش از ۲۰ تا ۳۰ گالری فعال و تأثیرگذار در تهران وجود ندارد و مابقی آنها متأسفانه فعال نیستند.

او با بیان این که تهران به گالری های فعال بیشتری نیاز دارد، ادامه داد: اگر همه این ۱۶۰ گالری فعال و تأثیرگذار بودند اتفاقات بسیار خوبی در عرصه هنرهای تجسمی رخ می‌داد. به هر حال تهران با توجه به گستردگی‌اش و سلایق گوناگون مخاطبان آثار هنری به این تعداد گالری فعال نیاز دارد.

تغییر شرایط اعطای مجوز گالری‌داری در ۱۰ سال اخیر

شرف‌جهان به شرایط اعطای مجوز تاسیس گالری در گذشته اشاره داشت و افزود: زمانی که نسل ما اقدام به دایر کردن گالری کرد، شرایطی چون فعالیت در زمینه هنری به صورت تجربی و یا داشتن مدرک دانشگاهی مرتبط با هنر از جمله شروط لازم برای اعطای مجوز بود اما طی ۱۰ سال اخیر مشاهده شده است که این مجوزها به افرادی داده می شد که چنین شرایطی را نداشتند و بیشتر در زمینه تجارت آثاری چون صنایع دستی و ... صاحب تجربه بودند. این افراد هیچ ارتباطی با هنر معاصر و هنرمندان امروز نداشتند در حالی که این موضوع بسیار مهمی در راه اندازی یک گالری هنری است.

مدیر گالری طراحان آزاد اعطای مجوز به افرادی خارج از گردونه هنر را باعث لطمه وارد شدن به حرفه گالری‌داری عنوان کرد و گفت: این مجوزها، گالری هایی را به وجود آورد که تمرکزشان روی هنر نبود.

این هنرمند با تأکید بر این که گالری های تهران به مرور زمان غربال خواهند شد، اضافه کرد: زمانی در تهران تنها ۱۰ گالری وجود داشت ولی امروز این امتیاز به هر فردی داده می شود و من معتقدم در میدان عمل، حرفه ای ها غربال خواهند شد و کسانی که انگیزه بیشتری برای ادامه فعالیت هنری داشته باشند، ماندگار خواهند بود.

انگیزه‌های اقتصادی پررنگ‌تر از هنری شده است

این مدیر گالری در بخش دیگری از سخنانش به انگیزه مالی بسیاری از علاقه مندان به حرفه گالری‌داری هم اشاره داشت و افزود: در دهه ۷۰ که هیچ نشانی از مارکت هنری و خرید و فروش های سودآور در زمینه آثار هنری نبود، علاقه مندانی وارد حرفه گالری داری شدند و با انگیزه و عشق به هنر مسیر دشواری را در پیش گرفتند. آن زمان روی مارکت هنر تمرکزی وجود نداشت و صرفاً علاقه بود که آنها را با وجود مشکلات بسیار وادار به استقامت می کرد اما امروز که بحث مارکت هنر پر رنگ شده است، به نظر می رسد که باید مولفه های تخصصی بیشتری را در نظر گرفت.

او شغل گالری‌داری را پردرآمد و سودآور عنوان کرد و گفت: در همه کشورهای دنیا گالری‌داری سودآور است و برخی از گالری ها به جنبه تجاری آثار هنری می پردازند و برخی شکل هنری تری دارند و فضای تجربه کردن را برای هنرمند آوانگارد فراهم می کنند.

او درباره افرادی که بخشی از خانه، زیرزمین یا پارکینگ منزلشان را تبدیل به گالری کرده اند توضیح داد: این روزها انگیزه مالی افراد بسیاری را به سمت گالری داری سوق می دهد و برای این حرفه سرمایه گذاری های کلان صورت می گیرد تا در آینده سودآورتر باشد، اما در دهه های گذشته، این عشق و علاقه افراد بود که باعث می شد حتی بخشی از خانه و پارکینگ خانه خود را تبدیل به گالری کنند به این امید که به علایقشان پروبال بدهند.

شرف جهان در ادامه تأکید کرد که اعطای مجوزهای بسیار برای راه اندازی گالری فی نفسه خوب است چون در نهایت به شکل خود به خود این گالری ها غربال خواهند شد.

او در بخش دیگری از سخنانش یادآور شد که بیشترین آسیب به حرفه گالری داری از سوی صاحبان گالری‌های پیشرو وارد شده چراکه به کارهای تجربی اجازه نمایش می دهند و این امر آسیب‌هایی را وارد می کند که در طول ۱۰ سال آینده اثرات آن دیده می‌شود.

این گالری دار در پاسخ به این انتقاد مهر که چرا باید راه را بر هنر پیشرو و تجربه هنرمندان جوان بست، توضیح داد: برخی از کارهای تجربی صرفاً به منظور فروش، تولید شده و معیارهای هنری آن تنزل یافته است. این گالری ها با پروبال دادن به چنین آثاری که هیچ نفس و هوای تازه ای در آن نیست و مرتب کلیشه ها در آن تکرار شده است به هنر لطمه می زنند.

رزیتا شرف جهان در پاسخ به این که مسئولیت رسیدگی به این مسائل با چه کسی است؟ توضیح داد: نمی توان فقط گالری دارها را متهم کرد. به نظرم همه مجوزها را وزارت ارشاد باید با رعایت اصول و مولفه های تخصصی در این حرفه اعطا کند و زمان مشخص می‌کند که چه گالری هایی فعال و تأثیرگذارترند. شاید هم نشریات هنری و منتقدان باید دقت کنند که به انرژی های تازه و هنر آوانگاردی که موجب ادامه حیات هنر است، قوت بیشتری بدهند.

او در پایان سخنانش به پیشرفت های ایران در زمینه فروش آثار هنری در طول سالیان اخیر هم اشاره ای داشت و گفت: هنر معاصر ایران در ۱۰ سال گذشته اگر گام های بلندی برداشته است به این دلیل است که ظرفیت لازم را داشته و مثل فنری بود که باز شده است. رشد هنر ایران نتیجه سالها پژوهش و فعالیت است که بدون چشمداشت به فروش آثار انجام شده و در این مسیر فعالان هنری استخوان‌ خرد کرده اند تا این که امروز به این نقطه رسیده‌اند. اکنون می توان از این موقعیت در جهت پیشرفت بیشتر به خوبی استفاده کرد و یا این که دست به تکرار کلیشه ها زد تا صرفاً به فروش بیشتر برسیم.