امضای تفاهمنامه با گازپروم، بدون حضور مدیرعامل شرکت روسی!

گروه اقتصادی: تفاهم‌نامه همکاری راهبری بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت گازپروم دیروز سه‌شنبه، ۲۸ تیرماه به‌صورت آنلاین به امضای محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران و ویتالی مارکلوف، قائم مقام مدیرعامل شرکت گازپروم رسید.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،جالب اینجاست که مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در حالی این تفاهمنامه را بزرگترین تفاهمنامه تاریخ شرکت ملی نفت توصیف کرد که برای امضای این تفاهمنامه بزرگ، هیچیک از مقامات شرکت روسی گازپروم حاضر نشدند به ایران بیایند و حتی امضای تفاهمنامه به صورت مجازی هم با حضور قائم مقام مدیرعامل گازپروم انجام شد و نه مدیرعامل این شرکت!
توسعه میدان‌های گازی کیش و پارس شمالی، فشارافزایی میدان پارس جنوبی، توسعه ۶ میدان نفتی، سوآپ گاز و فرآورده، تکمیل طرح‌های ال‌ان‌جی، احداث خطوط لوله صادرات گاز و دیگر همکاری‌های علمی‌و فناورانه از جمله مهم‌ترین محورهای تفاهم‌نامه بوده است.
محسن خجسته‌مهر درباره این تفاهمنامه گفت: هم‌اکنون ۴ میلیارد دلار قرارداد با شرکت‌های مختلف روس برای سرمایه‌گذاری اجرا شده است و سرمایه‌گذاری خارجی دولت رئیسی از این بابت با جهشی خیره‌کننده روبه‌روست. وی با تأکید بر اینکه امضای این تفاهم‌نامه جزو بزرگ‌ترین سرمایه‌گذاری‌های خارجی در تاریخ صنعت نفت ایران است، افزود: شرکت ملی نفت ایران از هیچ فرصت سرمایه‌گذاری چشم‌پوشی نمی‌کند.
جزئیات تفاهمنامه چیست؟
مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران در جمع خبرنگاران در تشریح محورهای تفاهم‌نامه گفت: توسعه میدان گازی کیش و پارس شمالی از جمله محورهای این تفاهم‌نامه است که با توسعه و سرمایه‌گذاری حدود ۱۰ میلیارد دلاری در این دو میدان بیش از ۱۰۰ میلیون مترمکعب گاز تولید خواهد شد. فشارافزایی در میدان پارس جنوبی برای نگهداشت و افزایش تولید بسیار مهم و حیاتی است که در بزرگ‌ترین میدان گازی دنیا با حدود ۱۵ میلیارد دلار ارزش انجام می‌شود. سوآپ گاز و فرآورده، تکمیل طرح‌های ال‌ان‌جی، تعریف بسته انتقال فناوری با مراکز فناوری و پژوهشی گازپروم از دیگر محورهای این تفاهم‌نامه است.
وی با تأکید بر اینکه همه مردم و جامعه متخصصان می‌دانند که جمهوری اسلامی‌ایران و روسیه دارای بیش از ۷۰ تریلیون مترمکعب ذخایر گازی هستند که ۳۰ درصد ذخایر گازی جهان است، گفت: این دو کشور نقش مهمی‌در پایداری تأمین انرژی در دنیا ایفا می‌کنند. معاون وزیر نفت زمان اجرای این پروژه‌ها را بین چهار تا هفت سال عنوان و اظهار کرد: قالب قراردادها می‌تواند شکل‌های مختلفی داشته باشد، از معمولی‌ترین قراردادها همچون EPC و EPD تا تازه‌ترین الگوها از جمله الگوی تازه قراردادهای نفتی ایران.
تکلیف قراردادهای قبلی با روسیه
چه می‌شود؟
روسیه اگرچه دارای توافقنامه راهبردی بیست ساله با ایران است که بار دیگر تمدید هم شده است، اما هیچگاه در بزنگاههای مهم، حامی‌ایران نبوده است. فایل صوتی محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه دولت روحانی به خوبی نشان داد که روسها تا چه حد از عادی شدن روابط ایران با جامعه جهانی و غرب نگران بودند و تا چه حد در مسیر تحقق برجام و لغو تحریمها کارشکنی کردند. در حوزه نفت و گاز نیز روسها غالبا در تفاهمنامه‌ها و قراردادهایی که با ایران امضا کردند پایبندی جدی نداشتند. این درحالیست که شرکتهای روسی، جزو بزرگترین، معتبرترین و ثروتمندترین شرکتهای نفت و گاز دنیا هستند که در صنایع نفت و گاز می‌توانند مشارکت خوب و تاثیرگذاری با ایران داشته باشند.
در دولت روحانی، با وجود نگرشی که در جلب شرکتهای غربی وجود داشت، تفاهمنامه‌ها و قراردادهای مهمی‌هم با شرکتهای روسی منعقد شد اما شرکتهای روسی، پس از خروج آمریکا از برجام، همپای شرکتهای غربی از ایران خارج شدند تا مشخص شود در دوران تحریم، تغییری بین روسیه و غرب نیست. اما نگرش حمایتی نسبت به شرکتهای بدقول روسی همواره در کشور ما غالب بوده است.
در دولت قبل، دو قرارداد نفتی با شرکتهای روسی منعقد شد. یکی قرارداد توسعه دو میدان نفتی آبان و پایدار غرب که زاروبژ نفت روسیه، تنها شریک خارجی کنسرسیوم بود و دیگری قرارداد توسعه میادین نفتی چشمه خوش و دالپری و پایدار شرق که گازپروم نفت روسیه یکی از سه شریک کنسرسیوم بود. اگرچه کمکهای روسیه به ایران در یکی از این قراردادها پس از تحریم تا حدی ادامه یافت اما در مجموع، روسها به مشارکت و سرمایه گذاری جدی خود در ایران ادامه ندادند. روسها همچنین هفت تفاهمنامه نفتی با ایران امضا کردند که هیچکدام از این تفاهمنامه‌ها به قرارداد تبدیل نشد. این تفاهمنامه‌ها می‌توانست میزان تولید نفت و گاز ایران را افزایش دهد. اما به نظر می‌رسد روسها ایران را رقیب جدی خود در نفت و گاز می‌دانند و به همین دلیل هیچگاه به قراردادها و تفاهمنامه‌های امضاشده با ایران، به طور جدی نگاه نمی‌کنند.
از مجموع 9 قرارداد و تفاهمنامه ای که دولت قبلی ایران با روسها منعقد کرد، گازپروم، همان شرکتی که دیروز با شرکت ملی نفت تفاهمنامه 40 میلیارد دلاری امضا کرد، در شش قرارداد و تفاهمنامه با ایران حضور داشت اما بدقولی خود را در آنها اثبات کرد. این بار هم امید چندانی به تبدیل شدن این تفاهمنامه به قرارداد نباید داشت؛ مگر آنکه اتفاق عجیبی رخ دهد!