جزئيات يک شب پرالتهاب در اوين

گروه حوادث - سعيد تهراني: در روزهايي که خبرهاي مربوط به اعتراضات خياباني، در شبکه‌هاي اجتماعي فيلترشده، بيشترين سهم را دارد، دقايقي پس از ساعت 21 شنبه شب، خبر جديدي منتشر شد که بازتاب گسترده اي داشت: آتش سوزي در زندان اوين. خبري که موجب شد نه تنها خانواده‌هاي نگران زندانيان اوين، بلکه تعدادي ديگر از مردم نيز به سمت منطقه اوين حرکت کنند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین،اين دومين حادثه زندانها طي يک هفته اخير بود؛ اولي ظهر يکشنبه گذشته در زندان لاکان رشت و دومي، شنبه شب در زندان اوين تهران. زبانه کشيدن شعله‌هاي آتش که از دور دست پيدا بود همراه با شنيده شدن صداي انفجار، نگراني‌ها را افزايش داده بود. ترافيک سنگين در دو بزرگراه اصلي جنب زندان اوين، اتوبان شهيد چمران و اتوبان يادگار امام، تا نخستين ساعات بامداد ادامه داشت و شايعات فراواني دهان به دهان تکرار مي‌شد.
درحاليکه روزنامه ارگان دولت، درگيري اراذل و اوباش در اوين را عامل بروز اين حادثه اعلام کرده بود، قوه قضائيه، درگيري بين تعدادي از زندانيان محکوميت مالي و سرقت را به عنوان عامل آتش سوزي در يک کارگاه خياطي کارآفريني در زندان اوين معرفي کرد. جالب اينجاست که استاندار تهران نيز در حاليکه تنها دو ساعت از بروز حادثه گذشته بود و آتش سوزي همچنان ادامه داشت، اراذل و اوباش و اغتشاشگران را عامل بروز حادثه معرفي کرده بود! 
محسن منصوري، استاندار تهران در گفتگو با بخش خبري ساعت 23 و در خصوص حادثه زندان اوين از داخل محوطه زندان اوين اعلام کرد: «اتفاقاتي در داخل اين مجموعه (زندان اوين) افتاد و يک‌مقدار داخل بخشي از بندهايي مثل بند 7 و 8 شلوغ شده بود، منتها مساله اصلي در بندي بود که اراذل و اوباش آنجا حضور داشتند، با حضور سريع مجموعه نيروي انتظامي، يگان امداد و يگان ويژه، مشکل خاصي نيست و وضعيت زندان کاملا تحت کنترل بوده و آرامش در مجموعه زندان برقرار است. مساله اصلي در حقيقت ايجاد حريق و آتش‌سوزي بود که توسط بعضي از اين اغتشاشگران و زندانيان در مجموعه زندان اتفاق افتاده بود که آن‌هم با حضور عوامل آتش‌نشاني و انتظامي کنترل و مهار شد. به دليل شرايط امنيتي، خيابان‌هاي اطراف زندان در حال رصد و تحت کنترل است.»
اين در حاليست که اساسا در زندان اوين، بندي مخصوص اراذل و اوباش وجود ندارد و اين موضوع تکذيب شد!  سيد جلال ملکي سخنگوي سازمان آتش‌نشاني و خدمات ايمني شهر تهران درباره عمليات آتش‌نشاني در زندان اوين گفت: «در ساعت 21:29 شنبه، يک مورد حادثه آتش‌سوزي داخل زندان اوين به سامانه 125 سازمان آتش نشاني و خدمات ايمني شهر تهران اطلاع داده شد که با توجه به اينکه حدود 10 سال است يک ايستگاه آتش‌نشاني در محدوده زندان مستقر است اين ايستگاه در مدت زمان حدود يک دقيقه در محل حاضر شد. همزمان نيز پنج ايستگاه آتش‌نشاني به همراه تانکر آب و تجهيزات اطفاي حريق از سوي ستاد فرماندهي به محل اعزام و در فاصله کوتاهي در محل حاضر شدند. تانکرهاي آب و خودروهاي پشتيباني نيز در محل حاضر شدند. محل حادثه يک ساختمان دو طبقه بود که کارگاه‌هاي آموزشي در آن برگزار مي‌شد. حريق نيز در قسمت خياطي اين ساختمان در طبقه فوقاني رخ داده بود. آتش نشانان هم از طريق نردبام هيدروليکي و هم از طريق نفوذ به داخل عمليات اطفاي حريق را انجام دادند و در حال حاضر آتش کاملا خاموش شده است. آتش با عمليات سريع آتش نشانان خاموش شده و از گسترش آن به اطراف جلوگيري شد. در محدوده‌اي که آتش نشانان عمليات خود را انجام دادند هيچگونه خسارت جاني مشاهده نشد و عوامل آتش‌نشاني پس از اطفاي حريق محل را به عوامل مربوطه تحويل دادند.عوامل اورژانس نيز در محل حضور داشتند.» ظهر ديروز مرکز رسانه قوه قضائيه اعلام کرد: در پي درگيري بين برخي از زندانيان بند ويژه سرقت و محکوميت‌هاي مالي زندان اوين و آتش سوزي پيش آمده در کارگاه خياطي اين زندان، که منجر به ورود سريع و به موقع نيروهاي انتظامي و امدادي شد تعداد قابل توجهي از زندانيان نجات پيدا کرده و از صحنه آتش سوزي به نقطه امن منتقل گرديدند و طبق اطلاعات به دست آمده، 4 نفر از زندانيان بر اثر استنشاق دود ناشي از آتش سوزي‌ها درگذشتند و 61 زنداني نيز مجروح شده اند. هر 4 زنداني فوت شده جزو محکومين ناشي از سرقت بودند که در زندان اوين دوران محکوميت خود را طي مي‌کردند.
اين گزارش مي‌افزايد اکثر زنداني‌هاي مجروح شده به صورت سرپايي مداوا شدند و تنها 10 نفر از آنان در مراکز درماني بستري هستند که حال 4 نفر وخيم گزارش شده است. در اين گزارش تاکيد شده پس از ورود به موقع دادستان تهران، رئيس سازمان زندان‌ها در محل زندان اوين با همکاري مسئولين زندان، نيروهاي انتظامي، آتش نشاني و اورژانس بيش از 70 زنداني که در معرض خطر آسيب ديدگي بودند نجات پيدا کردند.
گزارش مرکز رسانه قوه قضائيه خاطرنشان مي‌کند، در جريان درگيري و آتش سوزي شب گذشته زندان اوين تعدادي از زندانيان جرايم خشن و خطرناک، قصد فرار از زندان را داشتند که با توجه به تمهيدات حفاظتي اتخاذ شده موفق به فرار نشدند.
در پايان گزارش تاکيد شده، شرايط زندان اوين از نيمه شب گذشته عادي است و امکان تماس زندانيان با خانواده از همان شب گذشته و ساعتي پس از اطفاي حريق فراهم گرديده تا نگراني‌هاي احتمالي رفع شود. هويت زندانيان فوت شده نيز به اطلاع خانواده آن‌ها رسيده و اسامي درگذشتگان متعاقبا و پس از دستور مقام قضائي منتشر خواهد شد. خبرگزاري فارس، روايتي از اين حادثه ارائه داده که تا حدي متفاوت از روايت رسمي است. خبرگزاري فارس اعلام کرد: درگيري صوري بين تعدادي از زندانيان بند 7 اوين (محکومان مالي) با زندانيان بند 8 (سارقان) بوجود مي‌آيد. طي اين درگيري عده‌اي از فرصت سوءاستفاده کرده و انبار لباس و کارگاه کارآفريني زندان را آتش ميزنند که منجر به آتش سوزي گسترده، سرايت به‌ بند 8 و اعزام آتش نشانان به اوين براي اطفاء حريق شد. شواهد نشان مي‌دهد اين اقدام از پيش طراحي شده بود، چرا که تعدادي از زندانيان براي خود به طرقي سلاح سرد تهيه کرده بودند تا ضمن درگيري با نيروهاي تامين امنيت زندان به آن‌ها آسيب بزنند و به سلاح هم دست پيدا کنند که البته موفق نشدند. خبرگزاري‌ فارس همچنين با اشاره به شنيده شدن صداي انفجار در محل بروز حادثه اعلام کرد: در ميانه آتش سوزي و درگيري با نيروهاي حفاظت، تعدادي زنداني اقدام به فرار مي‌کنند. آنها در ضلع شمالي زندان که کوه وجود دارد، وارد ميدان مين مي‌شوند. گفته مي‌شود که صداهاي انفجار شنيده شده مربوط به همين موضوع بوده است. اين در حالي است که يک منبع مطلع در سازمان زندان‌ها ضمن تکذيب خبر انفجار مين در زندان اوين تاکيد کرد: در جريان اتفاقات، هيچ زنداني وارد محوطه نشده و خبر روي مين رفتن زنداني‌ها کذب است. اصل ماجرا در بند سرقتي‌ها رخ داده و مربوط به بخش زندانيان امنيتي نبوده است.هرچند شدت آتش سوزي که از روي فيلمها و تصاوير مشخص بود، اين شائبه را تقويت کرده بود که تعدادي بيش از چهار نفر اعلام شده قرباني شده باشند، اما همچنان امار رسمي چهار نفر است که البته اسامي آنها تا عصر يکشنبه اعلام نشده بود. اين دومين حادثه در زندان‌هاي کشور طي يک هفته اخير است. حادثه قبلي مربوط به زندان لاکان رشت بود که اگرچه اطلاع رساني دقيقي درباره آن انجام نشد اما به مرور ابعاد و زواياي بيشتري از آن روشن شد. اين حادثه يکشنبه گذشته هفدهم مهر هنگام ظهر در بند 8 که محل نگهداري زندانياني است که اغلب مرتکب قتل و به قصاص محکوم شده و در انتظار مجازات هستند، رخ داد و درگيري به زد و خوردي خونين بين دو گروه از زندانيان تبديل شد. درگيري زندانيان از بند 8 به راهروهاي زندان کشيده شد و يک درگيري تمام‌عيار رخ داد. مأموران براي خاتمه دادن به نزاع از گاز اشک آور استفاده کردند و به دلايل نامعلومي آتش سوزي رخ داد. تعداد زيادي مصدوم شدند که حال برخي از آنها وخيم بود و خبر فوت آنها هم منتشر شد. سيدمهدي فلاح‌ميري، دادستان مرکز گيلان که دستور انجام تحقيقات براي شناسايي مقصران اين حادثه را صادر کرده بود گفت: با توجه به قطعي برق به‌دليل تخريب تاسيسات توسط آشوبگران و ممانعت از خدمات‌رساني به مجروحان توسط زندانيان، تعدادي از مجروحان فوت شدند و بقيه براي مداوا به بيمارستان انتقال يافتند. با مداخله مأموران و پايان يافتن درگيري شرايط زندان به‌طور کامل تحت کنترل پليس و نيروهاي امنيتي و قضايي است و هيچ‌يک از زندانيان نيز فرار نکرده‌اند. آمار جان باختگان اين حادثه اعلام نشده اما خبرهاي غيررسمي از منابع مالي، از کشته شدن نزديک به ده نفر از زندانيان در اين حادثه حکايت دارد.