«ذرات معلق» حاصل از سوخت خودروها، مهم‌ترین آلاینده هوای تهران

گروه اجتماعی – سعید تهرانی: بر اساس اطلاعات موجود، سهم منابع متحرک یعنی وسایل نقلیه عمومی‌در آلودگی هوای تهران 60 درصد است و عامل اساسی ایجاد ذرات معلق هم که مهمترین آلاینده شهر تهران و غلب کلان شهرهای کشور است، وسایل نقلیه هستند و این بدین معناست که اگرچه سهم صنایع و نیروگاهها را در آلودگی هوای تهران نمی‌توان نادیده گرفت اما سهم وسایل نقلیه در الودگی هوا، دو برابر کارخانه ها و صنایع است. هرچند ممکن است در هفته های خاصی از نیمه دوم سال، به دلیل کاهش تولید گاز، شاهد استفاده از مازوت در نیروگاهها و برخی صنایع باشیم و آلودگی هوا افزایش یابد اما در مجموع سهم وسایل نقلیه را نمی‌توان نادیده گرفت. جالب اینجاست که بر خلاف انتظار، سهم خودروهای بنزینی و گازوئیلی در آلودگی هوای اغلب کلانشهرها بویژه تهران برابر است و این یعنی تا زمانی که برای توسعه حمل و نقل عمومی، قدم موثری برداشته نشود، این آلودگی ادامه پیدا می‌کند.
دکتر عباس شاهسونی رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا،‌ با اشاره به اینکه اکنون مهم‌ترین آلاینده در هوای کلانشهر تهران ذرات معلق PM۲.۵ است، گفته: این ذرات اثرات زیادی بر سلامت انسان دارد و مهم‌ترین عامل خطرناک در هوا برای انسان‌ها است. او با اشاره به اینکه مهم‌ترین عامل ایجاد آلودگی ذرات معلق PM۲.۵، وسایل نقلیه، خودروهای سنگین، دیزلی و فرسوده هستند،‌ تصریح کرد: در مورد معاینه فنی موتورسیکلت‌ها نیز اقدامی‌صورت نگرفته است؛ به شکلی که ما ۱۱.۵میلیون موتورسیکلت در کشور داریم که ۹۰ درصد این تعداد فرسوده هستند و عمدتا معاینه فنی آن‌ها انجام نمی‌شود. در مورد کامیون‌ها و خودروهای دیزلی هم می‌بایست این خودروها مجهز به فیلتر دوده شوند که این اقدام هم انجام نشده است.
توسعه حمل و نقل عمومی‌به عنوان بهترین راهکار کاهش آلودگی هوا در سالهای اخیر هیچگاه مطابق نیازهای شهر تهران نبوده است. توسعه خطوط مترو بدون تجهیز مترو به ناوگان موردنیاز، عدم تولید یا واردات اتوبوس های گازسوز، وقفه در گازسوز کردن خودروها، عدم واردات و حتی تولید خودروهای هیبریدی و فراهم نشدن زیرساختهای موردنیاز برای استفاده از خودروهای برقی بویژه در بین خودروهای عمومی، از جمله مهمترین عوامل افزایش آلودگی هوا در تهران و اغلب کلانشهرهای کشور بوده است بطوریکه آمارهای نشان می‌دهد تعداد روزهای ناسالم در تهران در سال جاری نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.اما به نظر می‌رسد سوخت نامرغوب، از جمله عوامل افزایش آلودگی هوای تهران باشد. با توجه به کاهش تولید بنزین در کشور به موازات افزایش مصرف، مسئولان برای تامین بنزین موردنیاز کشور به سمت استفاده از ریفرمیت پتروشیمی‌و حتی استفاده از نفتا برای مخلطو کردن با بنزین روی آورده اند و این امر هم در افزایش میزان آلاینده ها تاثیرگذار بوده است.
بر اساس آمارهای رسمی‌شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، تعداد روزهای ناسالم برای گروههای حساس در تهران، از 60 روز در سال 1400 به 102 روز در سال جاری (در مدت زمان مشابه تا نیمه آذرماه) افزایش یافته است و تعداد روزهای ناسالم نیز که در سال گذشته تا نیمه آذرماه 6 روز بود امسال به 10 روز رسیده است! همچنین امسال تاکنون 2 روز بسیار ناسالم و 2 روز خطرناک داشته ایم درحالیکه سال گذشته شاهد روزهای بسیار ناسالم یا خطرناک نبوده ایم. این امارها را اگر کنار سخنان رییس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت درباره مهمترین عامل آلاینده هوای تهران که ذرات معلق است قرار دهیم در می‌یابیم که قطعا بین کیفیت سوخت مصرفی در کلان شهرهایی همچون تهران با افزایش آلودگی هوا در سال جاری، نسبتی برقرار است. البته مسئولان تاکنون از تایید کاهش کیفیت سوخت مصرفی طفره رفته اند اما با این حال پاسخ یا توضیحی هم درباره دلیل افزایش آلودگی هوای تهران، آن هم آلودگی متکی به ذرات معلق که غالبا حاصل سوخت خودروهاست ارائه نداده اند. در این میان نایاب شدن بنزین سوپر هم به دلیل توقف تولید در ماههای اخیر، مزید بر علت شده است.