سخنرانی های انتخاباتی قالیباف، یک استراتژی با پنج تاکتیک

محمدباقر قالیباف در جمع عشایر عرب خوزستان در محل حسینیه حاج نوروز اهواز سخنرانی کرد. اما صحبت هایی که قالیباف در راستای کاندیداتوریش برای ریاست جمهوری یازدهم انجام داد، دارای کلمات و جملاتی بود که می توان محتوای آن را تحلیل و با سخنرانی قبلی او در میان روحانیون البرز مقایسه کرد و به نتایج جالبی رسید. جملات قالیباف را به چند قسمت تقسیم خواهیم کرد و در پایان مؤلفه های اصلی در استراتژی سخنرانی انتخاباتی وی را استخراج خواهیم نمود. دو نمونه از سخنرانیش را به عنوان نمونه اتتخاب کردیم که به یک شکل عمل کرده است.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، قالیباف در این سخنرانی ها با استفاده از مجموعه ای از تاکتیک ها در پی استراتژی کلی انتخاباتی خود است. در واقع تاکتیکها عناصر یا اعمالی در سطح خرد هستند، که در جهت یک هدف کلی، یعنی استراتژی عمل می کنند.استراتژی نیز عبارت است از یک طرح عملیاتی به منظور هماهنگی و سازماندهی تاکتیک های اتخاذ شده، برای دستیابی به هدف مورد نظر. به عبارتی دیگر استراتژی، ‌يعني انجام دادن يك كار به شيوه منحصر به فرد. با توجه به این مسئله می توانیم پنج تاکتیک قالیباف را در چینش و ترتیب سخنرانی هایش را در جهت رسیدن به استراتژی کلی اش یعنی برنده شدن در انتخابات شناسایی کنیم:
۱-سخنرانی ۲۵ فروردین سال۹۲ در خوزستان: امروز افتخار آن را دارم که لباس شجاعت و ولایت‌مداری اعراب را بر تن پوشیده‌ام... من خوزستانی نیستم، اما بهترین دوران زندگی خود را در خوزستان و در دوران دفاع مقدس سپری کرده‌ام... اگر بخواهیم حرکتی جدی در کشور داشته باشیم، باید دو عنصر اساسی امکانات مادی و طبیعی را به همراه داشته باشیم که امروز خوزستان هر دو عنصر را به صورت کامل و جامع در اختیار دارد... باید باورمان باشد که قومیت‌هایک فرصت برای پیشرفت کشور هستند و پیشرفت نیز ضرورتی اجتناب ناپذیر به شمار می‌رود.
در ابتدا قالیباف با تاکتیک هم رنگ کردن خود با مخاطبش صحبت خود را آغاز می کند. این کار را با تعریف و تمجید از خوزستان انجام می دهد و با اشاره به حضور خود در خوزستان زمان جنگ، به هر طریقی در پی ایجاد ارتباطی محکم تر با مخاطب است. قالیباف همین تاکتیک را در سخنرانی خود در میان طلاب و روحانیون استان البرز در تاریخ ۲۲ فروردین ۹۲ نیز به کار می برد. وی با اشاره به اینکه بیشترین شهدا و جانبازان از جمع روحانیت بوده است، بر نقش آنان در دفاع مقدس تاکید کرده و می گوید:...روحانیت بیشترین و مهم ترین نقش در پیروزی انقلاب، دفاع مقدس و تداوم انقلاب در عرصه های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی را داشته است... من به عنوان یک راوی و یک خدمتگزار در دوران دفاع مقدس می گویم که هیچ خاکریز و پشت هیچ خطی نبود که شدیدترین درگیریها آنجا باشد و یک روحانی با عمامه پشت خاکریز آر پی جی نزند.
۲- خوزستان: هرکس شعار عدالت بدهد ولی عدالت با پیشرفت همراه نباشد حتما وعده عدالت نداده است؛ چون لازمه عدالت پیشرفت است؛ اگر پیشرفت اتفاق نیفتد عدالت نیز اتفاق نمی افتد چرا که عدالت آن زمانی ارزشمند است که کرامت انسان‌ها نیز حفظ شود؛ به نظر من هر کس به این امر بی‌توجهی کند، درک درستی از قانون اساسی، باورهای حضرت امام (ره)، مقام معظم رهبری و اسلام ندارد... اقتصاد ما مهم‌ترین چالش ما است اما این چالش ریشه در اقتصاد ندارد که نمونه آن نیز در خود استان خوزستان وجود دارد و نمادی از ضعف مدیریت با وجود تمامی ظرفیت‌هایی است که برای ساخت کشور در آن وجود دارد. سنت‌های الهی اینگونه است که از عقلی که خداوند به عنوان حجت باطنی به انسان داده استفاده نماییم؛ این‌ها نکاتی است که باید به آن توجه کنیم.
در این بخش از صحبتهایش نوبت به تخریب و نقد وضعیت فعلی می رسد. وضعیت نابسامانی که حاصل بی لیاقتی و شعارهای بدون پشتوانه قدرتمند و حساب شده می داند.این تاکتیک را در جمع روحانیون البرز نیز انجام داده است. فقر موجود در جامعه را با زبانی دینی بیان می دارد ولی فقر موجود را به صورت خطر جدی برای حوزه اعتقادی مردم مطرح می کند. در این بخش نیز مسئول اصلی فقر دولت است. وی تأکید دارد که امکان دارد اوضاع وخیم تر شود و من می توانم این بحران را رفع کنم: ...جنگ تمام شده ولی دفاع مقدس همچنان باقی است. دفاع امروز در حوزه مدیریت در حوزه اقتصاد، فرهنگ و مسائل اجتماعی و اینکه نگذاریم جامعه مان فقیر شود ادامه دارد...اگر فقر در جامعه آمد امر به معروف از آن جامعه

رخت برمی بندد. اگر فقر در جامعه ای آمد آن جامعه چاپلوس می شود و جامعه ای که چاپلوس شد در مقابل قدرت و ثروت سر تعظیم فرود می آورد. اینها با اساس نظام اسلامی مخالف است.
۳- اکنون نوبت به امید دادن می رسد. این امید حاکی از آن است که ما زیر بنا داریم و تنها شخصی کاردان (یعنی من) می تواند از این منابع به بهترین شکل استفاده کند. وی در خوزستان گفت: من می خواهم بگویم کشور آنقدر ظرفیت دارد که ما بتوانیم امروز با یک مدیریت صحیح، کشور را اداره کرده و مخصوصا این نابسمانی هایی که وجود دارد را به سامان برسانیم... من با اطمینان به شما عرض کنم این ظرفیت در کشور وجود دارد که با همین سختی‌ها، ظرف دو سال آرامش اقتصادی را در کشور حاکم کنیم. قالیباف در جمع روحانیون البرز قول سامان اقتصادی را می دهد ولی با زبانی دینی:باید توجه کنیم که اگر جوهره دینی در حرکت مادی و پیشرفت مادی مان نباشد باز رو به انحراف رفته ایم، هر چند پیشرفت خود وسیله است و هدف نیست. هدف رشد انسان ها و شهروندانی است که در سایه اسلام در نقاط مختلف کشور زندگی می کنند. ولی همان پیشرفت مادی هم باید جوهره دینی در آن باشد. قالیباف این دو سال را در هر سخنرانیش تکرار می کند. این مدت زمان برای سامان دهی به اقتصاد کشور حاکی از درکی است که قالیباف از شرایط بسیار بد اقتصادی حال حاضر کشور دارد. به طوری که حتی در سخنرانی انتخاباتیش مدت دو سال را که زمان کمی نیست، برای بهبود اوضاع اقتصادی مطرح می کند.
۴- در قسمت سوم صحبتش بر لزوم حضور مردم برای شرکت در انتخابات و رأی دادن تأکید می کند. این تأکید قالیباف در ظاهر جدی و در عین حال ملتمسانه است. وی به نوعی دچار تردید در مورد حضور جدی مردم در انتخابات است. چراکه از عدم حضور جدی مردم با توجه به شرایط اقتصادی و مشکلات فعلی می ترسد. به گونه ای که در این قسمت با لحنی حماسی سخن می گوید: این رسالت بزرگی برای بزرگان هر قشر، قوم و نخبگان جامعه ما است که در توجیه مردم، تشویق مردم برای حضور در انتخابات و آگاهی دادن به آن‌ها برای انتخاب گام بردارند...شما شاهد بودید که در روز ۲۲ بهمن، مردم به کوتاهی‌های امثال قالیباف کاری نداشتند، آنها ۲۲ بهمن را روز انقلاب و اسلام می‌دانند و با همه مشکلات به صحنه می‌آیند تا دشمنان انقلاب سوء استفاده نکنند. در البرز: ولی حواسمان باشد همین مردمی که تا این حد به اسلام عشق می ورزند، نباید به گونه‌ای با آنان رفتار شود که به دلیل مشکلات اقتصادی دچار فراز و نشیب شوند
۵- در بخش آخر سخنرانی هایش نوبت به اطمینان دهی می رسد. به مخاطب اطمینان می دهد که من انسانی عمل گرا هستم. و هر چه می گویم به آن عمل نیز می کنم. خوزستان: بی‌دلیل قول نمی‌دهم و تاکنون هر قولی که داده‌ام به وعده خود عمل کرده‌ام.در جمع روحانیون البرز:ما هم باید متعهد باشیم که تعهدی که مردم می دهیم عملی کنیم تا مردم احساس دلسردی و دلزدگی نکنند. من هرگز به مردم تهران وعده ای ندادم که عمل نکنم.
در مجموع قالیباف از چهار مؤلفه و تاکتیک اصلی در روند سخنرانی هایش استفاده می کند. اول از مخاطب خود تعریف و تمجید می کند و به هر شیوه ای شده، در پی این است که مشترکاتی را میان خود و مخاطبش بیان کند. در مرحله دوم شروع به تخریب دولت احمدی نژاد می کند. دولتی که بیشتر شعار داده است تا عمل، دولتی که در ولایتمداریش تردید وجود دارد. در قسمت سوم به مخاطب خویش این امید را می دهد که من می توانم از منابع موجود بهترین استفاده و سود را برای شما به ارمغان بیاورم. در چهارمین مرحله با تکرار تعریف و تمجید هایش از مخاطب، ملتمسانه می خواهد که مخاطبش در انتخابات شرکت کند و البته طبیعتا به او رأی دهد. در بخش پایانی سخنش نوبتی هم که باشد، نوبت به تعریف از خودش می رسد، اینکه من هر قولی داده ام عملی کرده ام. می خواهد به مخاطب بگوید که نگران نباش، اگر به من رأی بدهی، از این وضعیت رها خواهی شد. نکته جالب در مورد محتوای این سخنرانی ها این است که در واقع محتوای این پنج قسمت در دو سخنرانی به طور کامل حفظ شده است. ولی شکل سخنرانی و کلمات مورد استفاده بنا به مخاطب متفاوت است. در خوزستان از بهبود اوضاع اقتصادی صحبت می کند و در البرز برای روحانیون از اقتصاد توأم با معنویت سخن به میان می آورد. هرچند این روش سخنرانی وی کمی زیرکانه می نماید ولی در عمل، سؤال مهم این است که، آیا برای سیاستمدار خوب بودن، سابقه مدیریت شهری کافی است؟
گزارش : بهزاد رَوَن