دست دادن ظریفِ او...با...ما

بامداد امروز (سه شنبه) خبر دست دادن محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و باراک اوباما رییس جمهور آمریکا در شبکه های مجازی و سایتها منتشر شد تا واکنش های متعددی را ایجاد کند.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، ماجرا وقتی آغاز شد که پس از پایان سخنرانی حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی رییس جمهوری در هفتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک، محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه در حال خروج از سالن مجمع عمومی بود که به طور کاملا اتفاقی با باراک اوباما رییس جمهوری و جان کری وزیر خارجه آمریکا روبرو شد، طرف ها سلام و احوالپرسی کردند و دست دادند. یک منبع مطلع نزدیک به هیات ایرانی در پاسخ به سوال خبرنگاران در خصوص دیدار محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه و رییس جمهور امریکا گفت: نقل قول ها در مورد دیدار از قبل تعیین شده به هیچ وجه درست نیست. اما همین احوالپرسی کوتاه، سوژه ای برای جریان اصولگرا شد تا نه تنها در مجلس علیه ظریف موضع گیری کنند، بلکه توسط رسانه های جریان خود، شدیدترین مواضع را در قبال دست دادن ظریف و اوباما اتخاذ نمایند. اما آیا ظریف نباید با اوباما دست می داد؟
تابوی قطع روابط مقامات دیپلماتیک ایران و آمریکا، در زمان دولت دکتر حسن روحانی و زمانی شکسته شد که مسوولیت مذاکرات هسته ای از شورای عالی امنیت ملی که زمانی سعید جلیلی دبیر آن بود، به وزارت امور خارجه به مسوولیت محمد جواد ظریف سپرده شد و به همین دلیل ظریف و جان کری وزیر امور خارجه آمریکا بارها و بارها در طول دو سال اخیر مذاکرات دو جانبه و چند جانبه انجام دادند و در مقابل دوربین خبرنگارها و عکاسان عکس مشترک گرفتند و بدین ترتیب تابوی مذاکره نکردن مقامات دیپلماتیک ایران و آمریکا شکسته شد که البته حاصل آن توافق ایران و ۱+۵ در جهت لغو تحریمها بود. از این منظر دست دادن و احوالپرسی ظریف و اوباما در راهرو که به طور اتفاقی رخ داد نمی توانست اتفاق تازه ای باشد که تابویی تازه را بشکند اما رسانه ای شدن این موضوع بازتاب های متعددی در پی داشت.
از ساعات اولیه روز سه‌شنبه خبر کوتاهی در برخی از رسانه‌ها منتشر شد که از دست دادن وزیر امور خارجه کشورمان با رییس‌جمهور آمریکا حکایت می‌کرد. خبری که نخستین بار توسط «کامبیز فروهر» خبرنگار سایت آمریکایی «بلومبرگ» و همچنین همسر سابق «مسیح علی‌نژاد» منتشر شد که با واکنش‌های متعددی از سوی برخی مقامات ایرانی و همچنین رسانه‌های خارجی مواجه گردید که پس از تماس تلفنی سال گذشته حسن روحانی با باراک اوباما می‌توان از آن به عنوان یکی از اساسی‌ترین اقدامات دو طرف برای گام نهادن به سوی عادی‌سازی روابط دو کشور، از آن یاد کرد. اما این برای اولین‌بار نیست که سفر مقامات کشورمان و برنامه‌ریزی آنها جهت مواجه نشدن احتمالی‌شان با مقامات آمریکایی‌ها خبرساز می‌شود. چراکه در طول دو دهه گذشته، به ویژه از دوران ریاست جمهوری سیدمحمد خاتمی، همواره سفر روسای جمهوری ایران به نیویورک با حاشیه‌های متفاوتی روبرو بوده است.
از یک ماه قبل بود که برخی از رسانه‌های دو طرف در داخل کشور گمانه‌زنی‌هایی را جهت دیدار احتمالی حسن روحانی با باراک اوباما پیش‌بینی می‌کردند که موافقان و مخالفان خودش را داشت. این در حالی است که اغلب کارشناسان سیاسی در کشور معتقدند؛ عادی‌سازی روابط بین دو کشور که بیش از ۳۷ سال با یکدیگر مشکل اساسی دارند یک شبه حل شدنی نخواهد بود.
همانطور که پیش‌بینی می‌شد بلافاصله پس از انتشار خبر دست دادن ظریف و اوباما، برخی از تندروهای داخلی در ایران نسبت به این عمل دیپلماتیک وزیر امور خارجه کشورمان واکنش نشان داده و اعلام کرده‌اند که دولت در این باره باید پاسخگو باشد.
منصور حقیقت‌پور، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس از نخستین کسانی بود که در این رابطه با گفتگو با خبرگزاری تسنیم ضمن درخواست عذرخواهی ظریف بابت این رفتارش اظهار کرد: «امیدواریم این خبر تائید نشود چراکه در صورتی که آقای ظریف چنین کاری کرده باشد، قطعا خطوط قرمز نظام را نادیده گرفته است. قطعاً نمایندگان مردم در مجلس نسبت به آن بی‌تفاوت نخواهند بود و این اقدام با واکنش مجلس همراه خواهد شد. آمریکا همچنان دشمن ملت ایران است و بر دشمنی با ملت ایران اصرار دارد لذا دست دادن با دشمن مخالف مبانی انقلاب و مغایر با حقوق ملت است.»
نادر قاضی‌پور، نماینده ارومیه هم در تذکری به رئیس‌جمهور ایران خواستار برخورد با محمدجواد ظریف به علت دست دادن با رئیس‌جمهور آمریکا شد.
فواد ایزدی، منتقد تندروی مذاکرات هسته‌ای هم به خبرگزاری تسنیم گفته است: "دست دادن موضوع و مشکل اصلی نیست، بلکه موضوع و مشکل اصلی، سیاست خارجی ایران است که به گونه‌ای عمل می‌کند که سبب خوشحالی مقامات آمریکایی می‌شود." وی تاکید کرده است: «دست دادن با آدمکش ها، آبرو خریدن برای آنهاست.»
این در حالی است که سایت رجانیوز هم در گزارشی با انتقاد شدید از رفتارهای دیپلماتیک وزیر امور خارجه ایران نوشته است: «این رفتار نابجا از سوی ظریف برخورد جدی ساختار نظارتی نظام یعنی مجلس را می‎طلبد. هنوز اتفاق خاصی نیافتاده است که عده‎ای به راحتی ساز عادی‌سازی ارتباط با امریکا را کوک کنند. تنها یک توافق نیم‌بند هسته‎ای بین ایران و امریکا در مرحله تدوین حاصل شده است، که در مسیر ۱۵ ساله اجرا، مشخص نیست به چه سرانجامی خواهد رسید!»
این گزارش‌ها در حالی است که پیش از این برخی از رسانه‌های تندرو در ماجرای قدم زدن محمدجواد ظریف و جان کری، دولت روحانی را متهم کرده بودند که در حال عادی‌سازی مناسبات دیپلماتیک بین ایران و آمریکاست. این درحالیست که با توجه به روند عادی مذاکرات دیپلماتیک بین ایران و آمریکا، دست دادن ظریف و اوباما نمی تواند اتفاق تازه ای باشد و به نظر می رسد موفقیت دولت در به سرانجام رساندن مذاکرات هسته ای و رفع تحریمها، پس از آنکه با حاشیه سازی منتقدان در بررسی برجام سعی شد به حاشیه کشانده شود، این بار با استفاده از دستاویز تازه ای زیر سوال برود تا از این طریق کام حامیان توافق هسته ای را که با لغو تحریمها شیرین شده است، تلخ کنند. عرف دیپلماتیک و سابه مذاکرات طولانی وزرای امور خارجه ایران و آمریکا طی دو سال گذشته، حکم می کرد که ظریف و اوباما بی تفاوت از کنار هم عبور نکنند؛ هر چند دست دادن این دو لزوما به معنای عادی سازی روابط نمی تواند باشد و برخی رسانه های خارجی با ذوق زدگی بیش از حد این موضوع را بررسی کرده اند.
حال با توجه به اتفاقات پیش آمده در نیویورک باید منتظر ماند و دید که آیا این اقدام وزیرامورخارجه کشورمان عبور از خط نظام معرفی خواهد شد یا اینکه همانند دیدارهای دیپلماتیک بین دو کشور در طول مذاکرات هسته‌ای عادی خواهد شد.