مهریه ؛ حقی که هم باید داد و هم می توان گرفت

مهریه بیش از ۱۱۰سکه چگونه وصول می شود؟
اگر مهریه تا ۱۱۰سکه بهار آزادی یا هر مالی باشد که معادل بهای روز ۱۱۰ سکه بهار آزادی است ،فرض بر آن است که مرد ملائت و توانایی پرداخت آن را دارد و اگر نداشته باشد به درخواست زوجه تا زمان تادیه حبس می شود.
این روزها وقتی وارد دادگاه خانواده می شویم ،بحث داغ بیشتر مراجعه کننده گان ،نحوه وصول یا پرداخت مهریه است.
خانم ها نگران این موضوع هستند که مبادا قوانین جدید مانعی برای استیفای حقوق آنان ایجاد کرده یا فرآیند دریافت حقوق و مطالبات مالی که مهمترین آنها مهریه است را درگیر پیچیدگی های قضایی کند.از طرف دیگر مردان نیز دغدغه های خاص خود را درباب پرداخت حقوق مالی همسرشان دارند؛که بزرگترین نگرانی آنها نیز عدم امکان پرداخت ودر نهایت روانه حبس شدن است.
از گذشته مهریه به نوعی نشان دهنده صداقت مرد در عشق و علاقه خود به همسرش بوده است. مردان با دادن هدیه پیشکش
در هنگام ازدواج محبت خود را به زن نشان داده واز این طریق اعتماد و توجه او را جلب می کنند.
آنچه مسلم است در اسلام مهریه به طور مشخص ،به عنوان یکی از حقوق زنان در ازدواج بر شمرده شده است.در واقع هنگامی که مردی قصد ازدواج می کند ،تکالیفی برعهده او ،نسبت به همسرش مستقر می شود که یکی از آنها پرداخت مهریه است.
با گذشت زمان و تغییرات فرهنگی و اقتصادی جامعه ،نقش و کارکرد مهریه نیز تا حدی دستخوش تحول شده است.
به همین منظور به بیان چند تصور رایج در خصوص مهریه می پردازیم و صحت و سقم آنها را بررسی می کنیم:
نخست آنکه مرسوم است پس از جاری شدن جاری شدن صیغه عقد دایم،مهریه تعیین شود،این مطلب به لحاظ قانونی و شرعی صحیح نیست. اگر زن و مردی در هنگام عقد ،مهریه تعیین نکنند ،پس از جاری شدن صیغه عقد و پس از زناشویی ،مهرالمثل بر عهده مرد قرار می گیرد.
پرداخت مهریه به محض جاری شدن صیغه عقد بر عهده مرد است
دوم آنکه تفکر قالب در خصوص مهریه آن است که حتما سکه طلا به عنوان مهریه تعیین شود .به لحاظ قانونی هرچیزی که ملائت داشته و قابلیت تملک داشته باشد،می تواند مهریه قرار بگیرد.
در واقع سر قفلی ،حق کسب یا پیشه یا انجام کارهایی مانند تعلیم مهارت یا هنرهای خاص همه می تواند مهریه قرار بگیرد واز این باب محدودیتی وجود ندارد.
سوم آنکه متداول شده است زنان هرگاه در صدد مطالبه مهریه خود بر می آیند ،به این معناست که قصد زندگی مشترک را ندارند یا در موارد بسیاری ،خانواده ها فلسفه تعیین مهریه را در تامین معاش رن پس از طلاق می بینند.
حال آنکه پرداخت مهریه به محض جاری شدن صیغه عقد بر عهده مرد است ودر صورت مطالبه زن،باید پرداخت شود؛بنابراین این موضوع تصور نادرستی است که زنانی که مهریه خود را مسابقه می کنند،کارناشایست یا نا صحیحی انجام می دهند.
در موارد بسیاری مشاهده می شود که چنین زنانی از طرف همسر خود مورد سرزنش قرار می گیرند.در واقع این دیدگاه باید تغییر پیدا کند و به زنان حق داده شود بی آنکه مورد هجمه از طرف کسی واقع شوند،در طول زندگی مشترک بتوانند حقوق مالی خود را استیفا کنند.
مهریه باید منفعت عقلایی مشروع داشته باشد
مهریه باید معلوم باشد وطرفین نسبت به آن دچار جهل یا شک و تردید نداشته باشند.مهریه باید منفعت عقلایی مشروع داشته باشد؛در غیر اینصورت ،باطل است وبه رن مهرالمثل تعلق می گیرد.
منفعت عقلایی مشروع به این معناست که کاری عبث به عنوان مهریه تعیین نشود .مثل آنکه مشاهده شده است مهریه برخی زنان ،جمع آوری دوهزار پشه توسط زوج ،طی مسافت های طولانی بین دو شهر با پای پیاده یا مواردی از این قبیل بوده است.
همچنین مهریه باید مالیت داشته وبه عبارتی ارزش اقتصادی داشته باشد .زنانی که مهریه خود را قلب ،دست و سایر اعضای همسر خود قرار می دهند ،باید بدانند که تعیین چنین مهریه هایی هیچ ضمانت اجرایی ندارند و عملا امکان استیفای مهریه از همسر منتفی است.
نحوه وصول مهریه
مهریه از دو طریق قابلیت وصول دارد :نخست آن که زن از طریق طرح دعوا در دادگاه با تقدیم دادخواست وبه استناد دلائل و منضمات از جمله سند ازدواج اقدام کند. دادگاه پس از رسیدگی حکم به پرداخت مهریه می دهد و پس از صدور اجراییه و ابلاغ آن به محکوم علیه (زوج)فرآیند اجرا آغاز می شود.
مسیر دوم فرضی است که مهریه از اموال منقول مانند سکه و خودرو یا وجه نقد است ،لذا زوجه می تواند با مراجعه به دفترخانه ای که سند ازدواج را تنظیم کرده است،صدور اجراییه علیه مرد راتقاضا کند.
اگر مهریه مال غیر منقول نظیر ملک ،زمین وکارخانه باشد ،باید به دفتر خانه ای که سند مال غیر منقول را تنظیم کرده است ،مراجعه کرد.این درحالی است که در مواردی که مال غیر منقول فاقد سند رسمی است،تنها راه وصول مهریه مراجعه به دادگاه است.
قانون حمایت خانواده واما واگر های وصول مهریه
در ماده ۲۲قانون حمایت خانواده چنین آمده است ""هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد وده سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد ،وصول آن مشمول مقررات ماده ۲ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی است.چنانچه مهریه ،بیش از این میزان باشد،در خصوص مازاد فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است . رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است"".
با توجه به این ماده باید گفت که اگر مهریه تا ۱۱۰ سکه بهار آزادی یا هرچیزی باشد که معادل بهای روز ۱۱۰ سکه بهار آزادی است ،فرض آن است که مرد ملائت و توانایی پرداخت آن را دارد واگر نداشته باشد به درخواست زوجه تا زمان تادیه حبس می شود. البته باید توجه داشت که قانون حمایت خانواده درسال۱۳۹۱ به تصویب رسید و پس از آن قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی در ساا۱۳۹۴تغییر پیدا کرد که در ماده ۳قانون فعلی ملاک عمل برای قانونگذار و محاکم در خصوص اعمال مقررات مربوط به حبس است.
بنابراین اگر مهریه خانمی،خودرویی به ارزش یکصد میلیون تومان باشد و فرض کنیم قیمت هر سکه بهار آزادی یک میلیون تومان است ،نتیجه آن می شود که در صورت عدم پرداخت مهریه توسط زوج،خانم می تواند از طریق اعمال ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی ،از دادگاه حبس زوج را تا زمان پرداخت درخواست کند.
اما درخصوص مهریه های مازاد بر میزان ذکر شده ،برخی تصور کرده اند که با تصویب این قانون ،اگر زنی مهریه خود را بیش از ۱۱۰ سکه بهار آزادی یا معادل آن قرار دهد ،امکان وصول آن از زوج وجود ندارد.اما نکته آن است که قانونگذار دو فرض مختلف را پیش بینی کرده است.
فرض اول ،مهریه تا۱۱۰ سکه بهار آزادی یا معادل آن ؛دراین حالت اصل آن است که مرد تمکن و توانایی پرداخت مهریه رادارد وزن نیازی به اثبات این موضوع ندارد. در نتیجه اگر مرد مدعی عدم تمکن یا اعسار است ،باید آن را ثابت کند.
فرض دوم ،در مهریه های مازاد بر میزان فوق اصل آن است که نسبت به مازاد مرد متمکن از پرداخت نیست .یعنی تا ۱۱۰ سکه را باید پرداخت کند واصل بر دارایی اوست،اما زن باید تمکن مالی مرد نسبت به مازاد را از طریق پیش بینی شده در قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مثل شهادت شهود وبررسی حساب های بانکی وغیره اثبات کند.
درپایان باید تاکید کرد درست است که مهریه حقی شرعی و قانونی است که برای بانوان درنظر گرفته شده است اما باید در تعیین آن همواره جانب عقل ،انصاف و عرف را مدنظر قرار داد.چراکه هم اکنون شاهد درحبس بودن بسیاری از مردان به واسطه عدم پرداخت مهریه هستیم .عاملی که خود از موجبات عدم تمایل افراد به ازدواج و متعاقبا بالا رفتن سن ازدواج است.
ابوذر خمش آیا

مهریه ؛ حقی که هم باید داد و هم می توان گرفت

مکان‌هایی که هرگز اجازه ورود به آنجا را ندارید! + تصاویر

خبر خوب برای دیابتی‌ها؛ قرص جدید انسولین با قابلیت جذب بالا در راه است

واتساپ از ماه آینده بر روی نسخه‌های قدیمی آیفون کار نمی کند