ایران در چه صورت برنده پرونده خاشقچی خواهد بود؟

قتل جمال خاشقچی ستون‌نویس عربستانی روزنامه واشنگتن پست در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول، اهمیت زیادی برای یک بازیگر ثالث دارد: این بازیگر ثالث، ایران است. روزنامه نیویورک تایمز امروز در گزارشی نوشته است مقامات دولت آمریگا نگران این موضوع هستند که ناپدیدشدن خاشقچی، برنامه‌های کاخ سفید برای فشار به ایران و تحریم‌ این کشور را به هم بزند. دولت ترامپ حساب ویژه‌ای روی تحریم‌های نفتی ایران که قرار است از ۱۴ آبان اعمال شوند، باز کرده است و یکی از ستون‌های این تحریم‌ها نیز عربستان سعودی است. پرونده قتل جمال خاشقچی ممکن است تحریم‌های نفتی ایران را تضعیف کند. اما این تمام ماجرا نیست؛ تا سه هفته دیگر، انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره در آمریکا برگزار می‌شود و اگر دموکرات‌ها در این انتخابات پیروز شوند، ممکن است پرونده خاشقچی به کابوسی برای دولت ترامپ تبدیل شود. استراتژی ترامپ در پرونده قتل جمال خاشقچی چیست و چه چیزی می‌تواند این استراتژی را به هم بزند؟ ایران در چه صورتی برنده پرونده خاشقچی خواهد بود و در صورت برنده شدن، چه نفعی خواهد برد؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، قتل خاشقچی در بدترین زمان برای دولت ترامپ و احتمالاً در بهترین زمان برای ایران روی داد. حدود سه هفته دیگر، دولت ترامپ قصد دارد تحریم‌های نفتی خود را علیه ایران اعمال کند. ترامپ حساب ویژه‌ای روی عربستان سعودی باز کرده است تا با افزایش سطح تولید نفت خود مانع از افزایش قیمت نفت شد. اما در صورتی که فشارها علیه ریاض به‌خاطر قتل جمال خاشقچی همچنان ادامه داشته باشد، دولت سعودی دلیلی برای همراهی با سیاست تحریمی دونالد ترامپ نخواهد داشت و به جای آن ترجیح خواهد داد که از مواهب افزایش قیمت نفت و بالا رفتن درآمدهای نفتی خود استفاده کند.
عده‌ای از نمایندگان کنگره آمریکا خواهان مجازات دولت سعودی هستند. از سوی دیگر، فشار رسانه‌ها، اندیشکده‌ها و جریانات سیاسی نزدیک به حزب دموکرات نیز در آمریکا به بالاترین حد رسیده است. دموکرات‌ها از همان ابتدا مخالف محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی بودند و به جای وی از محمد بن نایف حمایت می‌کردند. محمد بن سلمان، به جای تکیه به هر دو حزب در آمریکا، ترجیح داد که به بخش‌هایی از جمهوری‌خواهان و خصوصاً چهره‌های سیاسی دولت ترامپ تکیه کند. وی به‌ویژه رابطه حسنه‌ای با جرد کوشنر، داماد ترامپ و مشاور ارشد او، شکل داد.
 
استراتژی ترامپ در پرونده خاشقچی چیست؟
استراتژی دولت ترامپ در قبال پرونده جمال خاشقچی، تاکنون این بوده تا از دولت سعودی بخواهد تا به‌صورت صوری انجام تحقیقات در مورد قتل وی را بپذیرد و در نهایت عنوان کند که «جمال خاشقچی در جریان بازجویی و توسط عوامل خودسر به قتل رسیده است». در واقع، دولت ترامپ به دنبال ماست‌مالی کردن قتل خاشقچی است تا از این طریق، رابطه راهبردی آمریکا و عربستان، در این «مقطع حساس» که آمریکا به دنبال افزایش فشارها بر ایران است، آسیب نبیند. اما رسانه‌های آمریکایی از هم‌اکنون این استراتژی را شناسایی کرده‌اند و تلاش در جهت تضعیف احتمال موفقیت آنان را آغاز نموده‌اند.
علاوه بر رسانه‌ها، شرکت‌های بزرگ در دنیا نیز فشار به عربستان را آغاز کرده‌اند و شرکت‌هایی نظیر گوگل، فورد، اوبر و غیره و همچنین چندین بانک بزرگ بین‌المللی اعلام کرده‌اند که در کنفرانس سرمایه‌گذاری «داووس صحرا» که قرار است ظرف روزهای آینده در عربستان برگزار شود، شرکت نمی‌کنند.
 
ایران در چه صورتی برنده پرونده خاشقچی خواهد بود؟
اما بزرگ‌ترین ضربه به استراتژی ترامپ، در صورتی وارد خواهد شد که در سه هفته آینده، جمهوری‌خواهان در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا شکست بخورند و کنترل کنگره را به دموکرات‌ها واگذار کنند. در این صورت، احتمالاً دموکرات‌ها تمام تلاش خود را به‌کار خواهند برد تا در مورد سرمایه‌گذاری‌های جرد کوشنر، داماد ترامپ، در عربستان سعودی و رابطه وی با محمد بن سلمان تحقیق کنند. دموکرات‌ها در صورت پیروزی در انتخابات کنگره، یک‌بار دیگر پرونده خاشقچی را به جریان خواهند انداخت و از آن برای تضعیف محمد بن سلمان، و حتی زمین زدن و برکناری وی از ولیعهدی، استفاده خواهند کرد. این بهترین سناریویی است که می‌تواند برای ایران روی دهد. در واقع، در صورت وقوع این سناریو، ایران برنده اصلی پرونده جمال خاشقچی خواهد بود و بزرگ‌ترین ضربه بر طرح تحریمی دولت ترامپ وارد خواهد شد.
در صورتی که دموکرات‌ها در انتخابات کنگره پیروز نشوند، ترامپ همچنان بر استراتژی ماست‌مالی کردن قتل خاشقچی اصرار خواهد ورزید و این‌قدر این استراتژی را دنبال خواهد کرد تا بالاخره رسانه‌های آمریکایی موضوع قتل وی را فراموش کنند. شرکت‌های بین‌المللی نیز که منافع بسیاری در عربستان دارند، در نهایت در چارچوب این سناریو، ضدیت با دولت سعودی را کنار خواهند گذاشت و همچون گذشته با محمد بن سلمان همکاری خواهند کرد.
در واقع، در پرونده قتل خاشقچی، برای ایران همه چیز به انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آمریکا گره خورده است: در صورتی که دموکرات‌ها در انتخابات پیروز شوند، ایران برنده نهایی خواهد بود و سوراخی بزرگ در تور تحریمی دولت ترامپ ایجاد خواهد شد و در صورتی که کنترل کنگره همچنان در دست جمهوری‌خواهان باشد، ترامپ در نهایت موفق خواهد شد قتل خاشقچی را ماست‌مالی کرده و همراهی عربستان با تحریم نفتی ایران را به‌دست آورد.