دردسر جدید برای صنعت پالایش کشور

به گزارش ایرنا استانداردهای سازمان بین‌المللی دریانوردی از سال 2020 یعنی تا چند روز دیگر تغییر می‌کند؛ بر این اساس سوخت کشتی‌ها دیگر نمی‌تواند درصد بالای گوگرد  را داشته باشد و باید از ۳.۵ درصد فعلی به زیر نیم درصد کاهش پیدا کند.
اینکار که با هدف کاهش انتشار گازهای آلاینده انجام می‌شود اما موانع جدی دارد که مهمترین آن را می‌توان نبود زیرساخت لازم برای تولید نفت کوره کم‌سولفور دانست.
بر اساس مقررات جدید، قرار است نفت کوره دارای سولفور اندک یا همان LSFO، جای تقاضا برای نفت کوره با سولفور بالا یا همان HSFO را بگیرد اما این در حالی است که صنعت کشتیرانی ۳.۵ میلیون بشکه در روز HSFO مصرف می‌کند و پالایشگاه‌ها در سراسر جهان قرار است تنها ۱.۵ میلیون بشکه در روز سوخت VLSFO تولید کنند.
بنابراین همچنان تولید نفت کوره کم سولفور ۲ میلیون بشکه در روز کمتر از تقاضا خواهد بود و این باعث می‌شود تا همچنان تقاضا برای HSFO از سوی کشتی‌هایی که سیستم اسکرابر یا همان سیستم حذف سولفور از خروجی موتور را نصب کرده‌اند وجود داشته باشد.
از همین رو استانداردهای سوخت جدید شوکی را در سراسر زنجیره تامین صنعت کشتیرانی از تولیدکنندگان نفت خام گرفته تا پالایشگاه‌ها و معامله‌گران و مصرف کنندگان نهایی کالاهای حمل شده توسط کشتی‌ها طنین انداز خواهد کرد.
بنابراین باید منتظر کاهش تقاضا برای نفت‌های سنگین و ترش در جهان باشیم زیرا تولید فرآورده‌ها با گوگرد پایین، با نفت سبک و شیرین آسان‌تر است و این موضوع بر بازار نفت کشورهای خاورمیانه که بیشترین تولیدشان نفت ترش و سنگین است می‌تواند اثرگذار باشد.
از سوی دیگر از آنجا که نفت کوره تولید شده در این کشورها با گوگرد بالا،‌ دیگر خریدار نخواهد داشت، این موضوع می‌تواند بر صنعت پالایش این کشورها نیز اثرگذار باشد زیرا از یک سو امکان تغییر سریع در فرآیند پالایش وجود ندارد و از سوی دیگر نمی‌توان نفت کوره تولید شده را ذخیره کرد و از همین رو ممکن است کل فرآیند پالایش با کاهش تولید رو به رو شود و تولید سایر فرآورده ها مانند بنزین و گازوئیل نیز تحت تاثیر قرار بگیرد.
ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. بیشترین تولید نفت ایران نفت خام سنگین و ترش است و از همین رو پالایشگاه‌های نفت این کشور نیز بر اساس همین نفت طراحی شده‌اند. همچنین ایران در سال‌های اخیر با اجرای طرح‌های بهبود کیفیت تولید فرآورده‌های نفتی تلاش کرده تا گوگرد موجود در بنزین و گازوییل را به حداقل برساند اما در مورد نفت کوره همچنان مشکلاتی وجود دارد.
در این رابطه «حمید قاسمی ده چشمه» قائم مقام مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران به ایرنا گفته که اگر سوخت مورد نیاز گازوئیل باشد،‌ امکان تولید گازوییل با گوگرد ۱۰ پی پی ام در کشور وجود دارد و می‌توانیم بدون مشکلی سوخت مورد نیاز شناورها را تامین کنیم.
وی البته تاکید کرده، ‌تولید نفت کوره با گوگرد درصد پایین نیازمند اصلاحاتی در فرآیند پالایش است.
این عوامل باعث شده صنعت پالایش با دردسر جدیدی روبه رو باشد زیرا در عین حالی که باید تولید خود را به صورت مستمر ادامه دهد باید راه حلی برای تولید نفت کوره با گوگرد بالا پیدا کند و همچنین سوخت مورد نیاز کشتی‌ها را نیز تامین نماید.
اگرچه مشکل صنعت پالایش در مورد مازاد تولید نفت کوره با گوگرد بالا همچنان وجود دارد اما مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران درباره تامین نفت کوره کم سولفور (۰.۵ درصد ) برای کشتی‌ها از سال ۲۰۲۰ میلادی بر اساس استانداردهای IMO گفته که هیچ مشکلی در تامین این سوخت مورد نیاز کشتی‌ها نداریم و در حال حاضر نیز در کشور تولید می‌کنیم؛ به این ترتیب ایران تنها تولیدکننده نفت کوره کم سولفور در خاورمیانه است.
از سوی دیگر به گفته صادق آبادی، طبق قوانین موجود اگر کشتی‌ها تلاش کنند تا سوخت کم سولفور استفاده کنند، اما موفق به دریافت و خرید آن نشوند، IMO جریمه ای برای آنها در نظر نمی‌گیرد.
در خصوص مشکل مازاد تولید نفت کوره نیز، ‌بر اساس استانداردهای جهانی، کشتی‌ها می توانند از سیستم‌های معروف به اسکرابر برای حذف سولفور از گازهای خروجی منتشره نصب کرده باشند استفاده کنند و بنابراین می‌توانند همچنان از نفت کوره سولفور بالا بهره ببرند.
اما این موضوع نیز موقتی خواهد بود و تا دیر نشده باید فکری به حال تغییر ساختار و اصلاح فرآیند پالایشی در کشور باشیم در غیر این صورت،‌ گوگرد به دردسر تازه‌ای برای صنعت پالایش تبدیل خواهد شد.