تاکسی، میراث دوست‌داشتنی دختر مظفرالدین شاه

اگر به مبدا حیات نخستین تاكسی‌ با سوخت فسیلی در جهان برگردیم، تقویم تاریخی قدیمی‌تر از ۱۸۹۹ میلادی و نقشه جایی جز شهر پاریس را نمایش نخواهد داد. در ایران اما، نخستین تاكسی در سال ۱۳۰۶ هجری شمسی وارد كشور شد. فخرالدوله، دختر مظفرالدین شاه و مادر علی امینی، نخست‌وزیر آینده ایران، این تاكسی را به تهران آورد. وی همچنین پایه‌گذار نخستین موسسه تاكسیرانی در تهران بود و اولین تاكسی‌هایش را از میان خودروهای آمریكایی انتخاب كرد؛ خودرویی به نام «Bed Ford» یا اصطلاحا «ب ب فورد». در ابتدا نماینده شركت آمریكایی به هر درشكه كه اصطلاحا از رده خارج می‌شد یك دستگاه تاكسی واگذار می‌كرد. پس از آن اتومبیل‌هایی مانند: وُلگا، آستین، شورلت، هیلمن، موریس، دكاوه، بنز، فیات، سیتروئن و... وارد بازار حمل و نقل شهری شد.

از ابتدای دهه ۵۰، رشد سریع شهر و افزایش ناگهانی تعداد اتومبیل‌ها، كنترل خیابان‌ها را با مشكل مواجه كرد. طبیعی بود كه در چنین وضعی شهرداری تدبیری برای ساماندهی به تاكسی‌های شهری بیندیشد و آن را باید به مأموران خاصی بسپارد. سرانجام سال ۵۹، سازمان مدیریت و نظارت بر تاكسیرانی شهر تهران زیر نظر شهرداری تهران آغاز به فعالیت كرد. در همه شهرهای بالای ۲۰۰ هزار نفر كشور، چنین سازمانی راه‌اندازی شده و تمشیت امور تاكسیرانی را بر عهده دارد.

گرچه هنوز تا صدساله شدن تاكسیرانی در ایران راه است، اما این وسیله نقلیه عمومی به نوعی به محبوب‌ترین وسیله نقلیه درون‌شهری تبدیل شده است. در هر شهری حتی اگر ناوگان اتوبوسی نداشته باشد، تاكسی وجود دارد. تنها در شهر تهران بیش از۸۰ هزار دستگاه تاكسی در انواع مختلف تاكسی‌های نارنجی، تاكسی‌های سبز و ون وجود دارد. براساس یكی از آمارهای ستاد مدیریت حمل و نقل و سوخت كشور، در كل ایران ۳۴۰هزار دستگاه تاكسی وجود دارد. به طور متوسط برای هر ۲۲۰ ایرانی یك دستگاه تاكسی وجود دارد. با لحاظ این كه خودروهای تاكسی تلفنی‌ها در این آمار لحاظ نشده است، می‌توان فهمید مردم ایران تا چه اندازه تاكسی‌دوست هستند.

تاكسیرانی در حال پیدا كردن ابعاد تازه‌ای است. بتازگی سازمان تاكسیرانی تهران از تاسیس رشته دانشگاهی تاكسیرانی خبر داده است.

رشته تاكسیرانی به صورت یك رشته پودمانی در مقطع كاردانی ارائه خواهد شد و طی آن ۷۲ واحد درسی با عناوینی همچون فرهنگ اقوام ملل، مكالمات زبان انگلیسی، عربی، تركی استانبولی، مشتری‌مداری، سرویس و نگهداری خودرو، شهرشناسی و جغرافیای شهری تدریس و آموزش داده خواهد شد.