گام بلند قاره سبز به سوي ايران با هويت مستقل

کشورهاي کوچک و بزرگ قاره سبز علي‌رغم پتانسيل‌هاي اقتصادي فراواني که داشتند در جريان دو جنگ جهاني همه داشته‌هاي خود را از دست دادند. اروپايي‌ها پس از شکست آدولف هيتلر به دليل واهمه از تهديدات کمونيسم شوروي به همکاري‌هاي مشترک روي آوردند و اتحاديه همکاري‌هاي بنلوکس را از همکاري‌هاي بلژيک، هلند و لوکزامبورگ به کل قاره سبز گسترش دادند.

اروپايي‌ها پس از فروپاشي اتحاديه جماهيرشوروي جهت تحقق روياي کشور واحد تحت پيمان شنگن زير پرچم آبي با اقتصاد واحد يورو ساختارهاي لازم را به شکلي متفاوت از قبل دنبال کردند. در سال‌هاي دهه 90 اروپايي‌ها شاهد اين بودند که ايالات متحده از قدرت‌نمايي آنها چندان خشنود نيست.واشنگتن تلاش کرد از طريق ناتو برخي سياست‌هاي خود را به قاره سبز ديکته کند و اين براي هويت آنها به نوعي تحقير محسوب مي‌شد.

اتحاديه اروپايي پس از فاجعه تروريستي 11سپتامبر در تهاجم به عراق و افغانستان ناچار شد که همراه آمريکا به خاورميانه نيرو بفرستد‌،اين اتفاقات نشان داد که آنها همچنان ناچار هستند که واشنگتن را به عنوان يک فرمانده و کدخدا قبول داشته باشند. اروپايي‌ها که به دليل تحريم‌هاي آمريکا فرصت تعامل با ايران را از دست دادند از اين که کشورهايي نظير اوکراين و گرجستان دست‌مايه معامله کرملين با کاخ سفيد قرار گرفت چندان خشنود نبودند.

واقعيت دردناک براي قاره سبز اينجا بود که اتحاديه اروپايي علي‌رغم حضور بيش از 600 ميليون نفر در قاره سبز و مالکيت يک‌پنجم معاملات کلان اقتصادي جهان به لحاظ جايگاه سياسي در ميان نهادهاي بين‌المللي از جايگاه قابل اعتنايي برخوردار نبود. اتحاديه اروپايي در نهان به اين فکر مي‌کرد که بايد هزينه‌هاي سنگين معادلات جهاني را بپردازد اما اجازه اظهار‌نظري در مقابل تصميم کاخ سفيد از خود ندارد.

سردرگمي‌ اتحاديه اروپايي تا زمان شکل‌گيري مذاکرات اتمي‌ ايران به گروه 1+5 ادامه يافت‌، آنها حضور در مذاکرات هسته‌اي ايران را به عنوان فرصتي براي ابراز وجود خود يافتند‌؛ اتحاديه اروپايي در جريان مذاکرات هسته‌اي ايران بيش از ديگر اعضا حضور مثبتي داشتند. پس از روي کار آمدن ديپلماسي ظريف جمهوري اسلامي‌، اروپايي‌ها تلاش کردند بازيگران موثرتري باشند.

مذاکرات کشنده ديپلمات‌هاي ايراني با گروه 1+5 در نهايت به تفاهم برجام منتهي شد . فروپاشي ديوار تحريم‌هاي خصمانه زمينه سرمايه‌گذاري‌هاي کلان و گسترش تعاملات با تهران را فراهم کرد. اتحاديه اروپا که هويت خود را در تعامل با ايران جست‌و‌جو مي‌کند در ايران پسابرجام ايفاي نقشي متمايز از گذشته خود را دنبال مي‌نمايد.

آنها تلاش دارند به عنوان يک نهاد فرادستي شناخته شوند و اين فرصتي طلايي براي تهران است. سفر فدريکاموگريني با تاسيس نمايندگي اتحاديه اروپايي در تهران همراه خواهد شد که مي‌توان گام بلند قاره سبز به سمت ايران با هويت متفاوت تلقي کرد. قاره سبز به شدت نگران رنگ عوض کردن آمريکا در مورد تفاهم برجام است بنابراين از طريق نمايندگي اتحاديه اروپايي تلاش مي‌کند حرفي براي گفتن مقابل ديکته احتمالي آمريکا داشته باشد. در اين ميان گسترش همکاري‌هاي ايران با اروپا از کانال بروکسل اين فرصت را براي تهران ايجاد مي‌کند که در آينده تفاهم برجام را به شکلي مطمئن بيمه کند.