آیا با طلای معدنِ زرشوران می‌توان کلِ ایران را از فقر نجات داد؟!

چندی است که در فضای مجازی گزارشی تصویری همراهِ با این توضیح دست به دست می‌چرخد:
«غولِ طلای خاورمیانه در ایران که سالانه ۲۷ میلیون تُن سنگِ طلا از آن استخراج می‌شود. بزرگ‌ترین معدنِ استخراجِ طلا که فقط با طلای همین یک معدن می‌شود کلِ ایران را از فقر نجات داد. این سرزمینِ طلایی در شهرِ تکابِ آذربایجانِ غربی قرار دارد. این معدن سالیانه ۱۰ تُن طلای خالص می‌دهد که از این نظر جزو ۱۰ معدنِ طلاییِ برترِ دنیاست. ۸۰ میلیون ایرانی در گرم به گرمِ این طلاها سهم دارند. کاش مسئولان قدرِ این ثروتهای ملی را بیشتر بدانند.»
به گزارشِ «مردم‌سالاری آنلاین»، سخن درباره‌ی معدنِ طلای زرشوران در روستای زره‌شوران است که در ۳۵ کیلومتریِ شهرستانِ تکاب، نزدیکِ آتشکده‌ی باستانیِ آذرگشنسپ،  جای دارد. پس از عملیاتِ اکتشافیِ گروههای ایرانی و غیرِ ایرانی، گواهیِ کشفِ معدنِ طلای زرشوران به نامِ سازمانِ توسعه و نوسازیِ معادن و صنایعِ معدنیِ ایران (ایمیدرو) صادر شده است.
 
از شایعه تا واقعیت
زرشوران، نه تنها بزرگ‌ترین معدنِ طلای ایران است که بزرگ‌ترین ذخیره‌ی طلای کشور را دارد. هر چند، عملیاتِ اجرایی طرحِ طلای زرشوران از ۹ سالِ پیش (۱۳۸۹) آغاز شده است، ولی از روزگارِ باستان، ایرانیان با معدنِ زرشوران آشنا بوده‌اند و از آن زر استخراج می‌کردند.
این معدن دارای پتانسیلی بسیار بالا است ولی از کمبودِ سرمایه‌گذاری رنج می‌برد؛ هر چند دولت بیش از ۳۰۰ میلیارد تومان در این معدن سرمایه‌گذاری کرده است و ۷۰۰ تَن نیز در آنجا مشغول به کار شده‌اند.
بر پایه‌ی بررسیهای انجام‌ شده، ذخیره‌ی تخمینی زرشوران ۲۷ میلیون تن کانسنگِ طلا است با میانگین عیارِ ۴ گرم بر تن. ظرفیتِ تولیدِ اسمی کارخانه‌ی زرشوران، که از آبان‌ماه ۱۳۹۳ کارِ خود را آغاز کرده، ۲ تن شمشِ طلای ۲۴ عیار در سال است که این رقم می‌تواند با سرمایه‌گذاریهای بیشتر به ۵ تن طلا در سال نیز برسد؛ هر چند این ظرفیتِ اسمی است و در سالِ ۹۷ تولیدِ طلای این معدن تنها ۸۵۰ کیلوگرم بوده است، و برخلافِ گفته‌ی بالا چنین نیست که از این معدن هم‌اکنون «سالیانه ۱۰ تُن طلای خالص» استخراج شود.
جمعیتِ ایران در حالِ حاضر پیرامونِ ۸۲ میلیون نفر است و اگر استخراجِ طلا از زرشوران را در سال ۲ تن بگیریم (که البته هم‌اکنون بسیار کمتر از این عدد است)، سهمِ هر ایرانی در این میان تنها  ۲۴۳ده هزارمِ گرم می‌شود. اگر گرماژِ به دست آمده را در قیمتِ هر گرم طلا ضرب کنیم، از آنجا که بهای هر گرم طلای ۲۴ عیار پیرامونِ ۵۹۰ هزار تومان است، سهمِ هر ایرانی اندکی بیش از ۱۴ هزار تومان می‌شود که روشن است با ۱۴ هزار تومان نمی‌توان «کلِ ایران را از فقر نجات داد»!
 
جایگاهِ طلایی ایران در جهان
ذخیره‌ی قطعیِ طلا در معدنهای ایران، هم‌اکنون، ۲۵۰ تن است که ازسویِ بخشهای دولتی، خصوصی و خارجی استخراج می‌شوند. ایران به زودی به استخراج هشت تن طلا در سال نزدیک می‌شود.
ایران در میانِ شش کشورِ برترِ مصرف‌کننده‌ی طلا است و بیشترین استفاده از طلا در ایران در جواهرسازی است، ولی گفت‌وگوهایی تازه برای بهره از این فلزِ گرانبها به عنوانِ پشتوانه‌ی پولِ ملی و نیز بهره از آن در صنایعِ الکترونیکی (به علتِ رساناییِ بالا)، پزشکی و ... نیز سبب شده است تا سرمایه‌گذاری و پژوهش در استخراجِ طلا رو به پیشرفت باشد.
گفتنی است که در ۲۱ استانِ کشور وجودِ معدنِ طلا ثابت شده است و در این میان ۱۲ استان هم توانسته‌اند گواهیِ کشف و معدن بگیرند و چنین، هم‌اکنون ۲۴ معدنِ طلای فعال در کشور داریم.
در جهانِ امروز، ۱۲۱ کشور در کارِ استخراج طلا هستند و سالانه ۳۲۰۰ تن طلا از معدنها به دست می‌آورند. در این میان، چین با ۴۴۰ تن، بزرگ‌ترین تولیدکننده به شمار می‌آید و ایران، هم‌اکنون، با استخراجِ ۵ تن طلا در سال در رده‌ی ۴۳ جهانی جای دارد.