خالص‌سازی؛ تاثيرگذار بر مشارکت مردم در انتخابات خبرگان

گروه سياسي - مهدي يزدي: بررسي صلاحيت‌هاي مجلس خبرگان به اتمام رسيد و شوراي نگهبان نتيجه نهايي را اعلام کرد.
از ميان 510 کانديداي انتخابات مجلس خبرگان تنها صلاحيت 144 نفر تاييد شده است و چهره‌هاي شاخصي چون حسن روحاني و سيدمحمود علوي با ردصلاحيت از سوي اين شورا روبرو شدند.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،براساس اطلاعات بدست آمده و افراد ثبت نام نکرده و کرده و تاييد صلاحيت شده و نشده اينگونه برداشت مي‌شود که ترکيب مجلس کنوني در دوره آينده نيز تاحدودي تکرار شود.
البته با نبود چهره‌هاي شاخصي که در دوره قبل ثبت نام کردند و اين دوره به رحمت خداوند رفته اند، مجلس خبرگان ترکيبي جوان تر خواهد يافت.
مرحوم آيت الله‌هاشمي، مرحوم‌هاشمي شاهرودي، مرحوم مصباح يزدي، مرحوم محمد يزدي و عبدالنبي نمازي و ديگر نمايندگان شاخص از جمله احمد جنتي که در اين دوره حضور ندارند مي‌توان ترکيب تقريبا جواني را در اين مجلس پيش بيني کرد.
البته افرادي همچون حسن روحاني که تک چهره‌هاي مخالف اکثريت مجلس خبرگان بودند نيز رد صلاحيت شدند و حتي روحاني به عدم تاييد صلاحيت خود اعتراض هم نکرد.
پس اعلام نتايج اوليه تاييد صلاحيت‌ها برخي از استان‌ها مانند زنجان هيچ کانديدايي حضور نداشت و در برخي از استان‌ها نيز مانند خراسان جنوب تنها يک نفر (ابراهيم رئيسي) تاييد صلاحيت شده بود که انتقادات فراواني را به دنبال داشت.
برهمين اساس به نظر مي‌رسد در بسياري از استان‌ها مانند تهران برخلاف دوره گذشته که مرحوم‌هاشمي رفسنجاني ليست جداگانه اي ارايه کرد، اين بار اصلاح طلبان و اعتداليون هيچ ليستي براي ارايه نداشته باشند و مجلس خبرگاني کاملا يک دست و خالص سازي شده طي 8 سال آينده در ترکيب مجلس خبرگان رهبري قرار گيرد.
خالص سازي در دوره قبل هم وجود داشته است
البته اينگونه خالص سازي در مجلس خبرگان سابقه داشته و همگان به ياد دارند که در دوره گذشته حسن خميني با تشويق مرحوم آيت الله‌هاشمي رفسنجاني براي شرکت در پنجمين دوره انتخابات مجلس خبرگان رهبري با حضور در ستاد انتخابات وزارت کشور رسماً ثبت نام کرد.  وي بعد از ثبت نام در جمع خبرنگاران گفت که به صورت مستقل وارد انتخابات شده است.
ولي براي اولين بار در انتخابات مجلس خبرگان، قانون جديد به اجرا درآمد و نامزدهايي که براي اولين بار در اين انتخابات شرکت مي‌کردند بايد آزمون اجتهاد مي‌دادند يا گواهي سطح 4 حوزه و يا تاييديه از مراجع اعظام ارايه مي‌کردند، اما به دليل عدم حضور حسن خميني در امتحان اجتهاد، صلاحيتش از سوي شوراي نگهبان احراز نشد.
پس از آن شوراي نگهبان اعلام کرد براي احراز اجتهاد کساني که سابقه نمايندگي خبرگان را نداشتند از آن‌ها براي شرکت در آزمون اجتهاد دعوت کرده‌است؛ اما دفتر سيد حسن خميني مدعي شد از وي دعوتي براي شرکت در آزمون علمي خبرگان به عمل نيامده است و او پيامک يا دعوتنامه‌اي در اين رابطه دريافت نکرده‌است.
پس از اين اتفاق سخنگوي شوراي نگهبان رسماً اعلام کرد صرف عدم حضور داوطلبان در آزمون اجتهاد به منزلهٔ انصراف آن‌ها نخواهد بود و ممکن است فقهاي شوراي نگهبان براي اطمينان از درجه اجتهاد داوطلبي نظر علما و مراجع تقليد را جويا شوند. از سويي رسانه‌هاي طرفدار سيد حسن خميني، مدعي شده‌اند که برخي روحانيون برجسته و مراجع تقليد همچون وحيد خراساني، محقق داماد، موسوي اردبيلي، عباس محفوظي، سيد جعفر کريمي، ابراهيم اميني، مرتضي مقتدايي و… اجتهاد وي را تأييد کردند.
در ابتدا بعضي رسانه‌ها در 27 دي 94 اعلام کردند که علي‌رغم عدم شرکت وي در آزمون، اجتهاد وي در شوراي نگهبان تأييد شده‌است و از سويي اعلام شده بود تغيير رويه شوراي نگهبان دربارهٔ تأييد سيد حسن به خاطر اعلام صلاحيت تذکر چند تن از مراجع تقليد به اين شورا بوده ‌است. اما نهايتاً در 6 بهمن 1394، و هم‌زمان با اعلام نتيجه بررسي صلاحيتهاي نامزدان انتخابات خبرگان از سوي شوراي نگهبان، مشخص شد که شوراي نگهبان صلاحيت سيد حسن خميني را احراز نکرده‌است. ساعتي بعد، سيد احمد خميني، فرزند سيد حسن نيز عدم احراز صلاحيت پدرش را تأييد کرد.
پس از آن سيد حسن خميني نسبت به عدم احراز صلاحيت خود از سوي شوراي نگهبان، به اين نهاد اعتراض کرد. او در اينباره بيان کرده بود که فکر نمي‌کند «شکايت مسير جديدي را بگشايد» و با توجه به «درخواست عمومي مردم و برخي بزرگان حوزه و سياست» به اين امر اقدام مي‌کند. در نهايت شوراي نگهبان پس از رسيدگي به اعتراضات تغييري در رأي خود نسبت به عدم احراز صلاحيت سيد حسن خميني نداد. پس از آن کانال تلگرامي سيد حسن خميني از قول يکي از نزديکان وي دليل عدم احراز صلاحيت او را از سوي شوراي نگهبان، استناد به بند ب ماده 3 قانون انتخابات مجلس خبرگان رهبري اعلام کرد. در اين بند از ماده 3 قانون که يکي از شرايط خبرگان منتخب مردم را تعيين مي‌کند آمده‌است: «اجتهاد در حدي که قدرت استنباط بعضي مسائل فقهي را داشته باشد و بتواند ولي فقيه واجد شرايط رهبري را تشخيص دهد.»
همين موضوع بود که واکنش مرحوم آيت الله‌هاشمي را به دنبال داشت و وي در سخناني اظهار کرد: صلاحيت شخصيتي که اشبه به جدش امام خميني است را قبول نمي‌کنيد؛ شما صلاحيت خود را از کجا آورده‌ايد؟ چه کسي به شما اجازه داده است که قضاوت کنيد؟ چه کسي به شما اجازه داد که يکجا بنشينيد و داوري کنيد؟ براي مجلس و دولت و جاهاي ديگر و اختيارات را در دست بگيريد؟ چه کسي اجازه داد که اسلحه براي شما باشد و تريبون‌ها براي شما باشد؟ چه کسي اجازه داد که تربيون‌هاي نماز براي شما باشد و صداوسيما براي شما باشد؟ چه کسي به شما اين‌ها را داد؟ اگر امام خميني و نهضت ايشان و اراده عمومي مردم نبود هيچ‌کدام از اين‌ها نبودند. زماني که بايد همه به هم تبريک بگوييم هديه بدي به بيت امام داديد.
وي با بيان اين‌که «ما در انتخابات بندهاي بي‌خودي جلوي مردم مي‌بنديم» به تعداد ثبت‌نام‌کنندگان مجلس شوراي اسلامي اشاره کرد و گفت: قبول دارم که نمي‌شود 12 هزار نفر براي مجلس ثبت‌نام کنند و همه با هم در انتخابات به رقابت بپردازند اما راهش اين است که پيش از انتخابات قانوني بگذاريم و بگوييم کساني که مي‌خواهند نامزد شوند بايد يک‌سري شرايط از جمله تعدادي امضا از برخي علما و مردم داشته باشند و برخي از متخصصين صلاحيت آن‌ها را تاييد کنند. نبايد بگذاريم ثبت‌نام کنند و اصلاً فرصت براي بررسي پرونده‌شان نداشته باشيم و پرونده آن‌ها را بررسي نکنيم و در نهايت به آن‌ها بگوييم که صلاحيت شما احراز نشده است. اين راه و شيوه درستي نيست.
آمار مشارکت براي ثبت نام
در ششمين دوره مجلس خبرگان
در دوره اول مجلس خبرگان که در سال 61 برگزار شد از ميان 167 نامزد 16 نفر رد صلاحيت و 156 نفر تاييد صلاحيت شدند.
در دوره دوم يعني سال 69، 171 نفر نامزد شدند که 62 نفر رد صلاحيت شده و 109 نفر تاييد صلاحيت شدند و در دوره سوم 369 نفر ثبت نام کردند که انتخابات در سال 77 برگزار شد و 214 نفر رد صلاحيت و 167 نفر تاييد صلاحيت شدند.
493 نفر نيز در سال 85 ثبت نام کننده براي شرکت در چهارمين دوره مجلس خبرگان بود که 323 نفر رد صلاحيت و 161 نامزد تاييد صلاحيت شدند.
در مجلس پنجم 806 نفر ثبت نام کردند که 635 نفر ردصلاحيت شده و 161 نفر تاييد صلاحيت شدند که با توجه به ثبت نام حدود 501 نفر در ششمين دوره به نظر مي‌رسد که انتخاباتي کم رمق و با مشارکتي بسيار پايين تر از دوره پيشين در پيش باشد.  اين تعداد ثبت نام کننده تقريبا اندازه دوره چهارم است که حساسيتي به مراتب بسيار کمتر از دوره کنوني داشته است.
به نظر نمي‌رسد با توجه به اينکه اعتداليون و اصلاح طلبان در اين دوره و رد صلاحيت 366 نامزد مجلس خبرگان رهبري فاقد نامزدي شناخته شده هستند، مشارکت بخصوص در تهران چشمگير باشد و بايد نمايندگان جديد طرحي نو براي انتخابات دوره بعد در اندازند تا حداقل مردم ايران را براي حضور در پاي صندوق‌هاي اخذ راي تشويق کنند. اين دوره که خالص‌سازان به هر راهي براي قلع و قمع کانديداهاي جناح مخالف خود دست بکار شدند، قطعا مخالف منويات و سخنان رهبر معظم انقلاب براي زمينه‌سازي حضور حداکثري مردم در پاي صندوق‌هاي راي است و در آينده نکات بسياري را در اين زمينه مي‌توان نقل کرد.