در نشست وزرای خارجه ایران، روسیه و سوریه چه گذشت؟

محمدجواد ظریف، سرگئی لاوروف و ولیدالمعلم وزیران خارجه ایران، روسیه و سوریه پس از دستاوردهای نخستین نشست سه جانبه آبان ماه سال 95، هفته آینده نیز دومین جلسه مشترک را در مسکو برگزار می کنند.
به گزارش پایگاه خبری فریادگر، محمدجواد ظریف صبح دیروز در حاشیه نشست هیات دولت در پاسخ به پرسشی درباره برگزاری نشست سه جانبه مسکو اظهار کرد: این نشست روز جمعه در مسکو و با حضور وزرای خارجه ایران، روسیه و سوریه برگزار می‌شود. این دومین نشست سه جانبه وزاری خارجه ایران، روسیه و سوریه با محوریت بحران سوریه در مسکو است. همچنین این مذاکرات از آن رو مهم است که آمریکا جمعه گذشته در یک اقدام نظامی پایگاه هوایی الشعیرات فعال در مبارزه با تروریسم را هدف موشکباران قرار داد و مسکو، تهران و دمشق نیز آن را تجاوزگری آشکار و تقویت کننده تروریست ها خواندند.
در همین خصوص روز گذشته روزنامه رای الیوم نوشت: مقامات روسیه از هیئت دولت سوریه دعوت کرده‌اند برای مشارکت در نشستی که روز جمعه برگزاری می‌شود به مسکو سفر کند. پیش بینی می شود این هیئت سوری امروز(پنجشنبه) خاک سوریه را به مقصد مسکو ترک کند. این روزنامه افزود، این هیئت به ریاست ولید معلم، وزیر خارجه سوریه، بثینه شعبان، مشاور بشار اسد و فیصل مقداد، معاون وزیر خارجه سوریه همزمان با سفر هیئت ایرانی به ریاست محمد جواد ظریف، وزیر خارجه کشورمان به مسکو می‌رود. این در حالی است که رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا نیز روز گذشته در سایه تنش در روابط روسیه و آمریکا بر سر سوریه وارد مسکو شد.
هفتم آبان ماه سال گذشته مسکو میزبان نشست وزیران خارجه سه کشور بود که در آن همگرایی ها برای حل بحران سوریه تقویت شد، بگونه ای که یکی از دستاوردهای آن زمینه سازی برای آغاز مذاکرات سوری-سوری در آستانه پایتخت قزاقستان به ابتکار تهران، مسکو و آنکارا است و تاکنون هم چند دور آن برگزار شده است. این نشست با هدف شکستن بن بست از سرگیری مذاکرات صلح سوری در ژنو برنامه ریزی شد. همچنین مبارزه بی اغماض با تروریسم و تلاش فراگیر برای از سرگیری مذاکرات سوری ژنو که آن زمان به دلیل کارشکنی برخی کشورهای غربی-عربی حامی گروههای مسلح و تروریستی ضدسوری متوقف شده بود، تاکیدهای سه کشور در این مذاکرات را تشکیل می داد. نتیجه این نشست، همکاری تهران، مسکو و دمشق در مبارزه با تروریسم در منطقه به ویژه همکاری با سوریه علیه تروریست ها بود. لاوروف میزبان این نشست گفت: ایران، سوریه و روسیه در مذاکرات سه جانبه گام های لازم را برای مبارزه با تروریسم تعیین کردند. پس از برگزاری موفق این نشست، وزیران خارجه ایران و روسیه همراه مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه، اول دی ماه اجلاس سه جانبه ای را در مسکو برگزار کردند که نخستین اقدام عملی آنکارا برای گام گذاشتن در روند حل سیاسی بحران سوریه بود، زیرا ترکیه پیش از آن هم موضع گروه کشورهای غربی-عربی ضدسوری به ویژه آمریکا و عربستان سعودی در براندازی حکومت بشار اسد بود. مذاکرات فشرده و یک روزه این نشست که با حضور مهدی سنایی سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو برگزار شد، یکی از بزرگ ترین دستاوردهای منطقه ای برای حل بحران سوریه را داشت که به صدور بیانیه مشترک منجر شد. مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه ترکیه در این نشست گفت: آنکارا، مسکو و تهران برای حل سیاسی بحران سوریه توافق دارند و در این میان، ایران از نقش سازنده ای برخوردار است. در این نشست برای نخستین بار روش سه کشوری با حضور ترکیه با هدف تلاش برای حل سیاسی بحران سوریه شکل گرفت. وزیران خارجه ایران، روسیه و ترکیه همچنین بیانیه ای را تصویب کردند که در برگیرنده مبارزه با داعش و جبهه النصره، فراخوان جهانی برای همکاری علیه تروریسم، حفظ تمامیت ارضی و یکپارچگی سوریه، رد راهکار نظامی برای حل بحران کنونی، اجرای قطعنامه 2254، کمک رسانی فراگیر به سوری ها، لزوم برقراری نظام خروج آزادانه مردم از مناطق درگیری و تحت سلطه تروریست ها و همچنین پشتیبانی از برگزاری مذاکرات سوری-سوری در قزاقستان است.
در چارچوب این راهبرد، آتش بس فراگیر در سوریه از 10 دی ماه 95 به ضمانت سه کشور بانی مذاکرات آستانه برقرار و در قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل نیز مورد تائید قرار گرفت. . نقش آفرینی ایران، روسیه و نهایتا ترکیه در یافتن راه حل و ایجاد طولانی ترین آتش بس در سال های اخیر نقطه عطفی در سالهای بحران سوریه به شمار می رود. در پی همین تلاش ها بود که نخستین دور مذاکرات چندجانبه آستانه روزهای چهارم و پنجم بهمن ماه با حضور نمایندگان دولت و گروههای مسلح برگزار شد، در این اجلاس، برای اولین بار بود که نمایندگان دولت قانونی سوریه رودرو با نمایندگان معارضان مسلح مذاکره کردند
سپس چهارم بهمن ماه نیز شهر آستانه میزبان نخستین نشست و مذاکره مستقیم نمایندگان گروههای مسلح پذیرنده پیمان آتش بس و هیات دولت سوریه در طول حدود شش سال درگیری در این کشور بود. افزون بر این نشست که با حضور هیات های ایران، روسیه و ترکیه به عنوان بانیان مذاکرات، هیات سازمان ملل، قزاقستان به عنوان میزبان و سفیر آمریکا در جایگاه ناظر برگزار شد، چند دور دیگر نیز مذاکره انجام گرفت. نتایج مهم این اجلاس، تشکیل کمیته نظارت بر اجرای آتش بس، بررسی موارد نقض و تعیین مقصر، کمیته ساز و کار قانون اساسی و ادامه حل سیاسی بحران سوریه است. براساس برنامه اعلام شده، اوایل هفته پیش رو نیز مسکو میزبان نشست سه جانبه وزیران خارجه ایران، روسیه و سوریه است تا متکی به دستاوردهای حل سیاسی بحران، مبارزه با تروریسم و جلوگیری از مداخله خارجی تلاش شود. وزیر امور خارجه ایران نیز با اشاره به سفر قریب الوقوع خود به روسیه، گفت: موضوع مذاکرات همفکری درمورد تحولات سوریه است.