حباب در بازار بورس تایید نشده

حسین امیررحیمی امروز ۲۴، اردیبهشت ماه، در نشست خبری با اصحاب رسانه در محل اداره کل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی، اظهار کرد: صندوق واسطه‌گری مالی یکم به عنوان ‌اولین سبد از سهام قابل ارائه دولت در سال ۹۹ مصوب و تشکیل شده که شامل سهام سه بانک ملت، تجارت و صادرات به میزان 17 درصد و دو بیمه البرز 17 درصد و اتکایی امین 11.44 درصد است.
وی بیان کرد: صندوق دیگری که دولت امسال برای واگذاری برنامه‌ریزی خواهد کرد، متعلق به چند شرکت پالایشگاهی است، بعد صندوق دیگری واگذار خواهد شد که صنایع فلزی خودرویی است. باقیمانده سهام دولت در این شرکت‌ها که همه بورسی هستند، به صفر خواهد رسید.
امیررحیمی گفت: وقتی دولت می‌خواهد شرکت سرمایه‌گذاری تامین اجتماعی یا شستا را واگذار کند، در 12 درصد سهامی که واگذار شد، حدود 8 هزار میلیارد تومان منابع به دولت رسید، اگر می‌خواست این مقدار را از یک فرد و نهاد تامین کند، مشکلات زیادی داشت اما بازار سرمایه این فرصت را در اختیار دولت قرار داده و با توجه به اینکه هر روز به وسعت و عمق این بازار اضافه می‌شود، فرصت خوبی است.
صندوق واسطه‌گری مالی یکم بیش از 17 هزار میلیارد تومان ارزش‌گذاری می‌شود
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود صندوق واسطه‌گری مالی یکم بیش از 17 هزار میلیارد تومان ارزش‌گذاری شود که البته اتفاق افتاده است، عنوان کرد: دولت تا 13 اردیبهشت ماه میانگین قیمت یک ماه گذشته را حساب کرد که برای بانک تجارت هر سهم 104 تومان مشخص شده و الان به 210 تومان رسیده، اما قیمتی که دولت می‌تواند برای در اختیار گذاشتن سهام به مردم بدهد، نصف قیمت روی تابلو است. یکی از دلایلی که توصیه می‌شود تا مردم حتما در این صندوق مشارکت کنند، همین است.
وی خاطرنشان کرد: وزارت اقتصاد به دنبال این است که اقتصاد ایران مردمی شود، یعنی سهام در اختیار دولت بدون محدودیت در اختیار مردم قرار گیرد. تخفیفی که داده شده حداقل 20 درصد و حداکثر 30 درصد قیمتی است که 13 اردیبهشت مطرح شده، اما امروز متوسط سهام بیش از 40 درصد تخفیف دارد، بنابراین مردم می‌توانند با دو میلیون تومان، سهامی را در اختیار بگیرند که ارزش آن 3 میلیون و 300 تا 400 هزار تومان به لحظه است.
امیررحیمی افزود: مزیت دیگر سهام این است که در ورود به بازار بورس تسهیل شده، تا امروز سامانه سجام محدودیت مهمی برای سهامداری بود، اما ساز و کاری که برای ETF دیده شده این است که نیازی به کد سهامداری برای خرید وجود ندارد، کد ملی، کد پستی و اطلاعات شناسنامه‌ای کافی است و از درگاه 14 بانک مشخص شده و یا از طریق گوشی تلفن و اپلیکیشن‌های موجود در فضای مجازی می‌توانند ثبت نام کنند و سهامدار شوند، البته برای مبادله و فروش سهام خود باید کد سهامداری داشته باشند که در فرصت دو ماهه می‌توانند این کد را به صورت مجازی و بدون مراجعه بگیرند.
21 هزار نفر سهامدار جدید در آبان 98 در استان کد سهامداری گرفتند
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی با اشاره به اینکه دو ویژگی مهم این سهام قیمت مناسب و تسهیل در خرید توسط مردم است. این دلایل باعث می‌شود به هدف وزارت اقتصاد یعنی افزایش تعداد سهامداران نزدیک‌تر شود. در آبان 98، 21 هزار نفر سهامدار جدید در استان ما کد سهامداری گرفتند و این از مجموع افرادی که در سال 97 کد سهامداری گرفتند، بیشتر بود و در واقع در یک ماه 98 به اندازه کل سال 97 کد سهامداری گرفته شد که از آن زمان هر ماه صعودی بوده و این یعنی اقبال خوبی برای بازار سرمایه رخ داده است.
وی ادامه داد: بازار سرمایه بازاری است که هیچ فردی نمی‌تواند سود و زیان آن را تضمین کند، اما در خصوص ETF ها توانستیم تا 40 درصد کاهش قیمت را تضمین کنیم. دومین اتفاق بسیار ارزشمند این است که حدود هزار میلیارد تومان برای بازارگردانی این صندوق‌ها در نظر گرفته شده و هر وقت قیمت پایین بیاید و تقاضا کاهش یابد، خود صندوق می‌تواند سهام را خریداری کند و این موضوع ریسک ضرر را در صندوق‌های دارایی یکم کمتر می‌کند. با این سازوکار هم قیمت پایین است و هم به نوعی ریسک نوسان قیمت پوشش داده می‌شود.
امیررحیمی خاطرنشان کرد: فرصت این ثبت ‌نام تا 31 اردیبهشت است. هر کسی که کد سهامداری دارد می‌تواند از ساعت 14 تا 16 با نماد دارا یکم ثبت‌ نام و خریداری کند. ارزش هر یونیت ده هزار تومان است و افرادی که می‌خواهند مشارکت کنند باید واحدهای 10 هزار تومانی خریداری کنند و حداکثر می‌توانند 200 واحد را خریداری نمایند، بنابراین سقف آن 2 میلیون تومان و حداقل ثابت آن 10هزار تومان است.
مشارکت استان در صندوق واسطه‌گری مالی یکم، حدود 400 هزار نفر خواهد بود
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی گفت: برداشت ما این است که 8 میلیون نفر در کل کشور شرکت کنند و شاید حدود 400 تا 500 هزار نفر مربوط به خراسان رضوی باشند، اما روند کد سهامگیری در استان نشان می‌دهد که مشارکت خراسان بیش از 400 هزار نفر باشد. این فرصتی است تا افرادی که سهامداری نکردند و در بازار سرمایه نبودند، مشارکت کنند و ساده‌تر و با ریسک پایین سهامدار شوند.
وی با بیان اینکه باید از دو محل سود سهام را محاسبه کنیم، یک مورد ارزش اسمی و دیگری عایدی سهامداری است، عنوان کرد: ارزش اسمی حداقل 40 تا 50 درصد رشد داشته، اما سود آنها به طور مثال بانک ملت و بیمه اتکایی امین سودده بوده است. سرمایه‌گذاران می‌توانند در خصوص تغییر اضافه قیمتی که وجود دارد، برنامه‌ریزی کنند، البته کسی که می‌خواهد سهام را نگه دارد بهتر است به سراغ سودده‌ها برود. قیمت حال حاضر هر واحد بیمه البرز تا امروز حدود 1100 تومان و سود هر سهم 20 تومان بوده و بانک ملت 1930 تومان و سود آن 272 تومان است.
امیررحیمی اضافه کرد: اگر 8 میلیون نفر شرکت کنند، به آنها نفری دو میلیون تومان می‌رسد، اما اگر بیشتر شرکت کنند، ممکن است به هر فرد یک میلیون 800 هزار و یا یک میلیون و 500 هزار واحد برسد و بقیه پول به حساب فرد عودت داده شود. با توجه به اینکه ماهیت بازار سرمایه همواره سبدپسند است، در صندوق دارایی یکم هم این موضوع دیده شده و سهام تنها پنج شرکت یک کاسه شده که این ریسک را کاهش می‌دهد.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی بیان کرد: سهام و مدیریت آن با وزارت اقتصاد است. به جز بیمه اتکایی امین که متعلق به شرکت سرمایه‌گذاری خارجی ایران بوده، بقیه مجموعه مادرتخصصی آنها متعلق به وزارت اقتصاد است. بازار سرمایه از اول سال تاکنون 180 درصد رشد کرده است. مجموع سهام دولت در شرکت‌های بورسی حدود 100 هزار میلیارد تومان ارزش دارد و اگر بخواهد همه آنها را در یک سبد تعریف کند، بازار کشش لازم برای واگذاری را ندارد.
وی خاطرنشان کرد: دولت قصد دارد تا سال ۱۴۰۰ مدیریت این کار را خودش داشته باشد، زیرا سهامداران جدید باید با بازار آشنا شوند، به این دلیل مدیریت باید صنعت‌محور باشد. دولت امسال سه سبد معرفی خواهد کرد که این اولین سبد بوده، بعدی پالایشگاهی و آخرین سبد نیز صنعت فولاد و خودروسازی است. با توجه به اینکه اخیرا اقتصاد ما نقش خود را در بین مردم و صنعتگران ایجاد کرده، فرصت خوبی است که هم مردم و هم تولید از این فرصت استفاده کنند، اگر بتواند موجب انتقال این موضوع به تولید شود، کمک خواهد کرد.
وجود حباب در بازار بورس تایید نشده است
امیررحیمی گفت: بر اساس مطالعات صورت گرفته توسط وزارت اقتصاد به عنوان متولی بازار سرمایه و نهادهای دیگر، تا پایان سال ۹۸ هیچ مطالعه‌ای وجود حباب در بازار بورس تهران به صورت کامل را تایید نکرد، اما بازار سرمایه متشکل از شرکت‌های زیادی است که برخی از این شرکت‌ها بر اساس روندهای صعودی یک صنعت یا شاخه از بازار سرمایه بر این موج سوار می‌شوند. ما فعالیت‌های اقتصادی ارزشمندی در حوزه فولاد و معدن داشتیم، اما در بین آنها یک شرکت زیان‌ده هم وجود دارد، بنابراین شرکت‌هایی در بازار سرمایه داریم که دچار حباب هستند اما اینکه بگوییم کل بازار حباب دارد را من بعید می‌دانم.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی افزود: با توجه به رکود نسبی بورس در سال‌های ۹۵ و ۹۶، فنری فشرده شده بود که اکنون این فنر فشرده باز شده، به همین دلیل بیش از اندازه رشد کرده است. هیچ مطالعه‌ای نداریم که بیان کند همه قیمت سهام حباب دارد، اما نمی‌توان یک‌طرفه بررسی کرد، گاهی سهامی وجود دارد که قیمت آن بالاتر از قیمت منطقی بوده و حباب دارد.
وی ادامه داد: بازار سرمایه مثل تمام بازارهایی که در اقتصاد شکل می‌گیرد دو بازوی عرضه و تقاضا دارد. تقاضا به شدت تقویت شده و یکی از دلایل آن هم مدیریت خوب دولت و اقتصاد ایران در وضعیت بازار ارز و طلا بوده، زیرا در این بازارها کنترل صورت گرفته و سرمایه‌ای به سمت بازار سرمایه در حال سرازیر شدن است، اما اگر بازار سرمایه تنها به بورس‌بازی و واسطه‌گری بپردازد، بدون اینکه صنعت کشور بهره بگیرد، چندان کارامد نخواهد بود.
امیررحیمی اضافه کرد: از طرف دیگر اقتصاد ایران مانند سایر کشورها در دو، سه ماه گذشته درگیر ویروس کرونا بوده و کسب و کارها به شدت افت داشته‌اند، از طرفی خرید و فروش سهام به فضای فیزیکی احتیاجی ندارد و این یکی از دلایل ورود افراد به بازار سرمایه است. اقتصاد ما از آنچه در سطح رسانه، کشور و سطح بین‌المللی شناخته شده، متفاوت است و دلیل اینکه بازار بورس ما مانند دنیا ضعیف نیست، تحریم است. افزایش قیمت سهام ما به دلیل منطقی بودن افزایش قیمت دارایی‌ها و املاک در کشور است.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی در خصوص وظایف دولت در این زمینه، گفت: دولت باید سامانه‌ها را از نظر زیرساختی ارتقا دهد، نظارت بر بازار بورس را افزایش داده، بر واگذاری کامل تمرکز کند و به طور صد در صدی از تصدی‌گری خارج شود، البته با برنامه‌ریزی وزارت اقتصاد دولت تا سال 1400 تصدی‌گری در بازار بورس را نخواهد داشت.
دولت واگذاری سهام را برای تامین مخارج خود انجام نمی‌دهد
وی با اشاره به اینکه نمی‌توان از الان در مورد کسری بودجه دولت در سال 99 صحبت کرد، تصریح گفت: در مورد اینکه دولت واگذاری را انجام می‌دهد تا کسری بودجه را پوشش دهد، شاید بتوان گفت واگذاری را انجام می‌دهد تا براساس قانون بودجه و سند دولتی، بخشی از مخارج عمرانی و جاری خود را تامین کند، زیرا این در قانون پیش‌بینی شده، اما نمی‌توان گفت که برای تامین مخارج این کار را انجام می‌دهد، قطعا اینگونه نبوده، زیرا هنوز وضعیت بودجه و درآمد کشور در سال جاری مشخص نیست.
امیررحیمی افزود: ما درآمدهای پایداری مانند درآمد مالیاتی و مولدسازی دارایی‌های دولت داریم که شاید عدد مربوط به دارایی‌های در اختیار دولت، ارزش چند ده برابری بودجه یک سال کشور داشته باشد، بنابراین نگرانی بابت این موضوع نیست که اقتصاد ما در شرایطی باشد که دولت برای جبران هزینه‌های روزمره خود بخواهد به واگذاری سهام اقدام کند.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی در خصوص سهام عدالت، عنوان کرد: در زمینه سهام عدالت دو موضوع اصلی در جریان هست که باید بررسی شود، اول اینکه این سهام مربوط به تمام افرادی است که تا پایان سال ۹۵ به آنها تعلق گرفته و امروز بابت جاماندگان اتفاق جدیدی رخ نخواهد داد. برنامه دولت برای آزادسازی مربوط به افرادی بوده که سهام عدالت به آنها تعلق گرفته است.
وی ادامه داد: در این سهام حدود 15 گروه درآمدی در مرحله‌های مختلف اضافه شدند و در کل کشور حدود ۴۹ میلیون سهام عدالت دارند. گروهی از این افراد به خصوص کسانی که از سوی کمیته امداد و نهادهای حمایتی مبالغی به آنها پرداخت و یا تخفیفی داده شده، ارزش اسمی سهام آنها یک میلیون است، اما عمده افراد مانند بازنشستگان یا کسانی که قرار بود در 10 سال پس از تخصیص سود سهام به عنوان آورده اولیه لحاظ شود، سود یک میلیون تومان تجمیع شده و الان ارزش سهام قابل ارائه گروه زیادی ۵۳۲ هزار تومان بوده و گروهی نیز ۴۹۰ هزار تومان است.
امیررحیمی بیان کرد: اتفاقی که در این 14، 15 سال افتاده این است که ارزش ۳۶ شرکت آنها در بورس و ۱۳ شرکت خارج بورس است. ارزش شرکت‌های بورسی سبد سهام عدالت حدود ۴۰۰ هزار میلیارد تومان بوده که نشان می‌دهد سهام هر فردی ۱۰ میلیون تومان ارزش دارد. سهامداران باید بدانند که مبادله این سهام خارج از بورس غیر قانونی بوده و به هیچ وجه گرفتار واسطه‌گرها نشوند، سازوکار آن فقط از طریق بورس است.
یک میلیون و 500 هزار نفر در مشهد سهام عدالت دارند
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در مشهد سهام عدالت دارند که ۴۸ درصد جمعیت را پوشش می‌دهد و مشهد نسبت به کل استان برخوردارتر است. در کل استان نیز سه میلیون و 984 نفر معادل 62 درصد مردم سهام عدالت دارند. همه کسانی که سهام عدالت دارند، باید به سامانه سهام عدالت به آدرسsamanese.ir  مراجعه کنند، ابتدا با ورود به سامانه از اینکه سهام به آنها تعلق گرفته و میزان آن آگاه شوند.
وی اضافه کرد: تا 7 خردادماه نیز با ورود به سامانه نسبت به مدیریت سهام توسط خود و یا دولت اقدام کنند. هم‌استانی‌هایی که تاکنون سهامداری کرده‌اند می‌‎توانند نوع مدیریت مستقیم را انتخاب کنند، اما افرادی که تاکنون این کار را انجام نداده‌اند، پیش‌فرض این است که دولت و شرکت‌های تعاونی استانی مدیریت کنند. اگر مردم هیچ کاری نکنند، دولت مدیریت می‌کند.
امیررحیمی گفت: از آبان سال ۹۷ انتقال سهام از فرد فوت شده توسط سازمان خصوصی‌سازی و وزارت اقتصاد صورت می‌گیرد و قابل انجام است، اما از ابتدای سال ۹۸ تا زمان آزادسازی سازمان خصوصی‌سازی اقدامی را انجام‌ نمی‌دهد. سهام پس از آزادسازی و امکان مبادله، به اسم ورثه فرد به میزان سهم‌الارث آنها آزادسازی خواهد شد.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی با اشاره به اینکه سهام عدالت تا سال 95 بسته شده، بنابراین وزارت اقتصادی برای افراد جامانده از سهام عدالت هیچ برنامه‌ای ندارد، تصریح کرد: همه صاحبان سهاد عدالت به یک اندازه سهام ندارند، بیشترین آنها یک میلیون تومان و کمترین 490 هزار تومان بوده، گروه بسیار کمی نیز هستند که از 490 هزار تومان کمتر دارند. خانوارهایی که دارای 6 یا 7 عضو و بیشتر بودند، سهام عدالت کمتری به آنها تعلق گرفته است.
وی بیان کرد: تا پایان سال 95 که 10 سال سوددهی سهام مشخص شد، سال‌هایی بود که سود سهام به حساب افراد واریز می‌شد و اگر سود را برنمی‌داشتند آن را به سهام عدالت او واریز می‌کردند، این ارزش اسمی سهام است و ارزش بازاری بین 8 تا 12 میلیون تومان برآورد می‌شود. نکته دیگر اینکه سبد سهام عدالت از 36 شرکت بورسی است که همه آنها جزو 50 شرکت برتر بورسی کشور هستند.
ارزش 4 میلیون سهام عدالت استان، 40 هزار میلیارد تومان است
امیررحیمی عنوان کرد: ارزش حدود 4 میلیون سهام عدالتی که در استان اضافه می‌شود، 40 هزار میلیارد تومان بوده که این مقدار معادل کل سرمایه‌گذاری قابل انجام استان در یک سال است، بنابراین باید تلاش کنیم دانش سهامداری سهامداران رشد کند و اگر قرار شد خارج شوند این منابع به سمت تولید هدایت شود. این فرصت خوبی است که خراسان با انتقال سهام به سمت تولید اقتصاد خود را بیش از سایر استان‌ها رشد دهد. مساله دیگری که راجع به سهام عدالت وجود دارد این است که نباید اجازه دهیم سهام افرادی که دانش کمتری دارند، با واسطه‌گری و شرایطی از دستشان خارج شود.
تعداد دارندگان کد بورسی سهامداران عدالت استان به 4 میلیون نفر خواهد رسید
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی خاطرنشان کرد: فکر می‌کنم ETF زودتر آزادسازی شود و احتمالا در تابستان امسال امکان مبادله سهام عدالت وجود دارد که حداقل سه ماه طول می‌کشد. پیش‌بینی می‌شود تعداد دارندگان کد بورسی سهامداران عدالت استان از زیر 500 هزار نفر به 4 میلیون نفر برسد.
وی با اشاره به اینکه تعاونی سهام عدالت استانی از گذشته در استان وجود داشته است، تصریح کرد: مراجعه تعداد یک میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در مشهد به اداره اقتصاد و دارایی تعداد کمی نیست، بنابراین دولت قصد دارد نهادی را به صورت مجزا برای این کار راه‌اندازی کند، این تعاونی سهام عدالت می‌تواند کارساز باشد. اگر استقبال بیشتر شود و مردم بخواهند خودشان مدیریت کنند، این سازمان‌ها کم می‌شوند و ممکن است تنها در چند نقطه باشند. شرکت‌ها منافعی در سود سهام عدالت ندارند.
امیررحیمی گفت: هیچ تضمینی نیست که ارزش این سهام به این عددی که اکنون هست، بماند. ارزش سهام عدالت کشور الان به دلیل بازار سرمایه، تورم و گذشت 15 سال، رشد کرده و ارزش سهام یک میلیونی آن زمان تاکنون حداقل ۱۰، ۱۵ برابر رشد داشته است. به این دلیل که سهام عدالت بیشتر به افراد کم‌برخوردار و نیازمند تعلق داشته، ممکن است برای آنها ۱۰۰ هزار تومان امروز از ۲۰۰ هزار تومان فردا مهم‌تر شود، بنابراین باعث شود با آزادسازی و ورود به بازار سرمایه مقداری از ارزش سهام کم شود، اما به این معنا نیست که ضرری می‌کنند، اما حتما در بازار سرمایه تاثیر می‌گذارد که با اضافه شدن افراد جدید و افزایش اطلاعات مردم می‌توان مدیریت کرد.
مدیرکل امور اقتصادی و دارایی خراسان رضوی بیان کرد: ما در مشهد و خراسان شرکت‌هایی داریم که به دلیل عدم علاقه به بازار سرمایه و اعتماد نداشتن به تهران، بورسی نیستند و استقبالی برای ورود به بازار بورس در بین این شرکت‌ها وجود ندارد. ۶ هزار واحد صنعتی فعال داریم که هزار مورد شرکت‌های بزرگ هستند، اگر بتوانیم درصدی را وارد بورس کنیم، ۵۰۰ واحد می‌توانند وارد بازار بورس تهران شوند یا اینکه ما بورس محلی ایجاد کنیم.