حجت الاسلام محمدی گلپایگانی: سعدی به خاطر هزلیات معذرت‌خواهی می‌کند

* گلپایگانی: اگر که سخت بود عبرت از قرون سلف/ مرور قصه صدامیان که آسان است

حجت‌الاسلام محمدی گلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری با قرار گرفتن پشت تریبون عنوان کرد: امروز قصد دارم قصیده‌ای درباره خلیج همیشه فارس بخوانم چرا که هفته آینده سه شنبه روز خلیج فارس است و در تقویم هم ثبت شده؛ با توجه به اینکه می‌دانیم چند سالی است برخی می‌خواهند نام بلند خلیج فارس با نام جعلی دیگر تحریف کنند، ولی سابقه تاریخی این نام به هزاران سال قبل بازمی‌گردد، قطعا در این نقشه شیطانی آنها قطعا موفق نخواهند شد چرا که خلیج فارس همیشه فارس بوده و در آینده هم اینگونه خواهد بود.

رئیس دفتر مقام معظم رهبری با اشارتی به این ابیات که؛ به یک اشارت رهبر امیر لشگر عشق/ بنای کاخ ستم از اساس ویران است/ اگر که سخت بود عبرت از قرون سلف/ مرور قصه صدامیان که آسان است، را قرائت و در بزرگداشت سعدی ابراز داشت: سعدی شاعری بزرگ است که مایه افتخار ماست در بزرگداشت او هر چه کار شود کم است چرا که این شاعر حق بزرگی به گردن ما دارد و واقعا در پهنای دریای بیکران شعر صیادی است بزرگ، خصوصا در معارف الهی در اشعار خود حق مطلب را ادا کرده‌ است.

این مقام مسئول خاطرنشان کرد: جالب است که بدانید رعایت ادب در اشعار سعدی به حدی بالاست و در پایان دیوان هنگامی که می‌خواهد اشعاری در هزل بگوید ابتدا عذرخواهی می‌کند و سپس سخن خود را بیان می‌کند.

حجت‌السلام گلپایگانی با اشاره به میلاد حضرت زهرا که هفته آینده چهارشنبه است غزلی کوتاه در این باره خواند.

* حسینی: ایجاز سعدی در حد اعجاز است

سید محمد حسینی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این برنامه اظهار داشت: افتخاری است برای ملت ایران که یکی از بزرگترین شاعران جهان متعلق به این مرز و بوم است سعدی نه تنها در ایران بلکه در سطح جهان شناخته شده است در این راستا 300 سال است خاورشناسان ادبیات شرق را در حال تکاپو و ترجمه آثار این شاعر می‌بینیم کتاب‌های سعدی مورد توجه همگان است و در این باره بیش از 60 خاورشناس گلستان را ترجمه و منتشر کردند.

وزیر ارشاد ادامه داد: پس از حکیم فردوسی زبان مدیون سعدی است گویی سعدی به زبان امروز ما سخن گفته است در کلام او ظرف و مظروف و محتوا برگرفته از معارف قرآنی است.

حسینی ضمن اشاره به سفر هیئت فرهنگی ایران به ارمنستان مطالبی را عنوان و خاطرنشان کرد: در یکی از برنامه‌ها مطلبی را از قرآن بیان کردم که سعدی هم اشارتی به آن دارد فردی ارمنی پس از مراسم آدرس آن آیه را درخواست کرد چرا که می‌گفت کلامی دلنشین است.(فصلت آیه 34)

وزیر ارشاد ابیاتی از سعدی را قرائت کرد و گفت: سعدی روح پرشوری داشت یک جانشینی را نمی‌توانست انتخاب کند اگر چه پس از دو سال که مغول‌ها حمله کردند به بغداد، کوفه، حجاز، رم و شرق عالم اسلام رفت، تجربیات فراوان اندوخت و با حکایات آشنا شد.

وی در پایان سخنان خود ایجاز سعدی را در حد اعجاز دانست و عنوان کرد: ایجاز سعدی در حد اعجاز است گزافه و مبالغه نیست در کمال اختصار جملاتی را بیان می‌کند که امروز غالب آن‌ها ضرب‌المثل است این ایام متعلق به دیگران شاعرانی است که سالگرد وفات و یا میلاد آنهاست از جمله ملک‌الشعرای بهار، سهراب سپهری و قیصر امین‌پور باید نام این بزرگان را همواره زنده نگاه داریم و آثارشان را به دنیا معرفی کنیم.

* حمیدی: گلستان سعدی پر از گل‌های آشنایی و دانایی و بوستان، مدرسه اخلاق و تربیت است

بر اساس این گزارش رضا حمیدی مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در این مراسم ضمن خیرمقدم به شعرا و مدعوین اظهار داشت: امروز در این خیمه حکمت و وحدت به یاد شاعری گرد هم آمده‌ایم که به حق قله‌نشین زبان و ادب و حکم فارسی است. جز او کیست که زبان را و قول و غزل را بدین پایه رسانده باشد که نامش، ‌واژگان را به وجد آورد و کلامش آبروی شعر و سخن باشد؟ ما همگان سعدی را دوست داریم چون عشق و مهربانی، حکمت و دانایی را دوست داریم؛ سعدی را و سخن بی‌پیرایه او را دوست داریم چون وارستگی و پیراستگی را دوست داریم.

به گفته حمیدی به راستی گلستان او پر از گل‌های آشنایی و دانایی و بوستان، مدرسه اخلاق و تربیت است. بخت یار فارسی‌زبانان است که برای زمزمه غزل سعدی دارند و برای مکتب‌خانه‌ها و ابجدخوانان گلستان او را، و برای جدال با مدعی حکایت‌های شیرین و نغزش را.

مشاور وزیر در ادامه پیرامون سعدی عنوان کرد: سخن را اگر غافله‌ای است آشیانه سعدی است. عشق را اگر زبانی است غزل سعدی است زبان را اگر شکوهی است گفتار سعدی است و ایران را اگر سخنگویی است دفتر عشق و معرفت اوست.

وی ضمن اشاره به اینکه میراث گرانقدر سعدی را باید بر دیده کشید و از جان و دل پاس‌ داشت تا همچنان چراغ نجابت و شرافت در این مملکت روشن باشد، عنوان کرد: هماره احسان،‌ عشق، تواضع، رضا، قناعت، توبه و مناجات سفره ایرانی را رنگین می‌کند. آنچه از سعدی برای ما باقی مانده است مشتی لفظ و قافیه و شیرین زبانی نیست. سعدی معلم اخلاق و آموزگار زیستن و مربی جان‌ها همچنین طبیب دردهاست. تا سعدی و سعدی دوستان در این موج نفس می‌کشند و گام برمی‌دارند این سرزمین پاک گهواره خرد و مهربانی است. ره‌پوی طریق پیمبران است و آرزومند جمال آل محمد.

حمیدی در پایان سخنان خود اضافه کرد: روزهای سال در تقویم ایرانی آراسته است به نام کسانی همچون فردوسی، سعدی، حافظ، خیام و... نام هر یک از این بزرگان و نغز گویان، روزی از روزهای سال را آذین بسته است. اما خدای را و مهر بی‌منتهای او را سپاس که چنین مردان و زنانی را در این کهن بوم و بر چنان بسیار و بی‌شمارند که اگر روزی از روزهای سال را به نام یکی از آنها بیاراییم روزها پایان می‌پذیرند و نام‌ها همچنان باقی هستند.

* الهی قمشه‌ای: سعدی جامعه شناس و روانشناس بود/ مجموعه همه لطایف در کلام سعدی است

مهدیه الهی قمشه‌ای پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی در این مراسم اظهار داشت: چقدر زیباست که در اشعار سعدی معارف الهی موج می‌زند چرا که حلقه وصال ما ادبیات و معارف الهی است و تا این حد به ادبیات عشق می‌ورزیم چرا که نشأت گرفته از ادبیات آسمانی است.

به گفته وی، سعدی این شاعر بلند‌پایه که زبان فارسی را مرحوم او و حکیم طوس می‌دانیم در سخن خود می‌گوید: "قیامت می‌کنی سعدی بدین شیرین سخن گفتن"؛ این شاعر بلند پایه که جامعه‌شناس و روانشاس بود گویی امروز در میان جامعه ایرانی نشسته و کاملا به ویژگی‌های ایرانی‌ها آشناست. سعدی در گلستان داستان‌هایی دارد که تماما درس اخلاق و انسانیت است.

وی ابراز داشت: گویی سعدی در جمع جامعه ایرانی امروز حضور داشته چراکه ضرب‌المثل‌هایش زبانزد خاص و عام است، در جایی کوتاه سخن می‌گوید و در جای دیگر عدم تجانس انسان‌ها را به تصویر کشیده است.

وی در ادامه حکایت‌ها و ابیاتی را قرائت و اظهار داشت: تمام ظرایف و لطایف ویژگی‌های قرآنی و اخلاقی در شعر این شاعر پارسی‌گوی وجود دارد و می‌توان گفت مجموعه همه لطایف در کلام سعدی هست.

قمشه‌ای در خاتمه چند رباعی از سروده‌های خود برای حاضران خواند و عنوان کرد: نیاز نیست برای تمام دارایی‌های خود سند بزنیم چرا که این تالار وحدت هم متعلق به همه ماست ما باید هر چه داریم بگذاریم و برویم.

* علیرضا قزوه در این مراسم به شعرخوانی پرداخت و در ادامه گفت: روزی در شهر علیگرد هند یادداشت و نامه‌ای به قلم سعدی دیدیم شبی را نوشته بود که مغولان به بغداد ریخته و با لباس مبدل مغول از دجله گذشت و جان به سلامت برد. این نامه را به زودی منتقل می‌کنم تا دوستان آن را ببینند اما در هند اولین دیوان صائب تبریزی به خط خودش در یکی از کتابخانه‌های کلکته موجود است و کتاب گنج‌الگنج که در سال 504 هجری نوشته شده دیده می‌شود این کتاب را به ایران آوردم و قابل رؤیت است.

* حافظ ایمانی نیز در این مراسم به قرائت اشعار و دف زنی پرداخت.

* ناصر فیض از طنازان کشورمان غزلی طنز خواند و گفت: شعری نسرودیم پس از حافظ و سعدی/ بر مس چه نیازی است زمانی که طلا هست.

* بیابانکی، پرویز بیگی حبیب‌آبادی، مصطفی محدثی خراسانی از جمله شاعرانی بودند که با تبریک اول اردیبهشت ماه جلالی ابیاتی را خواندند.

* کنایه‌ای به «بهار»/ برخی بهار را مصادره و برخی آن را ممنوع المنبر می‌کنند

ابوالقاسم حسین‌جانی یکی دیگر از شاعران حاضر در این همایش عنوان کرد: به من گفته‌اند غزلی درباره بهار بخوانم اما می‌خواهم بهار را مسکوت بگذاریم؛ در زمانه‌ای که برخی بهار را مصادره و برخی آن را ممنوع المنبر می‌کنند انسان سکوت کند بهتر است.

وی با این دعا سخنان خود را به اتمام رساند که خدایا کاری کن که وحدت تنها نام تالار ما نباشد بر ما منت بگذار که وحدت در فکر و جان و زندگی ما هم جریان داشته باشد.

* در ادامه محمد حسین نعمتی، محمد علی بهمنی، فاضل نظری، محمد جواد آسمان، محمد علی بهمنی، حجت‌الاسلام حسینی، سعید بیابانکی، میلاد عرفان‌پور، فاطمه طارمی و ناصر فیض شعرخوانی کردند.

اسماعیل آذر استاد ادبیات و شاعر نیز در سخنانی کوتاه عنوان کرد: در اروپا سال 1636 اولین بار کارهایی از گلستان ترجمه و منتشر شد بلافاصله نام سعدی تمام اروپا را فرا گرفت پس از این آلمانی‌ها با هیئتی به ایران آمده و آن را ترجمه کردند در هلند نیز دوئیزبورگ آن را ترجمه و بر خرمن سخن سعدی آتش زدند و این گرما را به همه جا فرستادند.

وی در پایان سخنانش افزود: در سال 1987 میلادی رئیس جمهور فرانسه نام خود و فرزندش را  سعدی گذاشت و نیای او با خواندن آثار سعدی در زمره آزادگان قرار گرفت و در عرض 50 سال سعدی تمام اروپا را اشغال کرد.

در این مراسم عباس براتی‌پور، حجت‌الاسلام حسینی، قادر طراوت پور، علی‌محمد مؤدب، محمدحسین جعفریان، حمید سبزواری و دیگر شاعران ایرانی حضور داشتند.

* تجلیل از متولیان هفتمین جشنواره بین‌المللی شعر فجر/ خرمشاهی و مودب تقدیر شدند

با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی حجت‌الاسلام گلپایگانی، حمید سبزواری، حجت‌الاسلام دعایی از تلاش‌های فراوان «بهاء‌الدین خرمشاهی» استاد برجسته زبان و ادبیات فارس، نویسنده، محقق و پژوهشگر موفق در حوزه ادبیات تجلیل شد.

در این مراسم از «مؤسسه فرهنگی شهرستان ادب» به عنوان مؤسسه فعال در حوزه شعر تقدیر و هدایایی به علی محمد مؤدب اهدا شد.

«محمدعلی بهمنی» رئیس شورای علمی جشنواره شعر فجر به دلیل تلاش‌های فراوانی و عملکرد موفق در دوره هفتم، بیات مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی همدان، شرفی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی اردبیل و همتی بوشهری مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس به دلیل فعالیت های چشمگیر در هفتمین جشنواره شعر فجر تقدیر شدند.

مداح و نجات فعالان کنگره سراسری دهمین پیشوا و حسابی مدیرعامل تعاونی کارآفرینان از فعالان جشنواره شعر فجر نیز تجلیل شدند.

* از نکات جالب و قابل اعتنا در این مراسم حضور پرشور علاقه‌مندان در تالار وحدت بود، جمعیت فراوانی به همایش «ذکر جمیل سعدی» آمده بودند به حدی که برخی تا پایان ایستاده برنامه را دنبال کردند، این حضور به حدی غیر قابل وصف بود که تمام طبقات راهرو‌ها و کنار صندلی‌ها مشاهده می‌شد.

در پایان این مراسم «سالار عقیلی» از خوانندگان برجسته کشورمان به همراه گروه راز و نیاز به اجرای قطعاتی سروده‌های اشعار سعدی پرداخت