شرایط روزنامه و روزنامه نگار در آغاز قرن

سال 1400 با وقایع تلخ و شیرین برای روزنامه و روزنامه نگار به پایان رسید و قرن جدید، با ابهامات فراوان برای روزنامه ها و روزنامه نگاران آغاز می شود. روزنامه های فعال  با مجموعه ای از نخبگان، روزنامه نگاران، خبرنگاران و پرسنل حرفه ای تهیه خبر و گردآوری گزارشها و تحلیل ها و بخش توزیع و مشترکین و فعالیت در فضای سایبری و مجموعه ارزیابی و چاپ معمولا  با دهها نفر به صورت مستقیم همکاری میکنند. برخی مطبوعات  علاوه بر رسالت مطبوعاتی خود در خصوص برخی مشکلات ویژه سیاسی اجتماعی یا موضوعات اقتصادی به صورت ویژه وارد کارزار شده و با دعوت از مدیران سازمانهای دولتی در دفتر روزنامه و با حضور کارشناسان به بررسی و پیگیری موضوع پرداخته و نتیجه مباحث به صورت مکتوب در روزنامه منعکس میشود. 
مشکلات بنیادینی در حوزه روزنامه نگاری سنتی یا روزنامه  چاپی در ایران وجود دارد که همه جراید کم و بیش بدان مبتلا هستند و به طور مختصر بدان اشاره میشود.        
مسئله اول رقیب قدرتمند روزنامه های الکترونیکی که جایگزین روزنامه های چاپی شده اند و روز به روز بر تنوع و قابلیت آن افزوده می شود و در چند سال آینده موجب حذف نسخه های چاپی می شوند. ویژگی فضای مجازی و ماهواره‌ها این است که اطلاعات و اخبار را بسرعت و همراه با تصاویر و تحلیل‌های گسترده ارائه می‌کنند. امروزه فضای سایبری و تلفن‌های همراه هوشمند بخش بزرگ و تاثیرگذار زندگی را تشکیل می دهند. وقتی تصاویر زنده از جنگ اوکراین با جزییات دقیق خبر بصورت آنلاین در شبکه های اجتماعی در سراسر دنیا منتشر میشود روزنامه چاپی روز بعد حادثه حرفی برای گفتن ندارد. لذا پیشرفت  تکنولوژی تلفن های همراه موجب شده بخشی از  رسانه های بزرگ دنیا که شبکه های مستقل تلوزیونی دارند  داده های خود را از فضای مجازی میگیرند. در جامعه کنوني، رفتن به سمت روزنامه نگاري سايبر يک ضرورت است و اين نوع روزنامه نگاري شرايط و ابزارهاي خاص خود را مي طلبد. بنابراین مطبوعات فعال در ایران  با شکل دهی به مجموعه سایبری در همین راستا با حضور در فضای مجازی امر اطلاع رسانی و دسترسی به اخبار را تسهیل کرده اند و رابطه دوسویه تاثیر گذاری و تاثیری پذیری دوسویه با دنیای سایبری برقرار میکنند.
موضوع دوم بحث تامین مالی روزنامه و پشتیبانی برای تداوم فعالیت روزنامه است. درآمد های روزنامه از طریق چاپ آگهی و فروش مستقیم روزنامه تامین میشود. شرایط پایتخت شاید استثنا باشد ولی با توجه به اینکه برخی  مناطق کم جمعیت است  یا کتاب خوانی و  روزنامه خوانی جایگاهی مطلوبی ندارد و حتی نهاد های دولتی نیز خرید روزنامه را حذف کرده اند لذا فروش روزنامه بسیار ناچیز است و این عوامل موجب ورشکستگی و حذف تعداد کثیری از مطبوعات در استانها شده است. از  طرفی بحث تورم و افزایش قیمت کاغذ و حذف یارانه های دولتی مشکل دیگری است که با افزایش قیمت روزنامه، خواننده را نسبت به خرید روزنامه‌هایی با قیمت گران‌تر بی‌میل می‌کند و ترجیح می‌دهند اخبار را از طریق ماهواره و سایت‌های اینترنتی دنبال کنند. مدیران روزنامه نیز مجبور می شوند از تعداد صفحات یا رنگی بودن یا تنوع مطالب صرفنطر کنند و این مسئله به طور کلی از کیفیت روزنامه ها کاسته است. به دنبال آن موضوع منافع و حقوق خبرنگاران و نیروهای کاری هم نادیده گرفته می‌شود، پس به طور معمول شاهد هستیم که علاوه بر افول کیفیت ظاهری و فرم روزنامه ها به سبب عدم پرداخت حقوق مکفی و بموقع به خبرنگاران و روزنامه نگاران از کیفیت محتوا نیز کاسته میشود و ستونهای  روزنامه با مطالب زرد پر میشود.
بیشتر روزنامه نگاران به کار خود  نگاه فرهنگی صرف دارند و لذت این کار از موضوع مادی برایشان مهم‌تر است و شوربختانه مبالغ  حق التحریر در ایران بشدت پایین است و پرداخت مبالغ جزیی موجب تحقیر نویسنده است. شاید نویسندگانی که با روزنامه های دولتی همکاری میکنند شرایط بهتری داشته باشند ولی در روزنامه های غیر دولتی شرایط بغرنج است. 
 نبود تشکل صنفی قوی و مشخص نیز از دیگر مشکلات صنفی روزنامه نگاران و خبرنگاران است. خانه مطبوعات و  انجمن صنفی روزنامه‌نگاران چندان نفوذ و قدرتی در پیگیری مطالبات این قشر ندارد و تحت دستورالعمل های وزارت ارشاد نتوانسته بعنوان نهادی مستقل ایفای نقش کند. در واقع روزنامه نگارها آنقدر غرق در مسائل دیگر هستند که برای انعکاس مشکلات خودشان چندان پیگیر نیستند.