نقش کشورهای منطقه در حل بحران سوریه

ورود کشورهای ثالث به عنوان میانجی همچنان آخرین راه‌حل بحران سوریه به نظر می‌رسد چرا که هر چه بحران شدت بیشتری پیدا کند حضور قدرت‌های خارجی و فرامنطقه‌ای به ویژه آمریکا توجیه پذیرتر خواهد بود. یک ترکیب نامتجانس از گروه‌های مخالف حکومت بشاراسد مدت‌هاست که اقدامات تروریستی انجام می‌دهند و برای تحقق اهدافشان به جای اتخاذ رویکرد مسالمت‌آمیز متاسفانه به روش‌های غیردموکراتیک روی آورده‌اند که از جمله می‌توان به روش‌های تروریستی و حملات مسلحانه به منازل مردم غیرنظامی و مراکز دولتی اشاره کرد. به نظر می‌رسد که آنها همه پل‌‌های پشت سرشان را به تعبیری خراب کرده و از بین برده‌اند و به همین دلیل حکومت مجبور شده با این شرایط برخورد کند. البته در عین حال راه برای گفت‌وگو همیشه باز است و برخی گروه‌های مخالف هم همچنان معتقدند بایستی به شکل مسالمت‌آمیز این مسائل دنبال شود.
در مورد اظهارنظر برخی مخالفین پیرامون حضور ایرانیان در کشور سوریه نیز باید گفت که گروه‌های مختلفی که این ترکیب نامتجانس را تشکیل می‌دهند و شامل اخوانی‌ها، سلفی‌ها، وهابی‌ها و القاعده‌ای ها می‌شوند بعضا علاقه ندارند ایران در صحنه حوادث سوریه به عنوان میانجی به نقش منطقه‌ای خود عمل کند. اینها علاقمند هستند که کشورهای دیگری از منطقه که از آنها پشتیبانی می‌کنند بتوانند در بحران سوریه راهکاری را ارائه دهند که در نهایت بتوانند قضیه را به نفع خود فیصله دهند. به همین دلیل ما هر از چند گاهی شاهد چنین نوع اقدامات و برخی اظهار نظرات رادیکال و تند از سوی برخی از این گروه‌های مخالف هستیم که البته به نظر می‌رسد که نباید اظهار نظرات آنها را چندان جدی تلقی کنیم.
مدت‌هاست که تعدادی از ایرانیان، گروگان مخالفین سوریه هستند و اگر می‌خواستند آنها را بکشند قاعدتا با در اختیار داشتن این افراد می‌توانستند این اهداف و نیات خود را عملی سازند. به نظر من اظهارات مخالفین نوعی بلوف سیاسی است و به دنبال آن هستند که با این نوع اظهارنظرها نقش ایران و حمایت آن از حکومت بشاراسد را به نوعی پاسخ داده باشند به همین دلیل اظهارات آنها چندان جدی به نظر نمی‌رسد. هدف آنها این است که بخواهند تجدیدنظری را در رفتار ایران نسبت به سوریه ایجاد کنند اما سیاست اصولی جمهوری اسلامی ایران آن است که مساله بحران سوریه با حضور همه گروه‌های مخالف و موافق حل شود یعنی افرادی که مخالفت‌‌شان را به صورت دموکراتیک و از طریق راه‌های مسالمت‌آمیز دنبال می‌کنند در این چارچوب گفت‌و‌گوها می‌توانند حضور پیدا کنند و خواسته‌های خود را دنبال کنند و از طرف دیگر هم نظر ایران آن است که دولت

سوریه بتواند با شنیدن صدای مخالفان اصلاحات مدنظر آنها را در ساختار سیاسی در قوانین اساسی و دموکراتیک ایجاد کند به نوعی که همه گروه‌ها و جریان‌های سیاسی در قدرت سهیم باشند و نقش داشته باشند.
در شرایط فعلی حوادث جدیدی در منطقه در حال وقوع است که مسائل سوریه را تا حدودی تحت‌الشعاع قرار داده و نگاه جامعه بین‌المللی معطوف به مسائل و بحران‌های جدیدی که در یکی دو هفته اخیر رخ داده، شده است به همین دلیل مسائل سوریه طی دو هفته اخیر از تیتر اول رسانه‌های بین‌المللی به شکلی خارج شده اما اقدامات تخریبی و درگیری‌ها و خشونت‌های طرفین همچنان ادامه دارد و به نظر می‌رسد که این امر به یک مساله بسیار عادی و طبیعی تبدیل شده که البته نگاه منفعل نسبت به این حوادث می‌تواند تبعات و آثار زیان‌باری داشته باشد و باید هر چه سریع‌تر جلوی اقدامات تخریبی متقابل، حال چه از سوی مخالفین و چه از سوی دولت با ارائه ابتکارهای جدیدی از سوی کشورهای دخیل در این بحران گرفته شود و این کشورها باید ورود جدی تری به عرصه پیدا کنند.
کشورهایی که علاقه‌مند هستند در بحران سوریه نقش‌آفرینی داشته باشند باید با ارائه ابتکارهای جدید از جمله برگزاری نشست‌هایی در این مسیر گام بر‌دارند. مساله غزه و اتفاقاتی که اخیرا در مصر افتاده و همچنین انتخابات آمریکا و سایر حوادث به نوعی مساله سوریه را تحت‌الشعاع قرار داد و راههای دیپلماتیکی که باید ادامه پیدا می‌کرد تا راه‌حلی برای جلوگیری از افزایش خشونت‌ها پیدا شود متاسفانه دنبال نشد. بنابراین شرایط فعلی به هیچ وجه قابل پذیرش نیست چرا که نه حکومت حاضر شده از مواضع خود کوتاه بیاید و نه مخالفین توانسته‌اند به یک راه حل جدید دست پیدا کنند. طبیعتا ورود کشورهای ثالث به عنوان میانجی همچنان آخرین راه حلی است که موثر به نظر می‌‌رسد و هرچه زودتر این اتفاق بیفتد این اتفاق هم به نفع مردم سوریه و هم به نفع منافع ملی این کشور و کشورهای منطقه خواهد بود. هرچه بحران در منطقه تشدید پیدا کند حضور قدرت‌های خارجی و فرامنطقه‌ای به ویژه آمریکا توجیه‌پذیرتر خواهد بود و در اینجا نقش کشورهای منطقه‌ای از جمله ایران که رابطه دیرینه‌ای با نظام و حکومت حاکم در سوریه داشته‌اند کم رنگ می‌شود. بنابراین باید با پادر میانی و میانجیگری هرچه سریعتر راه حل نهایی برای برون رفت از این بحران پیدا کرد. ایران هم در طرح همان گفت‌وگوهای ملی می‌تواند با عملی کردن پیشنهاداتی که در نشست تهران مطرح شد دوباره زمینه برگزاری نشست بعدی را در یکی از کشورهای منطقه فراهم سازد تا این مساله مشمول مرور زمان نشود و حوادث جدید منطقه این فرایند را تحت‌الشعاع قرار ندهد.