بدقولی‌های شریک 25 ساله!

همه می‌دانند که چین، همان شریک 25 ساله، از توسعه میدان نفتی یادآوران کنار کشیده اما وزارت نفت هنوز اصرار دارد که «سینوپک چین تاکنون به‌هیچ‌عنوان به‌صورت رسمی اعلام نکرده که در توسعه میدان یادآوران همکاری نمی‌کند.» با این حال قرار است شرکت‌های داخلی پروژه را پیش ببرند تا یک پروژه دیگر هم در این کشور توسط چینی‌ها زمین بخورد. اما هیچکدام از حامیان دولت یا مخالفان غرب که، هم به دلیل آمدن توتال و هم به دلیل رفتن توتال به خاطر تحریم، گریبان پاره می‌کردند، بابت وقت تلف کردن چینی‌ها انتقاد نکرده‌اند!
چینی‌ها توسعه فاز نخست میدان یادآوران را مرداد‌ ۱۳۸۷ آغاز کردند و قرار بود تا تابستان ۱۳۹۲ آن را به‌طور‌کامل به بهره‌برداری برسانند و در مرحله اول 85 هزار بشکه نفت از آن تولید کنند. اما پروژه با دو سال و نیم تاخیر به این میزان تولید رسید و برای فاز دوم هم آنقدر وقت تلف کردند تا عملا کار متوقف شود. پیش از این، چینی‌ها تمایلی به توسعه فاز دوم میدان آزادگان شمالی هم نشان نداده بودند و کار به شرکت‌های داخلی واگذار شده بود. چینی‌ها در فاز 11 میدان گازی پارس جنوبی هم داستان دنباله‌داری برای وقت تلف کردند داشتند.
دو بار توتال فرانسه به خاطر تحریم از فاز 11 خارج شد و هر دو بار چین جایگزین توتال شد. نخستین بار سال 88 بود که قرارداد بخش بالادستی فاز 11 بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت سی‌ان‌پی‌‍سی چین به مدت 52 ماه منعقد شد که بر اساس آن باید فاز 11 در مهر 1392 به تولید می‌رسید اما چینی‌ها فقط 40 ماه وقت تلف کردند و از پروژه رفتند. بار دوم، تابستان 1397 و پس از خروج ترامپ از برجام بود که توتال از پروژه فاز 11 کنار رفت و کار به شریک دوم یعنی چینی‌ها رسید. اما چین باز هم 8 ماه دست روی دست گذاشت و سپس انصراف داد! این روند را چینی‌ها در پروژه‌های نفتی دیگر هم در ایران تکرار کرده‌اند.
حالا که شریک 25 ساله، اینقدر پروژه‌های نفت و گاز ایران را معطل کرده و پاسخگو هم نبوده، نفتی‌ها دست به دامان روس‌ها شده‌اند و مدیرعامل گازپروم به ایران آمده است. آنچه که با چینی‌ها منعقد شده بود «قرارداد» بود اما چینی‌ها از قراردادها یکی یکی خارج شدند و دستمان به جایی بند نبود؛ حالا که روسها فقط «تفاهمنامه» با ما امضا کرده‌‌اند که ضمانت اجرایی هم ندارد، دستمان به کجا بند است؟! تا وقتی تحریم هستیم، در یک رقابت نابرابر، بازیچه شرقی‌ها می‌مانیم و دود این عقب‌ماندگی‌ها به چشم همین مردم می‌رود. نفت و گاز داریم، اما از هیچکدام نمی‌توانیم بیشتر برداشت کنیم و این وضعیت اقتصادی ماست؛ با دلار 60 هزار تومانی و تورم 70 درصدی! خنده‌دار نیست؟!