تشکیل قرارگاه، نسخه زاکانی برای بی‌توجهی به دردهای بی‌درمان پایتخت

شهرداری تهران تاکنون 5 قرارگاه تشکیل داده است و آنگونه که از صحبت های آقای شهردار مشخص است، روند تشکیل این قرارگاه ها ادامه دارد، علیرضا زاکانی در تازه ترین اظهارات خود خبر از تشکیل ششمین قرارگاه داده است، قرارگاهی تحت عنوان قرارگاه جمعیت.
به گزارش ایلنا، قرارگاه اجتماعی نخستین قرارگاهی بود که در شهرداری تهران شکل گرفت، پس از آن نوبت به قرارگاه‌ های مسکن، سلامت، ایمنی و حمل و نقل بود تا جای خود را در شهرداری تهران پیدا کنند؛ حالا هم که نوبت به قرارگاه جمعیت رسیده تا کلکسیون قرارگاه های شهردار تهران تکمیل شود.
شهردار تهران معتقد است با تشکیل این قرارگاه ها مدیریت مشارکتی شکل خواهد گرفت. به گفته زاکانی، در امور مختلف مدیریت واحد شهری وجود ندارد و باید از طریق قرارگاه و بهم پیوستگی بین موضوعات در شهر کارها را پیش ببرد. اما آقای شهردار آیا تشکیل این قرارگاه ها به بهبود مشکلات پایتخت کمک خواهد کرد؟ آیا قرارگاه های تشکیل شده در راستای اولویت و دغدغه مردم ساکن در تهران است؟ آیا قرارگاه های که پیشتر با عنوان حمل و نقل، مسکن و ... تشکیل شده، خروجی داشته اند که حالا به فکر رفع مشکل جمعیت از راه تشکیل قرارگاه هستید؟ و یک سوالی مهمتر، آیا با مشکلات ریز و درشت زندگی در کلان شهر تهران، مشکل جمعیت در اولویت مشکلات مردم است یا مردم به حل مشکل ترافیک و آلودگی هوا بیشتر اهمیت می دهند؟
جایگاه مشکلات مردم در قرارگاه های شهرداری
براساس نظرسنجی‌ هایی انجام شده ساکنین کلان شهر تهران آلودگی هوا، ترافیک آزار دهنده و بافت فرسوده را مهمترین مشکلات شهر محل سکونت خود می دانند، در شهری که آلودگی هوا در بسیاری از روزهای سال نفس کشیدن را برای ساکنین آن دشوار می کند و جان شهروندان را می گیرد، شهری که جمعیت زیادی را در بافت های فرسوده جای داده که علاوه بر دست به گریبان بودن با معضلات اجتماعی همواره خطر زلزله را بیخ گوش خود احساس می کنند، شهری که ترافیک در ساعات اوج شلوغی و یا حتی روزهای بارانی آن را تبدیل به پارکینگی ساکن می کند، آیا تشکیل قرارگاه، آن هم قرارگاه جمعیتی دردی را از شهر و شهروندان درمان خواهد کرد؟
قرارگاه‌ها جنبه شعاری و نمادین دارند
کوروش محمدی رئیس انجمن آسیب های اجتماعی ایران در گفت‌وگو با ایلنا با اشاره به اینکه در وظایف اصلی شهرداری‌ها مسئولیت‌های اجتماعی تعریف نشده است، گفت: لذا وقتی میبینم شهرداری‌ها در مباحث اجتماعی ورود پیدا می‌کنند، بیشتر جنبه شعاری و نمادین دارد.
محمدی با اشاره به قرارگاه‌های شکل گرفته در شهرداری تهران افزود: این قرارگاه‌ها در اوج سردرگمی شکل گرفته و فاقد ساختارهای کارکردی هستند. چیزی تحت عنوان قرارگاه در شهرداری زمینه کارکردی ندارد. این قرارگاه‌ها توسط هیچ دستگاه طرف حساب با شهرداری به رسمیت شناخته نمی‌شود. این کار فقط یک کار شعاری، نمادین و سمبلیک است. شهرداری حرفی برای گفتن ندارد اگر این شعارها نباشد.
به گفته وی مشکل دیگر شکل نظامی واژه قرارگاه‌ است، برای یک سیستم عمومی استفاده از واژه قرارگاه یک نوع نظامی‌گری در مدیریت شهری محسوب می شود که خودش آفت پذیرش واقعیت است.
تهران از این قرارگاه‌ها آسیب خواهد دید
این عضو سابق شورای شهر اصفهان معتقد است که کلانشهر تهران از این قرارگاه‌ها آسیب خواهد دید، زیرا تشکیل این قرارگاه ها خسارت است و کارکرد اجرایی ندارند؛ اگر از تشکیل دهندگان این قرارگاه‌ها پرسیده شود که در این قرارگاه قرار است چه اقداماتی انجام شود؟ پاسخی نخواهند داشت!
محمدی در ادامه این گفت‌وگو افزود: مادامی که شهرداری در اموری که به او ارتباطی ندارد مداخله می‌کند و قرارگاه بی ثمری تشکیل می‌دهد، سیستم خودش را فریب می‌دهد و سراغ دستگاهی که باید وظیفه ذاتی و ساختاری خودش را انجام دهد نمی‌رود. این اتفاق مانع توانمند سازی دستگاه‌ها و سیستم‌های اداری ما می‌شود، حتی این اتفاق به کمرنگ‌تر شدن قانون در جامعه و دور زدن قانون نیز کمک می‌کند. وی ناکارآمدی و نابلدی مدیریت شهری را موجب این رفتارها می‌داند که مبتنی بر هیچ بازه و دیتای علمی نیست.
منابع مردم در شهرداری تهران صرف مسائلی می‌شود که اثری ندارد!
محمدی تاکید کرد یکی از برداشت‌های که از رفتارهای شهرداری تهران می‌شود این است که شهرداری تهران متناسب با سلیقه شهرداران و نیازی که شهرداران تهران برای دیده شدن، شنیده شدن و پرزنت خودشان دارند، تنظیم می‌شود، این یعنی ظلم به مردم. چون در این راه منابع مردم صرف مسائلی می‌شود که هیچ اثری ندارد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه سالهاست شهر تهران از معضل آلودگی و ترافیک خسارت می‌بیند گفت: اما منابع مردم صرف برنامه‌های می‌شود که جز حجیم کردن سیستم، جز ایجاد ساختارهای جدید، جز استخدام‌های سفارشی جدید و رانت‌های دیگر هیچ سودی برای شهروندان ندارد. این سرمایه شهروندان است، سرمایه‌ای که می‌تواند برای انسجام جامعه شهری صرف شود، می‌تواند برای کنترل آلودگی هوا صرف شود تا روزانه هزاران نفر راهی بیمارستان و گورستان نشوند.
قرارگاه جمعیت یا خوش خدمتی شهردار برای مجلس؟
وی در ادامه به قرارگاه جمعیت مورد نظر شهردار تهران نیز اشاره کرد و گفت: بحث جمعیت امروز بحث داغ مجلس است، طبیعی است که شهردار تهران با تشکیل قرارگاه جمعیت به طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس اضافه شود و خوش خدمتی خود را به نمایندگان مجلس نشان دهد، اما تنها نتیجه‌ای که خواهد داشت هدر رفت بسیاری از منابع شهروندان تهرانی است.
محمدی در ادامه به طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس نیز پرداخت و خاطر نشان کرد: الزاماتی که در این طرح پیش بینی شده مشکلات زیادی دارد، جمعیت جوان ما در حال حاضر رها شده است، نه مجلس فعلی نه شهرداری و نه هیچ دستگاه دیگری نتوانسته‌اند کاری برای این قشر انجام دهند. نه شغل، نه تحصیل و نه معیشت همین نسل جوان اندک ما تامین نشده است.
مصوبه مجلس در طرح جوانی جمعیت هیجانی است
محمدی با بیان اینکه مصوبه مجلس در مورد طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده یک رفتار هیجانی است گفت: یکی از خروجی‌های این طرح حذف غربالگری از مراقبت‌های مادران باردار بود، ما جامعه‌ای هستیم پر از معلول، آن هم معلولینی که خدماتی از سیستم دریافت نمی‌کنند. خانواده های که یک فرزند معلول دارند دچاره آسیب‌های جبران ناپذیری شده‌اند و دولت نتوانسته است از آنها حمایت کند، آیا حذف  غربالگری در این جامعه درست است؟
نسل جوان امروز را رها کرده‌ایم
محمدی در ادامه با تاکید بر این موضوع که مزایای جمعیت جوان، پویا و با دانش بر کسی پوشیده نیست گفت: اما پویایی جمعیت الزاماتی دارد، شما برای افزایش جمعیت حتما باید زیرساخت‌های جامعه را فراهم کنید. امروز هم ما یک جمعیت جوان اندک داریم، ما برای این جمعیت جوان اندک امروز چه برنامه‌ای داریم؟ امید به زندگی، تحصیل، معیشت، مسکن، ازدواج؛ ما شرایط رفاه را برای این جمعیت تعریف نکردیم. با وام و وعده و وعید می‌خوایم جمعیت را ترغیب به فرزند‌آوری کنیم؟ آن هم در این وضعیت تورم!
وی افزود: امروز هزینه‌های سرسام آور زندگی اجازه نمی‌دهد جامعه به سمت افزایش جمعیت برود، لذا این کار حتما به پذیرش فرهنگی نیاز دارد، از سوی دیگر زیرساخت‌های که ما برای افزایش جمعیت نیاز داریم باید تقویت شود.
محمدی خاطر نشان کرد: شهر تهران اولین شهر ایران است که فاصله طبقاتی خود را نشان داد و متاسفانه تاکنون هیچ شهرداری از جمله آقای زاکانی که مدعی عدالت اجتماعی هستند، نتوانسته‌اند عدالت فضایی را در شهر تهران پیاده کنند. همه شهردارند متمرکز می‌شوند بر رفتارهای هیجانی که بار سیاسی دارد.
انتقاد برخی اعضای شورا از ادبیات قرارگاهی در شهرداری
اینگونه که از اظهارات اعضای شورای شهر تهران مشخص است، آنها نیز رضایت چندانی از مدیریت قرارگاهی زاکانی در شهرداری ندارد. علی اصغر قائمی چندی پیش درباره ادبیات قرارگاهی در شهرداری تهران به اکو ایران گفته بود: ‌اگر تاسیس این قرارگاه ها به رفع مشکلات و بهبود شرایط کمک کند همه تحسین می کنند، ولی اگر صرفا در حد همین ادبیات باقی بماند چندان زیبنده مدیریت شهری نیست. به گفته وی بخشی از دلیل شکل گیری این قرارگاه ها به این موضوع بر میگردد که در حوزه مدیریت واحد شهری هنوز اختیار کافی را نداریم و این مشکل ناشی از ضعفی است که در حوزه مدیریت  واحد شهری داریم، دوستان فکر می کنند با این مدل کار کردن و استفاده از این ادبیات می توانند نقیصه را برطرف سازند. وی ابراز امیدواری کرده است که روزی شهرداری توضیح دهد که قرارگاه ها به چه دلیل تاسیس شدند و چه کمکی به بهبود شرایط مدیریت شهری می کنند.
ناصر امانی دیگر عضو شورای شهر تهران نیز با اشاره به موضوع تشکیل قرارگاه های مختلف گفته است: شهردار تهران باید ارتباط بینِ تفاهم نامه‌ها و قرارگاه‌های متعدد راه اندازی شده را مشخص کند، شهردار تهران باید وظایف قرارگاه‌ها راه مشخص کند تا مردم در جریان باشند و خروجی کار هم مشاهده کنند. قرارگاه وقتی می‌تواند کارایی داشته باشد که وظایف به صورت مناسب توزیع شود.
امانی همچنین با اشاره به تشکیل قرارگاه جمعیت تاکید کرده است که نمی‌توان مسئولیت قرارگاهی همچون جمعیت را بر عهده گرفت که موضوع آن به عهده قوه دیگری است، شهرداری در زمینه جمعیت فقط می‌تواند کار فرهنگی کند اما در زمینه کار اجرائی هیچ مسئولیتی ندارد.
آقای شهردار لطفا به ما بگویید تشکیل کدام یک از این 5 و یا به روایتی 6 قرارگاه در اولویت های مردم جای دارد؟ آیا شهرداری در اقدامات خود گوشه چشمی هم به نیازهای ساکنین پایتخت دارد؟ در میان تشکیل قرارگاه‌ها، چه برنامه و راهکاری برای رفع این معضلات در نظر گرفته است؟