مروری بر احتمالات موجود پس از مرگ «ملک عبدالله» 91 ساله

«ملک عبدالله» پادشاه عربستان چهارمین روز حضور در بیمارستان را سپری کرد و رسانه‌های این کشور حال پادشاه ۹۱ ساله عربستان سعودی را که گفته شده اکنون با کپسول اکسیژن تنفس می‌کند، باثبات و بیماری وی را ذات الریه، عنوان می‌کنند.

این برای اولین‌بار نیست که پادشاه عربستان برای انجام درمان راهی بیمارستان‌های عربستان سعودی و یا خارج از این کشور می‌شود، هراز چندگاهی با توجه به سن بالای ملک عبدالله، وی در بیمارستان بستری می شود که این موضوع اغلب با غیبت چند روزه وی از رسانه ها و مراسم‌های رسمی و دیدارها همراه می‌شود.

با این حال از چهارشنبه گذشته و با انتشار خبر منتقل شدن ملک عبدالله به بیمارستان برای انجام آنچه انجام آزمایشات و معاینات پزشکی عنوان شده است، موجی از تحلیل ها و گزارش های مختلف درباره وضعیت «عربستان» پس از «ملک عبدالله» و موضوع «بحران جانشینی» در این کشور در رسانه‌ها منتشر شده است.

عربستان یکی از قدرت‌های منطقه خاورمیانه به شمار می رود و از سوی دیگر قدرت نخست نفتی جهان را نیز در اختیار دارد که در کنار وجود اماکن مقدس خانه کعبه و همچنین بارگاه پیامبر اسلام از اهمیت ویژه ای در جهان اسلام برخوردار است که همگی این کشور را در بعد منطقه و جهان مهم ساخته است؛ از این رو ساختار سیاسی در این کشور عربی از سوی بسیاری از تحلیلگران و سیاستمداران جهان دنبال می شود.

به همین خاطر در ادامه این گزارش به ساختار قدرت در عربستان سعودی در صورت مرگ احتمالی ملک عبدالله میپردازیم و مشخصا به این سوال پاسخ می‌گوییم که «بحران جانشینی» تا چه اندازه این کشور را تهدید می کند و جدی است.

سه پسر از هفت فرزند پسر بنیانگذارعربستان سعودی برای در اختیار گرفتن قدرت، هم اکنون در قید حیات هستند؛ ملک عبدالله بن عبدالعزیز (پادشاه کنونی عربستان)، شاهزاده سلمان (ولیعهد پادشاه کنونی عربستان و وزیر دفاع این کشور) و شاهزاده مرقن (رئیس سازمان اطلاعات عربستان از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ و جانشین ولیعهد کنونی).

*شاهزاه سلمان در سال ۱۹۳۵ به دنیا آمد و اکنون ۷۹ سال سن دارد، وی برادر ناتنی ملک عبدالله (پادشاه عربستان) و بیست و پنجمین فرزند «عبدالعزیز آل سعود» ویکی از هفت برادران معروف برای رسیدن به قدرت در این کشور محسوب می‌شود. وی در حال حاضر فرد شماره دو عربستان محسوب می شود و سمت وزارت دفاع که همواره در دست ولیعهد بود به وی سپرده شده است.

*ولیعهد بعدی و آخرین فرزند پسر از هفت برادری که از سوی پدر مامور مکلف به دست گرفتن قدرت در عربستان شده اند، شاهزاده مقرن است . مقرن بن عبدالعزیز آل سعود متولد سال ۱۹۴۵ است و ۶۹ سال سن دارد که جانشین ولیعهد کنونی عربستان به حساب می آید و در سال های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ و پیش از بندر بن سلطان ریاست دستگاه امنیتی عربستان را بر عهده داشت.



با این وجود در صورت مرگ ملک عبدالله شاهزاده سلمان به قدرت می‌رسد و پس از وی میز شاهزاده مقرن، و در صورت اینکه هریک از این دونفر بخواهند به اندازه سن کنونی ملک عبدالله زندگی کنند، با این وجود روند انتقال قدرت در عربستان از برادر به برادر دست کم تا ۲۰ سال آینده روند خود را ادامه خواهد داشت؛ موضوعی که طبیعتا وجود هرگونه بحران بر سر جانشینی و انتخاب پادشاه جدید عربستان را رد می‌کند.

با این حال بیماری این دو برادر و احتمال مرگ زودهنگام این دو دورنمای کرسی قدرت در این پادشاهی را در هاله ای از ابهام فرو برده است؛ روزنامه اکونومیست در گزارشی در این باره می نویسد: بیماری ملک عبدالله زمزمه های امکان کناره گیری وی از قدرت برای حضور ولیعهد را تقویت کرده است اما این اتفاق نمی افتد چرا که ملک عبدالله تصمیم دارد تا زمان مرگش حکمرانی کند حتی اگر امکان کودتا از سوی یک برادر وجود داشته باشد. اکونومیست می نویسد: عبدالله نگران آن است که شاهزاده سلمان که بسیاری معتقدند به بیماری آلزایمر مبتلا است، توانایی در اختیار گرفتن قدرت را نداشته باشد.

از این ۷ برادر اما ۱۱ فرزند پسر که در ساختار نظام سیاسی عربستان حضور دارند، باقی مانده است که به نسل جوان و دوم قدرت در این کشور معروف هستند، کسانی که در صورت پایان حضور در قدرت سلسله پدرانشان باید بر کرسی قدرت تکیه بزنند و معروف ترین آنان نیز سعود الفیصل، وزیر خارجه عربستان است که بیش از ۳۰ سال در این سمت حضور دارد؛ در این صورت است که باید سازوکارو جدیدی برای این موضوع تعیین شود، با وجود آنکه اساس تصمیم گیری در سیستم سیاسی عربستان بر اساس تفکر جمعی و نه شخصی است و اساسا نظام قبیله ای و مشورتی در این کشور بسیار ریشه دارد، مجمعی مشورتی برای تعیین جانشین جدید، سازوکار انتخاب پادشاه آینده عربستان را تعیین خواهد کرد.