زوایای مختلف ماجرای سفارت جمهوری آذربایجان

در صبحگاه روز جمعه هفتم بهمن ۱۴۰۱ مصادف با ۲۷ ژانویه ۲۰۲۳ که به خاطر تعطیل بودن، معمولا ایرانی‌ها دیرتر از سایر روزها از خواب بر می‌خیزند شخصی ۵۳ ساله به نام یاسین حسین‌زاده از اهالی استان آذربایجان اتومبیلش را جلوی در سفارت جمهوری آذربایجان در تهران پارک کرد و با شتاب از جلوی مامور ایرانی که در کیوسک در ورودی سفارت ایستاده بود عبور کرد و با کلاشینکف وارد سفارتخانه شد. بعد از کشتن یکی از پرسنل امنیتی و آذری سفارتخانه به نام اورخان عسگروف و مجروح کردن دو تن دیگر از پرسنل آذری سفارت در محل حادثه دستگیر شد. شخص مهاجم در ساعات اولیه بازداشت به مامورین انتظامی گفت که انگیزه‌اش از حمله به سفارتخانه یافتن همسرش بود که از اهالی جمهوری آذربایجان بود و به تصورش از فروردین سال جاری در سفارتخانه به سر می‌برد. بلادرنگ خبر آن منتشر شد و ایرانیان بعد از برخاستن از خواب با این خبر تلخ، روز جمعه‌شان را آغاز کردند. هر شنونده بعد از اطلاع از انگیزه مهاجم در جنایی بودن آن تردید نکرد ولی دولت جمهوری آذربایجان از همان ساعات اولیه بر تروریستی بودن حادثه تاکید کرد.
در همان روز جمعه دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی به طور شتابزده تحرکاتی از خودش بروز داد که در شأن کشوری با عظمت ایران نیست و این تصور واهی را در مقامات آذربایجان القا کرد که تهران از روی استیصال و درماندگی چنین تحرکاتی را بروز داده؛ در نتیجه باکو بر تاکیدش بر شایبه تروریستی بودن و بی‌توجهی جمهوری اسلامی در حفظ امنیت سفارتخانه‌ها افزود. از جمله تحرکات شتابزده‌ای که دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامي انجام داد عبارتند از: وزیر خارجه ایران به عیادت دو مجروح آذری حادثه در بیمارستان رفت در صورتیکه اگر عیادت ضرورت داشت یکی از معاونین وزارتخانه مزبور می‌توانست عیادت را انجام دهد یا وزیر خارجه با سفیر آذربایجان در تهران مصاحبه مشترک با خبرنگاران برگزار کرد در حالیکه معمولا هر وزیری با همتای کشور دیگر یا مقامات بالاتر باید مصاحبه مشترک داشته باشد و چنین مصاحبه مشترکی در این سطح ضرورت نداشت و حداکثر مدیرکل مربوط به جمهوری آذربایجان در وزارت خارجه ایران باید در این مصاحبه شرکت می‌کرد یا نیاز نبود برای یک قتل که تروریستی بودن آن ثابت نشده رئیس‌جمهور ایران با رئیس‌جمهور آذربایجان صحبت کند و ضرورت نداشت حمل جنازه با تشریفات خاص نظامی انجام گیرد که با برخورد زشت مامورین جمهوری آذربایجان روبرو شوند . مگر در حمله به شاهچراغ که ظاهرا از جمهوری آذربایجان وارد شدند و ۱۳ تن از زایرین بی دفاع در یک مکان زیارتی را به شهادت رساندند مقامات جمهوری آذربایجان عکس‌العملی نظیر مقامات تهران بروز دادند؟ خوشبختانه شخص مهاجم زنده دستگیر شد و در اختیار پلیس و دستگاه قضایی ایران است. تهران از مقامات جمهوری آذربایجان خواست در اسرع وقت هیاتی را بفرستند تا از نزدیک در بازجویی از شخص مهاجم حضور داشته باشند. اگر باکو جواب مثبت نداد تهران می‌تواند از یک نهاد بین‌المللی نظیر سازمان ملل یا جنبش عدم تعهد یا سازمان کنفرانس اسلامی یا کنفرانس تعامل و اعتماد سازی آسیا CICA بخواهد نماینده‌ای برای نظارت بر تحقیقات بفرستند و به این طریق باکو را وا دارد شمشیری را که از رو بسته غلاف کند. بعد از تحقیقات و بازجویی در صورتی که ثابت شد قتل جنایی بود پرونده مراحل حقوقی و قضایی را طی کند و اگر تعللی از ناحیه تهران رخ داد یا اثبات شد که این اقدام تروریستی بود در آن صورت اقدامات لازم و مناسب انجام گیرد. یقینا مسئولین جمهوری اسلامی اقداماتی که ذکر شد را انجام دادند تا از تیره شدن روابط بین دو کشور همسایه و مسلمان که دارای مشترکات فراوان هستند جلوگیری کنند و یا اگر منازعاتی رخ داد تهران مدعی باشد همه اقدامات برای رفع سو تفاهم را انجام داده ولی باکو نخواست واقعیات را بپذیرد.
ظاهرا آقای «الهام علی اف» اهدافی را در تغییر خطوط مرزی در سر دارد و تصور می‌کند با تروریستی قلمداد کردن حادثه روز جمعه و قطع نیم بند روابط و طرح در مجامع بین‌المللی و به پشتوانه حمایت برخی از کشورها به اهدافش دست پیدا خواهد کرد. باید به ایشان خاطر نشان کرد در سال ۱۳۵۹ مصادف با ۱۹۸۰ میلادی صدام حسین رئیس جمهور وقت عراق برای تغییر در خطوط مرزی با ایران بیانیه‌ای را که خودش در الجزایر امضا کرده بود پاره کرد و جنگی هشت ساله با پشتوانه کشورهای عربی و غربی شروع کرد ولی در نهایت در سال ۲۰۰۶ طناب دار نصیبش شد. هیچ ایرانی دوست ندارد سرنوشت صدام برای هیچکدام از رهبران کشورهای همسایه رخ دهد و بهتر آن است در جو دوستانه، سوء تفاهمات بر طرف شود و صلحی پایدار در منطقه حکمفرما بشود و خونی از هیچ شخصی بر زمین ریخته نشود.