از نگرانی شديد سهامداران تا بی خيالی دولتمردان!

سرويس اقتصادي – محمدحسين روانبخش: «درباره وضعيت بورس نگراني خيلي جدي‌ نداريم»؛ همين يک جمله رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار کافي است تا درباره بازار سرمايه کشور نگرانتر از قبل شويم!  داستان بورس در دو ماه اخير چنان نگران کننده بوده که هر کس از کنار بورس رد شده باشد آن را درک مي‌کند، چه برسد به کسي که عنوان رئيس اين مجموعه را دارد! اين بازار که از سال 1399 و وضعيتي که بسياري آن را ناشي از دخالت دولت وقت در بورس مي‌دانند چنان اعتماد سرمايه گذاران را از اين بازار سلب کرد که مطمئنا عواقب آن به راحتي دست از سر تنها بازار سرمايه کشور برنخواهد داشت.
به گزارش مردم سالاری آنلاین ،پيش از آن اتفاق، رشد عجيب و باور نکردني قيمت‌ها در بورس باعث شده بود که طي چهار – پنج ماه تعداد سرمايه گذاران در اين بازار رشدي به شدت صعودي داشته باشد، کساني که تا پيش از آن هيچ تجربه اي از خريد و فروش سهام نداشتند و در هياهوي آن روز گرفتار کساني شده بودند که يک شبه تحليلگر و سيگنال فروش شده بودند. بديهي است بعد از اينکه از مرداد ماه آن سال وضعيت بورس به شدت خراب شد، زيان اين افراد بيشتر از ديگران بود زيرا از سويي سهام خريداري شده توسط آنها در بالاترين قيمت‌ها انجام شده بود و از سويي عموما سهام‌هايي را خريده بودند که ارزش ذاتي چنداني نداشت و فقط حبابي رشد کرده بود و در زمان سقوط قيمت‌ها، به جاي سقوط قيمت، حباب قيمتإ‌شان ترکيده بود!
اين وضعيت اعتراض‌هايي بسياري را شکل داد و همين موضوع ابزاري شد در دست سيد ابراهيم رئيسي و کانديداهاي پوششي همراهش که وعده‌هاي رنگارنگ براي بهبود بورس بدهند: رئيسي مي‌گفت که اولين دستوري که به وزير اقتصاد ابلاغ مي‌کند اين است که بورس را سامان بدهد و ديگري مي‌گفت که سه روزه و با دادن سه دستور مي‌توان بورس را به حالت ايده آل رساند! اما با تشکيل دولت رئيسي معلوم شد که اين حرفها فقط شعارهايي بدون پشتوانه و تبليغاتي براي گرفتن راي بوده است. يک سال بعد از تشکيل دولت رئيسي چنان سهامداران بورس با نااميدي و بي اعتمادي روبرو شدند که اکثر سهامداران با سرمايه‌هاي خرد اين بازار را ترک کردند. اين امر البته براي دولت رئيسي غنيمت بود، چون با خروج مردم از اين بازار، ديگر کسي اميد به احياي سرمايه از دست رفته نداشت و اعتراض‌ها کمرنگ مي‌شد.با همه اين احوال در فروردين و ارديبهشت امسال يکبار ديگر افزايش قيمت‌ها در بازار سرمايه باعث اميدواري‌هايي شد. رشد شاخص کل بورس از حدود يک ميليون و 500 هزار واحد به بيش از دو ميليون و 200 هزار واحد دوباره زمزمه سرمايه گذاري در بورس را بين مردم راه انداخت، اين در شرايطي بود که قيمت دلار و طلا نسبتا ثابت بود ؛ يا به عبارت بهتر چنان قيمت دلار در پايان سال قبل بالا رفته بود که ديگر جايي براي بالا رفتن نداشت.
با اين حال از روزهاي پاياني ارديبهشت بار ديگر بازي‌ها در بورس، که به نظر بسياري از کارشناسان حاصل رانت‌هاي اطلاعاتي افرادي خاص بود، اين بازار را بهم ريخت . اين وضعيت در هفته‌هاي اخير شدت بسياري گرفته است که بخشي از آن حاصل قيمت گذاري خوراک پتروشيمي‌ها و بخشي ديگر حاصل وضعيت سهام خودرويي در بازار ارزيابي مي‌شود اما آنچه کلي تر به نظر مي‌رسد اين است که در اين بازار، دخالت و دستور دولت نقش دارد و دست برداشتن از اين بازار منافعي را از دولت دريغ مي‌کند که الان به آن نياز است، همچنان که بازار ارز هم براي دولت همين حکم را دارد. اما گويا دولتمردان متوجه نيستند که چسبيدن به اين منافع کوتاه مدت، چنان ضربات مهلکي به بازار سرمايه ايران مي‌زند که شايد تا سالها نتوان اين بازار را احيا کرد!
در اين ميان و با همه اين تفاصيل، حرفهاي مجيد عشقي رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار حرف‌هايي است که اگر ضرر نداشته باشد، هيچ فايده‌اي ندارد! او  درباره وضعيت بازار سرمايه، گفت: بورس تا اواسط ارديبهشت ماه وضعيت نسبتا مناسبي داشت اما متاسفانه توالي چند تصميم که از نظر ما بدون در نظر گرفتن وضعيت شرکت‌ها و روند قيمت‌هاي جهاني چه در حوزه گاز، چه محصولات پتروشيمي، فلزات و ساير محصولات گرفته شد، به ضرر صنعت بود و اثرات منفي بر سودآوري شرکت‌ها داشت. از يک سو نحوه ابلاغ اين مصوبات و از سوي ديگر مصادف شدن آن با اعلام برخي تغييرات در شرايط سودآوري شرکت‌هاي پالايشي موجب شد، بازار با يک جو رواني منفي روبه‌رو شود و متاسفانه اعتماد سرمايه‌گذاران لطمه ديد.عشقي افزود: در جلسه کميسيون اقتصادي خوشبختانه مباحث خوبي مطرح و مقرر شد، هماهنگي‌هايي صورت گيرد تا پيشنهادات اصلاحي براي اينکه اين تصميم اصلاح شود و قيمت‌گذاري‌ها، متناسب با شرايط قيمت‌هاي جهاني انجام شود، ارائه گردد.
ما به هيچ وجه به دنبال رانت براي يک صنعت خاص نيستيم، قطعا اين به ضرر کشور است اما تعيين فرمول مناسب براي صنايع در بلندمدت هم به سرمايه‌گذاري بيشتر منجر مي‌شود و هم اطمينان سرمايه‌گذاران را در پي خواهد داشت، ان‌شاءالله اين موضوع را از سوي مجلس و دولت پيگيري مي‌کنيم تا به نتيجه برسيم.وي در پاسخ به اين پرسش که چه زماني وضعيت بورس مناسب مي‌شود؟، بيان کرد: به نظر مي‌رسد با توجه به گزاراشات 3 ماهه‌اي که منتشر مي‌شود، از اين پس نگراني خيلي جدي‌ نداريم، اميدواريم پيگيري ما زودتر جواب دهد و بتوانيم به جمع‌بندي برسيم اما از آنجا که تصميم يک نفر نيست و بايد مراحلي طي شود، نمي‌توان براي آن زمان تعيين کرد.رئيس سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به اين پرسش که پيشنهادات شما براي حمايت از بورس در لايحه برنامه هفتم چيست؟ گفت: ما همواره گفتيم که بازار سرمايه حمايت لازم ندارد، اگر مفاد برنامه هفتم به گونه‌اي باشد که جايگاه بازار سرمايه براي تامين مالي بخش واقعي اقتصاد درست ديده شود، همين کافي است.
بورس در دو هفته اخير نزديک به 10 درصد ريزش قيمت د و کاهش شاخص کل داشته که همين نشان مي‌دهد که وضعيت بورس در چه وضعي است و چقدر اقدام عاجل براي رفع مشکلات آن ضروري است اما مسئولان به چه چيزهايي دلخوشي مي‌دهند!