طرح تجارت مرزنشینان،کورسوی امیدی برای بهبود معیشت مرزداران

از سال‌ها قبل که خواسته یا ناخواسته توسعه نامتوازن گریبان ایران را گرفت و سرمایه‌گذاری‌ها روانه مناطق مرکزی کشور شد و به مناطقی که دورتر از مرکز بودند و به ویژه مناطق مرزی کمتر توجه شد، بحث معیشت مرزنشینان و در پی آن بحث شغل‌های کاذب ایجاد شده در این مناطق، همواره نقل محافل بوده است و هر دولت و مجلسی هم سر کار آمده با قول و قرارهایی سعی در بهبود اوضاع اقتصادی مناطق مرزنشین داشته است که البته عمده طرح‌های اجرا شده معمولا با موفقیت چندانی همراه نبوده است و اصل ماجرا به قوت خود باقی مانده است.
در سال‌های اخیر و با وخیم شدن اوضاع اقتصادی، شغل‌های کاذب (البته اگر بتوان اصلا اسم شغل بر آنان گذاشت) و بسیار پرخطری مانند کولبری و سوخت بری تشدید شده است و مردم مناطق مرزی از سر ناچاری، بیکاری و فقر برای امرار معاش جان خود را کف دست گذاشته و تمام مخاطرات کوه و بیابان را برای به دست آوردن لقمه ای نان به جان می‌خرند.
حال با این شرایطی که ذکر آن رفت، دولت و مجلس پس از عدم موفقیت طرح‌های قبلی، رو به طرح جدیدی به نام طرح تجارت مرزنشینان آورده‌اند. این طرح که استارت آن در سال 1399 بود و یکی از نمایندگان مناطق مرزی که منطقه‌اش درگیر آمار بالای بیکاری و معضل کولبری است(نماینده اورامانات) طراح این طرح است که با همراهی و امضای 65 نفر دیگر از نمایندگان این طرح ارائه و در ادامه مقرر شد این طرح در سران قوا و سپس در هیات دولت مطرح و پس از بررسی‌های کارشناسی در قالب لایحه به مجلس بازگردانده شود.
پس از قریب به دو سال بالاخره این فعل و انفعالات صورت گرفته و لایحه مذکور توسط دولت به مجلس تقدیم شده و در هفته گذشته نیز دو فوریت آن به رای گذاشته شد و با رای اکثریت نمایندگان تصویب شد. البته از نکات قابل تامل صحن علنی مجلس در روز تصویب دو فوریت این موضوع، دلیل مخالفت بعضی از نمایندگان مخالف بود که اذعان می‌داشتند در حال حاضر این طرح در اولویت کشور نیست! باید از این نمایندگان پرسید چه چیزی مهم‌تر یا اولویت دارتر از معیشت مردم است؟ همانطور که عطار نیشابوری در جایی از مصیبت‌نامه از زبان به ظاهر دیوانه‌ای نقل می‌کند که: «در قحطی نیشابور فهمیدم نام اعظم خدا و بنیاد دین و مایه اتحاد مردم نان است»، لازم است نمایندگان مجلس نیز در اولویت بندی‌ها دقت داشته باشند و در وهله اول تمام هم و غم خود را برای بهبود وضعیت معیشتی مردم بگذارند و بعضا با طرح مسائل حاشیه‌ای و کم اهمیت، موجبات ناراحتی و عصبانیت مردم را فراهم نکنند. انتظار می‌رود که نمایندگان مجلس برای تصویب جزئیات این طرح نیز همراهی کنند و در ادامه و پس از تصویب، دولت نیز در مقام اجرا طرح مذکور را با دقت و حساسیت اجرایی کند تا به سرنوشت طرح‌های بی سرانجام پیشین دچار نشود.
در بخشی از این طرح آمده است که کالا در یک حجم مشخصی بدون هزینه گمرکی و با یک حداقل پرداختی به عنوان عوارض وارد شهرستان‌های مرزی می‌شود و بعدا به عنوان کالای همراه مسافر می‌تواند از این مناطق خارج شود که می‌تواند تاثیر مثبتی در معیشت مردم و توسعه اقتصادی این مناطق داشته باشد.
گرچه هر طرحی تا به مرحله اجرا نرسد نمی‌توان قضاوت کاملی در مورد آن ارائه کرد اما طرح فعلی حداقل روی کاغذ از طرح‌های قبلی بهتر می‌نماید. البته لازم به ذکر است که وضعیت اقتصادی مناطق مرزی در بسیاری از مناطق به حدی آشفته و بغرنج است که قطعا چنین طرحی هم نمی‌تواند تمام مشکلات از جمله معضل کولبری را به‌طور کامل حل کند اما به هر حال در صورت اجرای درست و حساب شده، می‌تواند کورسوی امیدی باشد که تا حدی وضعیت معیشتی مردم مناطق مرزنشین را رو به بهبود ببرد و آغازی باشد برای پیشبرد طرح‌هایی دیگر در جهت توسعه اقتصادی و کاهش عقب ماندگی‌های مناطق مرزی نسبت به مناطق مرکزی کشور.